Jak rozpoznać ból neuropatyczny?
W praktyce klinicznej nadal „złotym standardem” rozpoznania bólu neuropatycznego jest dokładnie zebrany wywiad oraz badanie przedmiotowe1,2.
Przeprowadzając wywiad z pacjentem należy poszukiwać możliwych przyczyn uszkodzenia UN lub jego chorób – np. cukrzyca, przebyty zabieg operacyjny, chemioterapia. Należy zwrócić uwagę na charakterystyczne określenia, jakich używa pacjent, opisując swoje dolegliwości bólowe: parzący, piekący, jak porażenie prądem, mrowiący, kłujący, swędzący, zdrętwiały. Ból neuropatyczny może mieć różny charakter czasowy: napadowy, stały, wzbudzany lub samoistny. W następnym etapie należy odpowiedzieć na pytanie, czy ból ma odrębną neuroanatomiczną lokalizację oraz czy w obszarze bólu występują zaburzenia czucia charakterystyczne dla bólu neuropatycznego.
Bólowi mogą towarzyszyć objawy czuciowe ujemne (niedoczulica, obniżenie czucia temperatury i bólu) i/lub dodatnie (allodynia, hiperalgezja, parestezje, dysestezje). Objawy czuciowe mogą występować także bez typowego bólu i bywają bardziej dokuczliwe niż ból, na przykład w przypadku przeczulicy na dotyk czy temperaturę3,4. Ocena zaburzeń czucia dokonywana w praktyce klinicznej z użyciem prostych przyłóżkowych narzędzi – wacik, gazik nasączony spirytusem, pędzelek, igła, stroik. W przypadkach wątpliwych można przeprowadzić dokładniejsze badania elektrofizjologiczne (np. ocena przewodnictwa nerwowego, biopsja skóry), co ostatecznie potwierdza rozpoznanie bólu neuropatycznego.
Dokładny algorytm rozpoznawania obwodowego bólu neuropatycznego przedstawiono na rycinie 1.
Ryc. 1. Algorytm przydatny w ocenie chorych z obwodowym zlokalizowanym bólu neuropatycznym [według 2]
