Opracowała: mgr Małgorzata Ściubisz
Skróty: aHR (adjusted hazard ratio) – skorygowany hazard względny, CI (confidence interval) – przedział ufności, ZOMR – zapalenie opon mozgowo-rdzeniowych
W szwedzkim populacyjnym badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych oceniono, czy zachorowanie na bakteryjne ZOMR w dzieciństwie może zwiększać ryzyko długotrwałej niepełnosprawności w późniejszym okresie życia. Dane do badania uzyskano z oficjalnych krajowych rejestrów.
Populację badania utworzyły 3623 osoby (55,8% chłopców) urodzone w Szwecji w latach 1987–2021, które w wieku <18 lat (śr. w wieku 4 lat) zachorowały na bakteryjne ZOMR (rozpoznanie w klasyfikacji ICD-9 zgodne z kodami 036 i 320 oraz ICD-10 zgodne z kodami G00 i A390 w ramach opieki szpitalnej), oraz 32 607 osób zdrowych, dobranych z populacji ogólnej m.in. pod względem daty urodzenia, płci oraz regionu zamieszkania, które utworzyły grupę kontrolną. Głównym punktem końcowym była niepełnosprawność funkcjonalna (zaburzenia funkcji poznawczych, drgawki, utrata słuchu, zaburzenia funkcji motorycznych, zaburzenia wzroku lub zaburzenia behawioralne i emocjonalne) lub powikłanie ZOMR w postaci strukturalnych zmian wewnątrzczaszkowych (na potrzeby analizy niepełnosprawność funkcjonalną i powikłanie ZOMR określane jako „niepełnosprawność”). Mediana okresu obserwacji wynosiła 23,7 lat.
Ogółem wykazano, że skumulowana częstość niepełnosprawności była istotnie większa w grupie osób, u których w dzieciństwie rozpoznano ZOMR, niż grupie osób zdrowych: stwierdzono 3-krotnie większe ryzyko zaburzeń poznawczych (aHR: 3,23 [95% CI: 2,71–3,85]), 4-krotnie większe ryzyko drgawek (aHR: 4,14 [95% CI: 3,46–4,96]), niemal 8-krotnie większe ryzyko utraty słuchu (aHR: 7,90 [95% CI: 6,68–9,33]), 4,5-krotnie większe ryzyko zaburzeń funkcji motorycznych (aHR: 4,65 [95% CI: 3,72–5,80]), 2-krotnie większe ryzyko zaburzeń widzenia (aHR: 2,37 [95% CI: 2,04–2,74]), o 50% większe ryzyko zaburzeń behawioralnych i emocjonalnych (aHR: 1,42 [95% CI: 1,26–1,59]) oraz 26-krotnie większe ryzyko strukturalnych zmian wewnątrzczaszkowych (aHR: 26,04 [95% CI: 15,50–43,74]). Zaobserwowano również, że większe ryzyko niepełnosprawności dotyczyło osób, które zachorowały na ZOMR w młodszym wieku. W analizie uwzględniającej etiologię bakteryjnego ZOMR (888 przypadków wywołanych przez Haemophilus influenzae typu b, 571 wywołanych przez pneumokoki oraz 497 zachorowań wywołanych przez meningokoki) wykazano, że największe ryzyko niepełnosprawności wiązało się z zachorowaniem na ZOMR o etiologii pneumokokowej.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że zachorowanie na ZOMR w dzieciństwie, zwłaszcza o etiologii pneumokokowej, może zwiększać ryzyko niepełnosprawności w późniejszym okresie życia. Wyniki badania podkreślają znaczenie profilaktyki bakteryjnego ZOMR u dzieci i zwracają uwagę na potrzebę uważnej obserwacji dzieci, które przechorowały bakteryjne ZOMR, pod kątem ewentualnej niepełnosprawności.
