Opracowała Małgorzata Ściubisz
W badaniu kliniczno-kontrolnym typu test-negative design oceniono skuteczność rzeczywistą inaktywowanej szczepionki przeciwko grypie (IIV) podanej zgodnie z pełnym lub niepełnym schematem u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 8 lat. Analizą objęto cztery sezony epidemiczne grypy (od 2014/2015 do 2017/2018). Definicję pełnego szczepienia oparto na zaleceniach Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), zgodnie z którymi dzieci z tej grupy wiekowej szczepione po raz pierwszy przeciwko grypie powinny otrzymać 2 dawki IIV przeznaczonej na dany sezon w odstępie ≥4 tygodni. Jeżeli dziecko w przeszłości otrzymało już IIV, w wybranych przypadkach określonych przez ACIP wystarczające było podanie 1 dawki aktualnej szczepionki (p. Szczepienie małych dzieci przeciwko grypie: pamiętajmy o drugiej dawce, Profilaktyka grypy – jakie zalecenia obowiązują w sezonie epidemicznym 2020/2021?).
Do badania zakwalifikowano 7533 dzieci w wieku od 6 miesięcy do 8 lat, które zgłosiły się do placówek pozaszpitalnych w 5 amerykańskich stanach z powodu ostrego zapalenia dróg oddechowych. U chorych z objawami utrzymującymi się przez ≤7 dni pobierano próbki z górnych dróg oddechowych w celu potwierdzenia lub wykluczenia zakażenia wirusem grypy metodą łańcuchowej reakcji polimerazy z odwrotną transkryptazą (RT-PCR).
Rozpoznanie grypy potwierdzono u 1624 dzieci (grupa przypadków), a u 5909 wykluczono zakażenie wirusem grypy (grupa kontrolna). Spośród wszystkich dzieci jedynie 2924 (39%) otrzymało wszystkie należne dawki szczepionki przeciwko grypie. Ponad połowa dzieci (3912 [52%]) była nieszczepiona przeciwko grypie, a 697 dzieci (9%) otrzymało niepełne szczepienie.
Ogółem skuteczność rzeczywista IIV w zapobieganiu zachorowaniom na grypę wymagającą porady w placówce pozaszpitalnej wyniosła 51% (95% CI: 44–57) u dzieci zaszczepionych w pełnym schemacie oraz 41% (95% CI: 35–54) u dzieci zaszczepionych w niepełnym schemacie. Oszacowano, że u dzieci zaszczepionych w pełnym schemacie ryzyko zachorowania na grypę było o 22% mniejsze niż u dzieci zaszczepionych w niepełnym schemacie (iloraz szans skorygowany o znane czynniki zakłócające – aOR: 0,78 [95% CI: 0,61–1,01]). Wśród dzieci, które w aktualnym sezonie grypowym wymagały podania 2 dawek IIV, skuteczność szczepionki wyniosła 58% (95% CI: 40–70) w grupie zaszczepionej wszystkimi należnymi dawkami oraz 46% (95% CI: 31–58) w grupie zaszczepionej w niepełnym schemacie. Oszacowano, że u dzieci zaszczepionych w pełnym schemacie ryzyko zachorowania na grypę było prawie o 40% mniejsze niż u dzieci zaszczepionych w niepełnym schemacie (aOR: 0,61 [95% CI: 0,40–0,94]).
W osobnej analizie oceniono skuteczność rzeczywistą IIV w zależności od historii szczepień przeciwko grypie we wcześniejszych sezonach epidemicznych. Wśród dzieci w wieku od 6 miesięcy do 2 lat, które nie były szczepione we wcześniejszych sezonach epidemicznych grypy, skuteczność szczepienia w pełnym 2-dawkowym schemacie wyniosła 53% (95% CI: 28–70), a w niepełnym schemacie jedynie 23% (95% CI: od -11 do 47). Ogółem oszacowano, że u dzieci szczepionych przeciwko grypie po raz pierwszy, które otrzymały zalecane 2 dawki IIV, ryzyko zachorowania na grypę było o >40% mniejsze niż u dzieci, które otrzymały tylko 1 dawkę szczepionki (aOR: 0,57 [95% CI: 0,35–0,93]).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepienie przeciwko grypie dzieci w wieku od 6 miesięcy do 8 lat w zalecanym schemacie zapewnia większą ochronę przed zachorowaniem na grypę niż niepełne szczepienie. Szczepienie w pełnym 2-dawkowym schemacie jest szczególnie ważne u dzieci szczepionych przeciwko grypie po raz pierwszy. Należy dołożyć wszelkich starań, aby dzieci w tym wieku otrzymały wszystkie należne dawki szczepionki przeciwko grypie, co pozwoli istotnie zmniejszyć obciążenie grypą w tej populacji (p. Szczepienie małych dzieci przeciwko grypie: pamiętajmy o drugiej dawce, Profilaktyka grypy – jakie zalecenia obowiązują w sezonie epidemicznym 2020/2021?).
