Jak powszechne szczepienia przeciwko HPV wpłynęły na epidemiologię zakażeń oraz chorób związanych z tym wirusem?

14.10.2019
Population-level impact and herd effects following the introduction of human papillomavirus vaccination programmes: updated systematic review and meta-analysis
Drolet M. i wsp.
Lancet, 2019; 394: 497–509

Opracowała lek. Iwona Rywczak

W przeglądzie systematycznym z metaanalizą oceniono populacyjne efekty szczepień dziewcząt i kobiet przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) w krajach rozwiniętych. Porównano współczynniki epidemiologiczne (częstość występowania lub zapadalność) różnych punktów końcowych związanych z zakażeniem HPV przed rozpoczęciem szczepień i po ich wprowadzeniu. W przeglądzie uwzględniono artykuły opublikowano w okresie od 1 lutego 2014 roku do 11 października 2018 roku. W bazach MEDLINE i Embase zidentyfikowano 1702 artykuły, do ostatecznej analizy zakwalifikowano 65 artykułów obejmujących łącznie ponad 60 milionów osób: 23 artykuły dotyczące zakażenia HPV, 29 dotyczących brodawek płciowych i 13 dotyczących śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy (CIN) co najmniej 2 stopnia (CIN2+). Badania przeprowadzono w 14 krajach, w 12 z nich szczepienia prowadzono wyłącznie u płci żeńskiej szczepionką 2- lub 4-walentną, w 2 krajach szczepieniami objęci byli również chłopcy. Rutynowe szczepienia były przeznaczone dla grupy wiekowej 10–13 lat, szczepienia wychwytujące prowadzono do 18. roku życia, w 3 krajach górna granica wieku była wyższa i wynosiła 26 lat. Wskaźniki wyszczepialności były mniejsze w starszych grupach wiekowych.

W porównaniu z okresem przed wprowadzeniem szczepień przeciwko HPV, 5–9 lat po ich rozpoczęciu odnotowano rzadsze występowanie CIN2 u kobiet w wieku 15–24 lat, brodawek płciowych u kobiet w wieku 15–29 lat i mężczyzn w wieku 15–24 lat, a także rzadsze występowanie u dziewcząt i kobiet zakażenia typami onkogennymi wirusa. Częstość wykrywania CIN2+ zmniejszyła się o 51% u dziewcząt w wieku 15–19 (ryzyko względne [RR]: 0,49 [95% CI: 0,42–0,58]) i o 31% (RR: 0,69 [95% CI: 0,57–0,84]) u kobiet w wieku 20–24 lat. Równocześnie jednak zaobserwowano częstsze występowanie CIN2+ u kobiet w wieku 25–29 lat i 30–39 lat (odpowiednio o 19 i 23%), czyli w większości nieszczepionej populacji. W przypadku brodawek płciowych, w okresie 5–8 lat po wprowadzeniu szczepień przeciwko HPV częstość ich wykrywania u płci żeńskiej zmniejszyła się o 67% (RR 0,33 [95% CI: 0,24–0,46]) w grupie wiekowej 15–19 lat, o 54% (RR: 0,46 [95% CI: 0,36–0,60]) w grupie wiekowej 20–24 lat i o 31% (RR: 0,69 [95% CI: 0,53–0,89]) w grupie wiekowej 25–29 lat. U płci męskiej redukcja ta wyniosła 48% (RR: 0,52 [95% CI: 0,37–0,75]) w grupie wiekowej 15–19 lat i 32% (RR: 0,68 [95% CI: 0,47–0,98]) w grupie wiekowej 20–24 lat. Natomiast w odniesieniu do samego zakażenia HPV, 5–8 lat po rozpoczęciu powszechnych szczepień typ 16 i 18 wirusa wykrywano znamiennie rzadziej w grupach wiekowych 13–19 lat i 20–24 lat – odpowiednio o 83 i 66%. Zaobserwowano również mniejszą o 37% częstość występowania obu tych typów wirusa w populacji kobiet w wieku 25–29 lat, które w większości przypadków nie były szczepione. Widoczny był także efekt ochrony krzyżowej – w grupie wiekowej 13–19 lat częstość wykrywania typów 31, 33 i 45 zmniejszyła się o 54%.

Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że powszechne szczepienie dziewcząt przeciwko HPV szczepionką 2- lub 4-walentną istotnie przyczyniło się do zmniejszenia częstości wykrywania CIN2+, brodawek płciowych i zakażenia HPV typów 16, 18, 31, 33 i 45 u płci żeńskiej. Stwierdzono efekt odporności zbiorowiskowej w populacjach nieuprawnionych do powszechnych szczepień (płeć męska, kobiety w starszych grupach wiekowych). Dodatkowo zaobserwowano, że redukcja wskaźników epidemiologicznych zakażeń HPV i związanych z nimi chorób była szybsza i większa w przypadku programów szczepień realizowanych w różnych grupach wiekowych, charakteryzujących się dużymi wskaźnikami wyszczepialności.

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań