Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo Comirnaty u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 4 lat – analiza wstępna

24.05.2023
Omówienie artykułu: Evaluation of BNT162b2 COVID-19 vaccine in children younger than 5 years of age
Munoz F.M. i wsp.
The New England Journal of Medicine, 2023; 388 (7): 621–634

Opracowała mgr Małgorzata Ściubisz

Skróty: analiza per protocol – analiza w grupach wyodrębnionych zgodnie z protokołem badania, COVID-19 (coronavirus disease) – choroba spowodowana przez SARS-CoV-2, GKS – glikokortykosteroidy, MIS (multisystem inflammatory syndrome) – wieloukładowy zespół zapalny, NAAT (nucleic acid amplification test) – test amplifikacji kwasów nukleinowych, NOP – niepożądany odczyn poszczepienny, RCT (randomized clinical trial) – badanie z randomizacją, SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) – koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2

Wnioski: W okresie około 1,4 miesiąca obserwacji szczepionka BNT162b2 (Comirnaty), w porównaniu z placebo, znacznie zmniejszyła ryzyko zachorowania na objawową COVID-19 potwierdzoną laboratoryjnie u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 4 lat i charakteryzowała się korzystnym profilem bezpieczeństwa.

Metodyka: RCT przeprowadzone w 65 ośrodkach w Brazylii, Finlandii, Hiszpanii, Polsce i USA, okres obserwacji wynosił 12–18 mies. po podaniu trzeciej dawki, podwójnie ślepa próba, mediana okresu obserwacji wyniosła 1,3 miesiąca po podaniu trzeciej dawki u dzieci w wieku od 6 miesięcy do <2 lat oraz 1,4 miesiąca u dzieci w wieku 2–4 lat, odpowiednio 31,8 i 35% dzieci obserwowano przez ≥2 mies. po podaniu trzeciej dawki; analizowane dane zebrano w okresie od 7 lutego do 17 czerwca 2022 r. (okres dominacji wariantu Omikron w analizowanej populacji)
Populacja: 1776 dzieci (50,5% dziewczynek) w wieku od 6 miesięcy do <2 lat (mediana: 16 mies.) oraz 2750 dzieci (50,1% dziewczynek) w wieku 2–4 lat (mediana: 3 lata), ogólnie zdrowych lub z dobrze kontrolowanymi przewlekłymi chorobami towarzyszącymi (odpowiednio: 4,7 i 12,8%), bez objawów zakażenia SARS-CoV-2 wyjściowo lub w przeszłości (uwzględniono odpowiednio 7,5 i 13% dzieci wyjściowo zakażonych SARS-CoV-2 [dodatni wynik testu antygenowego lub NAAT, lub przechorowanie COVID-19 w przeszłości]); kryteria wykluczające m.in.: niedobór odporności, MIS-C w wywiadzie, choroba autoimmunizacyjna, stan zwiększający ryzyko przedłużonego krwawienia
Interwencja: 3 dawki (każda zawierająca 3 µg mRNA**) szczepionki BNT162b2, pierwsze 2 dawki w odstępie 21 dni, trzecia ≥8 tygodni po drugiej – 3013 dzieci (grupa szczepiona)
Kontrola: placebo w analogicznym schemacie – 1513 dzieci (grupa placebo)
Wyniki: W okresie od 7 lutego do 17 czerwca 2022 roku do badania zakwalifikowano 4526 dzieci w wieku od 6 miesięcy do 4 lat, które przydzielono losowo do jednej z 2 grup (szczegóły – p. wyżej).
Skuteczność kliniczną szczepionki BNT162b2 oceniono w grupie 1254 dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat bez zakażenia SARS-CoV-2 wyjściowo lub w przeszłości, które otrzymały 3 dawki szczepionki lub placebo i u których w okresie do 7 dni po podaniu trzeciej dawki wynik badania NAAT w kierunku SARS-CoV-2 był ujemny (uwzględniono dane zebrane do 17 czerwca 2022 r.; do tego czasu >99% dzieci otrzymało 2 dawki szczepionki, a 32,2% – 3 dawki). Wykazano, że u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 4 lat 3 dawki szczepionki BNT162b2, w porównaniu z placebo, znacznie zmniejszyły ryzyko zachorowania na objawową COVID-19 potwierdzoną laboratoryjnie (≥1 z następujących objawów: gorączka, pojawienie się lub nasilenie już istniejącego kaszlu, duszności lub bólu mięśni, dreszcze, utrata węchu lub smaku o nagłym początku, ból gardła, biegunka [≥3 luźne stolce/24 h], wymioty lub zmniejszone łaknienie + dodatni wynik badania metodą NAAT w kierunku SARS-CoV-2 w próbce pobranej z dróg oddechowych w objawowym okresie choroby lub w ciągu 4 dni przed wystąpieniem objawów, lub do 4 dni po ich ustąpieniu). Wyniki – p. tab. 1.

Tabela 1. Skuteczność kliniczna szczepionki BNT162b2 (Comirnaty), w porównaniu z placebo, w zapobieganiu zachorowaniom na objawową COVID-19 potwierdzoną laboratoryjnie u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 4 lat (analiza per protocol)a
Punkt końcowy Grupa szczepionab (n = 873) Grupa kontrolnab (n = 381) Skuteczność kliniczna (95% CI)
COVID-19 potwierdzona laboratoryjniec
ogółem 13 21 73,2% (43,8–87,6)
od 6 mies. do <2 lat 4 8 75,8% (9,7–94,7)
2–4 lat 9 13 71,8% (28,6–89,4)
COVID-19 potwierdzona laboratoryjnie wywołana wariantem Omikronc
ogółem 13 20 71,8% (40,5–87,1)
a Uwzględniono dzieci bez zakażenia SARS-CoV-2 wyjściowo lub w przeszłości (do 7 dni po podaniu szczepionki lub placebo).
b Liczba osób, u których rozpoznano dany punkt końcowy (definicje – p. tekst).
c Uwzględniono zachorowania, które wystąpiły ≥7 dni po podaniu trzeciej dawki.

Tolerancję i bezpieczeństwo szczepionki oceniono u dzieci, które otrzymały ≥1 dawkę szczepionki BNT162b2 lub placebo. Zdefiniowane wcześniej miejscowe NOP obserwowano częściej w grupie szczepionej BNT162b2 niż w grupie placebo (p. tab. 2 i 3). Zazwyczaj miały one łagodne lub umiarkowane nasilenie, pojawiały się po 1–2 dniach od szczepienia i ustępowały samoistnie w ciągu kolejnych 1–2 dni. Częstość NOP po podaniu trzeciej dawki była podobna lub mniejsza niż po podaniu pierwszej lub drugiej dawki. Ciężkie miejscowe NOP obserwowano rzadko (≤0,3%). Zdefiniowane wcześniej ogólnoustrojowe NOP u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 2 lat (z wyjątkiem gorączki) obserwowano częściej w grupie szczepionej BNT162b2 niż w grupie placebo, natomiast u dzieci w wieku 2–4 lat – z podobną częstością (p. tab. 2 i 3). Zazwyczaj miały one łagodne lub umiarkowane nasilenie, pojawiały się po 2–3 dniach od szczepienia i ustępowały samoistnie w ciągu kolejnych 1–2 dni. U dzieci w wieku od 6 miesięcy do <2 lat najczęściej obserwowano drażliwość, a u dzieci w wieku 2–4 lat – zmęczenie. Ciężkie ogólnoustrojowe NOP obserwowano rzadko (≤1,1%). Gorączka >38,9°C po podaniu którejkolwiek z dawek szczepionki wystąpiła odpowiednio u 2,1 i 1,2% dzieci i ustępowała w ciągu 1–1,5 dnia. Gorączka >40°C wystąpiła u 3 dzieci w wieku od 6 miesięcy do <2 lat (u 2 z nich rozpoznano współistniejącą infekcję wirusową) i 3 dzieci w wieku 2–4 lat (u 1 z nich rozpoznano współistniejącą infekcję wirusową) i ustąpiła w ciągu 1–5 dni.

Tabela 2. Częstość (%) miejscowych i ogólnoustrojowych NOP w ciągu 7 dni po podaniu 1., 2. lub 3. dawki szczepionki BNT162b2 (Comirnaty) u dzieci w wieku od 6 mies. do <2 lat
po 1. dawce po 2. dawce po 3. dawce
miejscowe NOP
zaczerwienienie 11 9 7
obrzęk 4 4 3
tkliwość 17 15 16
ogólnoustrojowe NOP
gorączka 7 7 7
zmniejszone łaknienie 22 22 20
senność 27 24 20
drażliwość 51 47 44
konieczność podania leków przeciwgorączkowych 24 21 19
NOP – niepożądany odczyn poszczepienny
Tabela 3. Częstość (%) miejscowych i ogólnoustrojowych NOP w ciągu 7 dni po podaniu 1., 2. lub 3. dawki szczepionki BNT162b2 (Comirnaty) u dzieci w wieku 2–4 lat
po 1. dawce po 2. dawce po 3. dawce
miejscowe NOP
ból 31 31 27
zaczerwienienie 4 6 3
obrzęk 9 11 11
ogólnoustrojowe NOP
gorączka 5 5 5
zmęczenie 30 26 24
ból głowy 4 5 5
dreszcze 2 3 3
wymioty 3 3 2
biegunka 8 7 5
ból mięśni 2 3 2
ból stawów 1 1 1
konieczność podania leków przeciwgorączkowych11 10 9
NOP – niepożądany odczyn poszczepienny
strona 1 z 2
Zobacz także
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!