Opracowała Małgorzata Ściubisz, redaktor serwisu „Szczepienia”
Skróty: IIV-4 – inaktywowana 4-walentna szczepionka przeciwko grypie, OR – iloraz szans
W badaniu kohortowym z prospektywnym zbieraniem danych oceniono skuteczność IIV-4 w zapobieganiu grypie potwierdzonej laboratoryjnie u ciężarnych i ich potomstwa w pierwszych miesiącach życia. Wyjściową populację badania stanowiły zdrowe ciężarne w wieku 18–45 lat będące pod opieką przyszpitalnej poradni ginekologicznej. Wszystkim ciężarnym proponowano IIV-4 i uczestnictwo w badaniu niezależnie od tego, czy wyraziły chęć szczepienia czy odmówiły. Kobiety w ciąży, które w okresie obserwacji zgłosiły objawy choroby grypopodobnej (nagłe wystąpienie gorączki ≥38°C oraz złego samopoczucia, bólu mięśni lub głowy, kaszlu, bólu gardła lub spłycenia oddechu), badano w kierunku zakażenia wirusem grypy (RT-PCR).
Ostatecznie do badania zakwalifikowano 647 kobiet w ciąży, z których 423 (wiek śr. 33 lata; śr. 20. tc. [zakres: 5–39]) pozostawały w ciąży w sezonie epidemicznym grypy. Kobiety te uwzględniono w analizie skuteczności wraz z 446 niemowlętami (urodzeniowa masa ciała śr. 3093 g [zakres: 700–4440 g], urodzone śr. w 38. tc. [zakres 27–42]). 299 (70,7%) ciężarnych zaszczepiono IIV-4, a 124 (29,3%) odmówiło zgody na szczepienie. Okres obserwacji w badaniu wynosił śr. 69,8 dni (zakres: 7–115) w grupie szczepionej i śr. 65,7 dni (zakres:7–111) w grupie nieszczepionej. Wykazano, że ciężarne nieszczepione przeciwko grypie, w porównaniu z ciężarnymi szczepionymi, były obciążone prawie 4-krotnie większym ryzykiem zachorowania na grypę potwierdzoną laboratoryjnie (OR: 3,6 [95% CI: 1,14–11,34]), prawie 3-krotnie większym ryzykiem choroby grypopodobnej (OR: 2,76 [95% CI: 1,39–5,46]) i prawie 8-krotnie większym ryzykiem hospitalizacji z powodu objawów infekcji dróg oddechowych (OR: 7,71 [95% CI: 1,55–38,23]). Ogółem oszacowano, że skuteczność IIV-4 u ciężarnych wyniosła: 72% w zapobieganiu zachorowaniom na grypę potwierdzoną laboratoryjnie, 61,3% w zapobieganiu zachorowaniom na chorobę grypopodobną, 68,1% w zapobieganiu infekcjom dróg oddechowych wymagającym porady w placówce opieki zdrowotnej oraz 86,6% w zapobieganiu hospitalizacjom z powodu objawów infekcji dróg oddechowych. Wykazano również, że niemowlęta urodzone przez matki nieszczepione przeciwko grypie w okresie ciąży (188 dzieci), w porównaniu z niemowlętami matek szczepionych IIV-4 (258 dzieci), w pierwszych 3 miesiącach życia częściej chorowały na grypę potwierdzoną laboratoryjnie (OR: 2,85 [95% CI: 0,89–9,1]), częściej wymagały konsultacji w placówce opieki zdrowotnej z powodu objawów infekcji dróg oddechowych (OR: 1,64 [95% CI: 1,24–2,15]), w tym hospitalizacji (OR: 1,70 [95% CI: 1,2–2,41]), oraz częściej wymagały antybiotykoterapii (OR: 8,03 [95% CI: 1,81–35,65]). Ogółem oszacowano, że szczepienie przeciwko grypie matek w okresie ciąży zmniejsza ryzyko zachorowania ich dzieci na grypę potwierdzoną laboratoryjnie o 64,5%, infekcji dróg oddechowych wymagających konsultacji w placówce opieki zdrowotnej o 65,9% oraz antybiotykoterapii o 88% w pierwszych 3 miesiącach życia.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepienie przeciwko grypie w okresie ciąży preparatem IIV-4 znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania na grypę, chorobę grypopodobną oraz konsultacji w placówkach opieki zdrowotnej, w tym hospitalizacji, z powodu objawów zakażenia dróg oddechowych u ciężarnych. Strategia ta stanowi także skuteczną ochronę ich potomstwa w pierwszych 3 miesiącach życia przed zachorowaniem na grypę potwierdzoną laboratoryjnie.
