Osobiście uważam – nie negując wartości poznawczej przywołanych brytyjskich analiz – że prosta obserwacja doraźnych (wymuszonych okolicznościami) zmian w pracy systemu ochrony zdrowia w Polsce pomiędzy marcem a czerwcem 2020 roku w zakresie diagnostyki i leczenia chorych na nowotwory pozwala w wiarygodny sposób przewidzieć ich następstwa: większe zaawansowanie choroby w chwili rozpoznania, zwiększenie kosztów leczenia, a w drugim półroczu – agregację chorych z nowotworem nierozpoznanym w pierwszych miesiącach bieżącego roku. Dlatego uważam, że w przypadku zaostrzenia sytuacji epidemiologicznej jesienią tego roku należy tak zorganizować pracę systemu ochrony zdrowia, aby badania przesiewowe i wszystkie ścieżki onkologicznej diagnostyki i leczenia funkcjonowały prawidłowo i efektywnie.
Piśmiennictwo:
1. Maringe C. i wsp.: The impact of the COVID-19 pandemic on cancer deaths due to delays in diagnosis in England, UK: a national, population-based, modelling study. Lancet Oncol., 2020; published online July 20, 2020 https://doi.org/10.1016/S1470-2045(20)30388-02. Sud A. i wsp.: Effect of delays in the 2-week-wait cancer referral pathway during the COVID-19 pandemic on cancer survival in the UK: a modelling study. Lancet Oncol., 2020; published online July 20, 2020 https://doi.org/10.1016/S1470-2045(20)30392-2
3. COVIDSURG Collaborative, Nepogodiev D., Bhangu A.: Elective surgery cancellations due to the COVID-19 pandemic: global predictive modelling to inform surgical recovery plans. BJS; 2020, https://doi.org/10.1002/bjs.11746
4. Zalecenia dla pacjentów onkologicznych w związku z sytuacją epidemiologiczną w kraju. Nowotwory Journal of Oncology, 2020; 70 (2): 37–38, doi: 10.5603/NJO.2020.0004
5. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Onkologicznego i Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej w sprawie postępowania z pacjentami onkologicznymi. Nowotwory Journal of Oncology, 2020; 70 (2): 39–40 , doi: DOI: doi: 10.5603/NJO.2020.0004
6. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej w sprawie postępowania u chorych na nowotwory wymagających leczenia chirurgicznego w okresie zagrożenia epidemiologicznego. Nowotwory Journal of Oncology, 2020; 70 (2): 41–42 , doi: DOI: doi: 10.5603/NJO.2020.0004
7. Wysocki P.J, Kwinta Ł., Potocki P. i wsp.: Leczenie systemowe pacjentów z rozpoznaniem choroby nowotworowej w kontekście pandemii SARS-CoV-2 –
8. stanowisko Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej. Nowotwory Journal of Oncology, 2020; 70 (2): 41–42 , doi: DOI: doi: 10.5603/NJO.2020.0004
9. American Cancer Society, https://www.cancer.org/research/infographics-gallery/rising-global-cancer-epidemic.html
10. Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). GBD Compare. Seattle, WA: IHME, University of Washington, 2017
11. Krajowy Rejestr Nowotworów. http://onkologia.org.pl/
