Skład antygenowy bezkomórkowych szczepionek przeciwko krztuścowi miał wpływ na ich skuteczność

21.10.2019
National outbreak of pertussis in England, 2011–2012: a case-control study comparing 3-component and 5-component acellular vaccines with whole-cell pertussis vaccines
Carvalho C.F.A. i wsp.
Clin. Infect. Dis., 2019; doi: 10.1093/cid/ciz199

Opracowały: Małgorzata Ściubisz, Iwona Rywczak

Skróty: aP – szczepionka przeciwko krztuścowi bezkomórkowa, aP3 – aP zawierająca 3 antygeny pałeczki krztuśca, aP5 – aP zawierająca 5 antygenów pałeczki krztuśca, CI – przedział ufności, OR – iloraz szans, wP – szczepionka przeciwko krztuścowi całokomórkowa

W brytyjskim badaniu kliniczno-kontrolnym z retrospektywnym zbieraniem danych porównano skuteczność rzeczywistą różnych bezkomórkowych szczepionek przeciwko krztuścowi (aP), tj. zawierającej 3 antygeny pałeczki krztuśca (aP3) oraz zawierającej 5 antygenów (aP5), ze szczepionką całokomórkową (wP), a także skuteczność różnych preparatów bezkomórkowych (aP3 oraz aP5) podawanych w ramach szczepienia przypominającego w zapobieganiu zachorowaniom na krztusiec. W Wielkiej Brytanii aP po raz pierwszy wprowadzono do programu powszechnych szczepień w 2001 roku, jako dawkę przypominającą w wieku 3–5 lat. W 2004 roku całkowicie zrezygnowano ze stosowania szczepionki wP i w ramach szczepienia podstawowego dzieciom podawano 3 dawki aP5. W latach 2004–2012 w ramach powszechnych szczepień przeciwko krztuścowi dzieciom podawano 3 dawki aP5 (DTPa-IPV-Hib) jako szczepienie pierwotne oraz 1 dawkę przypominającą aP3 (DTPa-IPV) lub aP5 ze zmniejszoną dawką toksoidu krztuścowego (dTpa-IPV).

Do badania zakwalifikowano 582 374 dzieci i nastolatków w wieku 5–15 lat z udokumentowanym pełnym szczepieniem przeciwko krztuścowi. Grupę przypadków utworzyły 403 osoby, które w latach 2011–2012 zachorowały na krztusiec potwierdzony laboratoryjnie, a grupę kontrolną 581 971 zdrowych dzieci i nastolatków odpowiednio dobranych z populacji ogólnej.

Przeprowadzona analiza wykazała, że dzieci, które w ramach szczepienia pierwotnego otrzymały 3 dawki aP3, były narażone na większe ryzyko zachorowania na krztusiec niż te, które w ramach szczepienia pierwotnego otrzymały 3 dawki wP (iloraz szans – OR: 3,86 [95% CI: 2,56–5,82]). Większe ryzyko krztuśca wiązało się również z mieszanym schematem szczepienia pierwotnego realizowanego preparatami wP i aP3 niż w całości wykonanego szczepionką wP (OR: 2,47 [95% CI: 1,71–3,56]). Zaobserwowano natomiast, że skuteczność szczepienia pierwotnego w zapobieganiu zachorowaniom na krztusiec, w całości realizowanego preparatem aP5, była podobna do skuteczności szczepienia pierwotnego realizowanego wyłącznie preparatem wP (OR: 0,89 [95% CI: 0,29–2,73]). Mieszany schemat szczepienia z użyciem aP5 (tj. wP/aP5) był równie skuteczny jak szczepienie w pełni realizowane wP (OR: 1,82 [95% CI: 0,52–6,37]). Szczepienia przypominające realizowane preparatem aP3, aP5 lub ap5 ze zmniejszoną dawką komponentu krztuścowego charakteryzowały się podobną skutecznością, jeżeli w ramach szczepienia pierwotnego dzieci otrzymały 3 dawki wP.

Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że pierwotne szczepienie przeciwko krztuścowi preparatem bezkomórkowym zawierającym 3 antygeny krztuśca (aP3) w mniejszym stopniu chroniło przed zachorowaniem na krztusiec potwierdzony laboratoryjnie niż pierwotne szczepienie realizowane preparatem całokomórkowym (wP). Nie zaobserwowano natomiast istotnej różnicy w zakresie skuteczności szczepienia pierwotnego pomiędzy preparatem aP zawierającym 5 antygenów krztuśca a preparatem całokomórkowym. Wyniki te są zgodne z wynikami wcześniejszych badań, w których wykazano, że fimbrie (FIM) zawarte w preparatach aP5, a których nie ma w preparatach aP3, mogą wzmacniać odpowiedź na toksoid krztuśca i tym samym zwiększać ochronę przed zachorowaniem (komentarz p. Jakie znaczenie ma rodzaj bezkomórkowej szczepionki przeciwko krztuścowi? – przyp. red.).

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań