WHO alarmuje: ponad 30-krotne zwiększenie liczby zachorowań na odrę w Regionie Europejskim

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje o ponad 30-krotnym zwiększeniu liczby zachorowań na odrę w Europejskim Regionie WHO. W okresie od stycznia do października 2023 roku zgłoszono ponad 30 000 przypadków odry, podczas gdy w 2022 roku 941 zachorowań. Eksperci przewidują, że sytuacja epidemiologiczna się pogorszy, jeżeli nie zostaną podjęte odpowiednie środki zapobiegawcze.

Niepokojące jest nie tylko zwiększenie liczby zachorowań na odrę, ale również duża liczba hospitalizacji z jej powodu (20 198 w 2023 roku), a także przypadki śmiertelne (5 zgonów zgłoszonych w 2 krajach). Główną przyczyną powrotu odry jest zmniejszenie wskaźników wyszczepialności dzieci przeciwko odrze w latach 2020–2022, do czego przyczyniła się również pandemia COVID-19. W Europejskim Regionie WHO odsetek dzieci zaszczepionych pierwszą dawką szczepionki przeciwko odrze zmniejszył się do 93% w 2022 roku, a drugą dawką do 91%. Wskaźniki wyszczepialności różnią się między krajami, ale szacuje się, że w latach 2020–2022 ponad 1,8 mln dzieci w Europie nie otrzymała należnych dla wieku dawek szczepienia przeciwko odrze.

Z danych WHO wynika, że w okresie od listopada 2022 roku do października 2023 roku 98% wszystkich zgłoszonych zachorowań na odrę wystąpiło w 10 krajach Europejskiego Regionu WHO: Kazachstan (12 304), Rosja (6131), Turcja (4602), Kirgistan (3639), Rumunia (981), Uzbekistan (810), Tadżykistan (538), Armenia (487), Austria (157) i Wielka Brytania (157).

Na dużą liczbę przypadków odry w Wielkiej Brytanii zwróciło również uwagę European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). W najnowszym raporcie podaje, że w 2023 roku odnotowano tam 209 zachorowań na odrę, z czego 109 w samym Londynie, a 28 w regionie West Midlands. UK Health Security Agency (UKHSA) ostrzega, że do 15 stycznia 2024 roku w West Midlands liczba zachorowań na odrę zwiększyła się aż do 198, a większość dotyczyła dzieci nieszczepionych. Eksperci zwracają uwagę, że w tym regionie odsetek dzieci w wieku do 5 lat zaszczepionych drugą dawką szczepionki przeciwko odrze wynosi niecałe 84% (WHO zaleca ≥ 95% dla drugiej dawki szczepionki).

W 2023 roku większość krajów Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego (UE/EOG) zgłaszała pojedyncze zachorowania na odrę, ale ich liczba stale się zwiększa, a w Austrii, Francji oraz Rumunii ogłoszono epidemie. W tym ostatnim kraju w ramach działań przeciwepidemicznych przyspieszono podanie pierwszej dawki szczepionki przeciwko odrze, zaplanowano też kampanię edukacyjno-informacyjną, skierowaną do lekarzy i rodziców, która ma poprawić realizację szczepień ochronnych. Z informacji podawanych przez rumuńskie Ministerstwo Zdrowia wynika, że odsetek dzieci zaszczepionych druga dawką szczepionki przeciwko odrze wynosi tam zaledwie 62%. ECDC podaje, że w trakcie aktualnej epidemii odry w Rumunii odnotowano 3 przypadki śmiertelne – zmarło 2 dzieci w wieku <12 miesięcy i jeden osoba dorosła obciążona chorobami towarzyszącymi (p. Rumunia ogłasza epidemię odry).

W Polsce w 2023 roku zgłoszono 36 zachorowań na odrę, a w ciągu pierwszych 2 tygodni 2024 roku 3 przypadki. Z danych WHO i ECDC wynika, że w Polsce w 2022 roku wskaźnik wyszczepialności dzieci pierwszą dawką szczepionki przeciwko odrze wynosił 71%, a drugą 95%.