Opracowała: lek. Iwona Rywczak
W badaniu z randomizacją przeprowadzonym w Brazylii oceniono immunogenność i tolerancję szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu A podanej drogą podskórną (s.c.) u osób ze skazą krwotoczną oraz trwałość ochrony po szczepieniu. Do badania zakwalifikowano 78 osób (dzieci i dorosłych), w większości chorujących na hemofilię (71 osób). U pozostałych osób rozpoznano afibrynogenemię (3), niedobór czynnika VII (2), niedobór czynnika V (1) i XIII (1). Kryterium wykluczającym była obecność swoistych przeciwciał dla wirusa zapalenia wątroby typu A (HAV) oraz HIV, a także zwiększone stężenie enzymów wątrobowych. Szczepienie przeciwko WZW typu A (2 dawki w odstępie 6 mies.) wykonano preparatem Havrix lub Vaqta, w dawce dostosowanej do wieku pacjenta. Domięśniowo (i.m.) szczepionkę otrzymało 41 osób, a u 43 szczepienie przeprowadzono drogą s.c. Mediana wieku w momencie podania pierwszej dawki szczepionki wyniosła 10,5 lat (zakres 1–42 lat) w grupie s.c. i 11,0 lat (zakres 2–27 lat) w grupie i.m.
Stężenie przeciwciał anty-HAV po szczepieniu pierwszą dawką oceniono u 18 pacjentów z grupy s.c. i 20 z grupy i.m. stwierdzając podobne odsetki serokonwersji – odpowiednio 83,3 i 90,0%. Po podaniu drugiej dawki swoistych przeciwciał nie wykryto tylko u 1 osoby z grupy s.c. i 1 osoby z grupy i.m. (wskaźniki serokonwersji odpowiednio 97,5 i 97,4%), badanie wykonano jednak tuż po wykonaniu szczepienia (po odpowiednio 1 i 2 dniach). W kolejnym oznaczeniu potwierdzono już serokonwersję u tych 2 osób. W ramach oceny trwałości odpowiedzi poszczepiennej oceniono poziom przeciwciał po kilku latach od podania drugiej dawki (mediana 9 lat, zakres 4–10 lat w grupie s.c. i 5–10 lat w grupie i.m.). Średnia wartość swoistych przeciwciał w klasie IgG była nieznacznie większa w grupie s.c. niż w grupie i.m. (7,6 vs. 7,4 S/CO, przy wyniku dodatnim dla S/CO>1,0).
W żadnej grupie nie stwierdzono ciężkich zdarzeń niepożądanych. W grupie s.c. zdarzenia niepożądane odnotowano u 5 pacjentów, a w grupie i.m. u 7. W grupie i.m. u 6 osób wystąpił krwiak w obrębie mięśnia naramiennego (koncentrat czynnika krzepnięcia zastosowano w 5 przypadkach), a u 1 osoby w obrębie skóry. W grupie s.c. zgłoszono ból w miejscu wkłucia i krwiak bez podania lokalizacji, lecz wymagający zastosowania koncentratu czynnika krzepnięcia (1 osoba), ból w miejscu wkłucia (1 osoba), wylew w obrębie skóry wraz z biegunką (1 osoba), krwiak w obszarze mięśnia naramiennego z koniecznością podania koncentratu (2 osoby). Ogółem, w wyniku zdarzenia niepożądanego zastosowania koncentratu czynnika krzepnięcia wymagało 5 pacjentów z grupy i.m. i 3 pacjentów z grupy s.c.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepionka przeciwko WZW typu A podana drogą podskórną osobom ze skazami krwotocznymi jest immunogenna, dobrze tolerowana, a swoiste przeciwciała utrzymuj się po wielu latach od szczepienia.
