U których pacjentów należy rozważyć farmakoterapię skojarzoną?
Farmakoterapię skojarzoną należy rozważyć u chorych, u których leki I i II wyboru w monoterapii są skuteczne jedynie częściowo lub zwiększenie ich dawki powoduje objawy niepożądane1-5. U wybranych pacjentów farmakoterapia skojarzona poprawia jakość leczenia przeciwbólowego. Najlepiej udokumentowano jej skuteczność dla leków o różnych mechanizmach działania6:
- pregabalina lub gabapentyna + TLPD lub SNRI
- TLPD lub SNRI + opioidy
- pregabalina lub gabapentyna + opioidy.
Do leków stosowanych systemowo można także dołączyć leki topikalne, choć mniej danych klinicznych wskazuje na skuteczność tej kombinacji.
Piśmiennictwo:
1. Finnerup NB, Attal N, Haroutounian S et al. Pharmacotherapy for neuropathic pain in adults: a systematic review and meta-analysis. Lancet Neurol. 2015 Feb;14(2):162–73.2. Attal N. Pharmacological treatments of neuropathic pain: The latest recommendations. Rev Neurol (Paris). 2019;175(1–2):46–50. doi:10.1016/j.neurol.2018.08.005
3. Dworkin RH, O’Connor AB, Audette J, et al. Recommendations for the pharmacological management of neuropathic pain: an overview and literature update. Mayo Clin Proc. 2010;85(3 Suppl):S3–S14. doi:10.4065/mcp.2009.0649
4. Szczudlik A, Dobrogowski J, Wordliczek J. et al.: Diagnosis and management of neuropathic pain: Review of literature and recommendations of the Polish Association for the Study of Pain and the Polish Neurological Society – Part one. Neurol Neurochir Pol 2014; 48: 262–271.
5. Szczudlik A, Dobrogowski J, Wordliczek J. et al.: Diagnosis and management of neuropathic pain: Review of literature and recommendations of the Polish Association for the Study of Pain and the Polish Neurological Society – Part two. Neurol Neurochir Pol 2014; 48: 323–435.
6. Holbech J V, Jung A, Jonsson T, Wanning M, Bredahl C, Bach FW. Combination treatment of neuropathic pain: Danish expert recommendations based on a Delphi process. J Pain Res. 2017;10:1467–1475