Ospa wietrzna i zapalenie płuc

02.08.2017
Mirouse A. i wsp.: Severe varicella-zoster virus pneumonia: a multicenter cohort study. Critical Care, 2017: 21; 137

Rocznie na całym świecie notuje się prawie 200 mln zachorowań na pozaszpitalne zapalenie płuc (PZP) o etiologii wirusowej, które stanowi 17–39% wszystkich przypadków PZP. Dostępne dane wskazują również, że chorzy na wirusowe PZP stanowią prawie 30% pacjentów hospitalizowanych na oddziałach intensywnej terapii (OIT) z powodu zapalenia płuc. Jednym z czynników etiologicznych wirusowego PZP jest wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV).

W czasopiśmie „Critical Care” opublikowano wyniki wieloośrodkowego badania obserwacyjnego z retrospektywnym zbieraniem danych, w którym przeanalizowano populację 102 chorych w wieku ≥18 lat hospitalizowanych w latach 1996–2015 na 29 OIT we Francji z powodu PZP-VZV.

Pacjenci włączeni do badania byli młodzi (mediana wieku: 39 lat), a u ponad połowy (52%) stwierdzono zaburzenia odporności – głównie upośledzenie odporności komórkowej z powodu chorób limfoproliferacyjnych, leczenia immunosupresyjnego po przeszczepieniu narządów i/lub przyjmowania glikokortykosteroidów (GKS). Ciężarne stanowiły 6% pacjentów. Typową dla ospy wietrznej osutkę obserwowano u większości chorych (96%). Mediana czasu od momentu wystąpienia objawów ze strony układu oddechowego do przyjęcia na OIT wyniosła 2 dni.

W momencie przyjęcia na oddział u pacjentów obserwowano ciężką hipoksemię (mediana wskaźnika oksygenacji PaO2/FiO2 wyniosła 150 [80–284] mm Hg przy przepływie tlenu 6 [3–15] l/min) oraz objawy ze strony układu oddechowego: kaszel (44%), ból w klatce piersiowej (10%) oraz krwioplucie (9%). U 68% pacjentów stwierdzono ostrą niewydolność oddechową (ciężka duszność spoczynkowa; częstotliwość oddechów >30/min. lub kliniczne objawy niewydolności oddechowej; wysycenie hemoglobiny tlenem <92% lub ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej <60 mm Hg). Oprócz osutki i objawów ze strony układu oddechowego, u 13 (13%) pacjentów stwierdzono zapalenie mózgu. Wyniki badań laboratoryjnych wykazały małopłytkowość u 81 (79%) chorych oraz cechy zapalenia wątroby u 33%. U wszystkich pacjentów, u których wykonano badanie PCR w kierunku wykrycia DNA VZV, wynik był dodatni.

W trakcie hospitalizacji 29 (28%) chorych wymagało nieinwazyjnego wspomagania wentylacji, jednak u 19 (66%) z nich ostatecznie konieczna była intubacja. Ogółem inwazyjnego wspomagania wentylacji wymagało 51 (52%) chorych, z których 42 (80,8%) spełniało kryteria rozpoznania zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ARDS). U 40 (39%) chorych doszło do wtórnych zakażeń bakteryjnych – najczęściej płuc (24 osoby), krwi (8 osób) oraz skóry (4 osoby).

Wszyscy hospitalizowani leczeni byli acyklowirem, a jednemu choremu podano dodatkowo swoistą immunoglobulinę przeciwko VZV. Zaobserwowano również, że pacjenci (10), którzy oprócz acyklowiru otrzymywali duże dawki GKS, w porównaniu z pacjentami, którzy nie otrzymywali GKS, przez dłuższy czas wymagali mechanicznego wspomagania wentylacji i hospitalizacji. U chorych przyjmujących duże dawki GKS częściej obserwowano również zakażenia wewnątrzszpitalne (80 vs 40%). Jednak śmiertelność na OIT w obu tych grupach chorych była podobna (20 vs 20%).

Ogólna śmiertelność na OIT i w trakcie hospitalizacji wyniosła odpowiednio 17 i 24% (w tym aż 43% wśród pacjentów wymagających inwazyjnego wspomagania wentylacji). Główną przyczyną zgonu była niewydolność wielonarządowa (42%), oporny na leczenie ARDS (21%) i wstrząs septyczny (17%). Jeden pacjent zmarł z powodu piorunującego zapalenia wątroby związanego z zakażeniem VZV, a kolejny z powodu obrzęku mózgu. U 3 osób nie udało się ustalić przyczyny zgonu. Mediana czasu hospitalizacji wyniosła 14 dni (9–33 dni), w tym na OIT 8 dni (4–16,75).

Autorzy badania zwrócili uwagę, że chociaż u ponad połowy chorych obserwowano niedobory odporności, to jednak 11% pacjentów z rozpoznanym PZP-VZV stanowiły osoby młode i uprzednio zdrowe. Przebieg kliniczny choroby charakteryzował się krótkim okresem ostrej i ciężkiej niewydolności oddechowej, z powodu której u ponad połowy pacjentów konieczne było zastosowanie mechanicznej wentylacji zaraz po przyjęciu na OIT.

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań