Opracowała Małgorzata Ściubisz, redaktor serwisu „Szczepienia”
W amerykańskim badaniu obserwacyjnym oceniono epidemiologię półpaśca u dzieci w okresie realizacji programu powszechnych szczepień przeciwko ospie wietrznej. Początkowo w ramach programu dzieciom podawano 1 dawkę szczepionki w wieku 12–18 miesięcy, a od 2007 roku szczepienie realizowano schemacie 2-dawkowym (pierwszą dawkę podawano w wieku 12–15 mies., a drugą w wieku 4–6 lat).
Wyjściową populację badania stanowiły dzieci w wieku <18 lat, które w latach 2003–2014 korzystały ze świadczeń zdrowotnych udzielnych przez placówki medyczne należące do Keiser Premanente i uczestniczące w programie Vaccine Safety Datalink. Wyszczepialność ≥1 dawką szczepionki przeciwko ospie wietrznej wahała się od 27 do 52% w 2003 roku i od 82 do 91% w 2014 roku.
Ostatecznie analizą objęto 6 372 067 dzieci, w tym 3 186 732 szczepionych przeciwko ospie wietrznej oraz 3 185 335 nieszczepionych. W latach 2003–2014 półpasiec rozpoznano u 14 383 dzieci (rozpoznanie zgodne z kodem 053 w klasyfikacji ICD-9). Ogółem współczynnik zapadalności na półpasiec wyniósł 74/100 000 osobolat i był niemal 6-krotnie większy wśród dzieci z niedoborami odporności niż u dzieci immunokompetentnych (330 vs 60/100 000 osobolat). U dzieci zaszczepionych przeciwko ospie wietrznej zapadalność na półpasiec była o 78% mniejsza niż u dzieci nieszczepionych (38 vs 170/100 000 osobolat).
W okresie 12 lat realizacji programu powszechnych szczepień przeciwko ospie wietrznej zapadalność na półpasiec w całej populacji dzieci objętej badaniem zmniejszyła się o 72% (z ok. 100/100 000 osobolat w 2003 roku do ok. 30/100 000 osobolat w 2014 roku). Zmniejszenie zapadalności dotyczyło zarówno populacji dzieci szczepionych przeciwko ospie wietrznej, jak i nieszczepionych (choć w istotnie mniejszym stopniu i prawdopodobnie był to efekt ochrony populacyjnej przed dzikim wirusem ospy wietrznej i półpaśca), jednak przez cały okres realizacji programu zapadalność na półpasiec u dzieci szczepionych była znacznie mniejsza niż u dzieci nieszczepionych.
W analizie w podgrupach wiekowych zaobserwowano, że w 2. roku życia zapadalność na półpasiec była większa u dzieci szczepionych przeciwko ospie wietrznej niż u nieszczepionych, ale już w 3. roku życia różnica ta była nieistotna. Od 4. roku życia zapadalność na półpasiec wśród dzieci szczepionych była mniejsza niż u nieszczepionych i z każdym kolejnym rokiem różnica ta była coraz większa. Zapadalność na półpasiec u dzieci szczepionych była największa w 1. roku po szczepieniu (50/100 000 osobolat) i wraz z upływem każdego kolejnego roku od szczepienia znacznie się zmniejszała. Po upływie 5 lat od szczepienia zapadalność na półpasiec wynosiła 6/100 000 osobolat.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że w ciągu 12 lat prowadzenia programu szczepień przeciwko ospie wietrznej zapadalność na półpasiec u dzieci w wieku <18 lat istotnie się zmniejszyła i była znacznie mniejsza wśród dzieci szczepionych przeciwko ospie wietrznej niż u nieszczepionych. Wyniki badania wskazują na korzyści z programu powszechnych szczepień przeciwko ospie wietrznej w zapobieganiu półpaścowi u dzieci.
