Jakie objawy kliniczne mogą wskazywać na zakażenie SARS-CoV-2?
Skróty: ECDC (European Center for Disease Control and Prevention) – Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, GIS – Główny Inspektorat Sanitarny, SARS (severe acute respiratory syndrome) – zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej, SARS-CoV-2 – koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2
Wśród kryteriów klinicznych definicji przypadku COVID-19 według GIS
nadal wymienia się jedynie kaszel, gorączkę i duszność. Jednak spektrum kliniczne zakażenia
SARS-CoV-2 jest szersze. Guan i wsp. zwracają
uwagę, że ponad połowa chorych nie miała
gorączki w chwili zgłoszenia się do placówki medycznej, a u części nie stwierdzono również nieprawidłowości w płucach w badaniach obrazowych.1
Do badania włączono 1099 pacjentów z laboratoryjnie
potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2
zgłoszonych między 11 grudnia 2019 a 29 stycznia
2020 roku do rejestru Narodowej Komisji Zdrowia w Chinach. Mediana wieku chorych wynosiła
47 lat (IQR: 35–58), zaledwie 0,9% miało <15 lat;
41,9% chorych stanowiły kobiety, a 3,5% chorych
było pracownikami ochrony zdrowia. Mediana
czasu od ekspozycji do wystąpienia objawów zakażenia
wynosiła 4 dni (IQR: 2–7). Najczęstszym
objawem COVID-19 była gorączka (definiowana
jako temperatura ciała >37,5°C zmierzona pod
pachą), którą w czasie hospitalizacji stwierdzono u 88,7% pacjentów, ale przy przyjęciu tylko u 43,8%.
W dalszej kolejności obserwowano kaszel
(67,8%), zmęczenie (38,1%), odkrztuszanie plwociny
(33,7%), krótki oddech (18,7%), ból stawów
lub mięśni (14,9%), ból gardła (13,9%), ból głowy
(13,6%), dreszcze (11,5%), nudności lub wymioty
(5,0%), obrzęk błony śluzowej nosa (4,8%), biegunkę
(3,8%), powiększenie migdałków podniebiennych
(2,1%), krwioplucie (0,9%), przekrwienie
spojówek (0,8%), powiększenie węzłów chłonnych
(0,2%) i osutkę (0,2%). U 15,7% chorych przebieg
COVID-19 uznano za ciężki przy przyjęciu. Chorzy z ciężkim przebiegiem COVID-19 byli średnio o 7 lat starsi oraz częściej stwierdzano u nich choroby
współistniejące.
U 975 pacjentów (88,7%) wykonano przy przyjęciu
tomografię komputerową płuc. Nieprawidłowości
opisano w 86,2% przypadków. Najczęściej
opisywano zacienienia typu mlecznej szyby
(56,4%), obustronne plamiste zacienienia (51,8%),
rzadziej miejscowe plamiste zacienienia (41,9%) i zmiany o charakterze śródmiąższowym (14,7%).
Radiogram (RTG) klatki piersiowej wykonano u 24,9% chorych i w 59,1% przypadków stwierdzono
nieprawidłowości; były to obustronne plamiste
zacienienia (36,5%), miejscowe plamiste zacienienia
(28,1%), zmiany typu mlecznej szyby (20,1%) i zmiany o charakterze śródmiąższowym (4,4%).
W badaniach laboratoryjnych najbardziej charakterystyczną
nieprawidłowością była limfopenia
(definiowana jako liczba limfocytów <1500/µl), którą
stwierdzono aż u 83,2% chorych. Leukopenia
(liczba leukocytów <4000/µl) wystąpiła u 33,7%
chorych, leukocytoza u 5,9%, a małopłytkowość
(liczba płytek <150 000/µl) u 36,2%. Zwiększone
stężenie białka C-reaktywnego (>10 mg/l) stwierdzono u 60,7% chorych, natomiast zwiększone
stężenie prokalcytoniny (>0,5 ng/ml) tylko u 5,5%.
Ponadto u 46,4% chorych zwiększone było stężenie
dimeru D (≥0,5 mg/l), u 41% zwiększona była
aktywność dehydrogenazy mleczanowej, u 22,2% –
aktywność aminotransferazy alaninowej, u 21,3% –
aktywność aminotransferazy asparaginianowej.
Nieprawidłowości w wynikach badań laboratoryjnych, w tym limfopenia i leukopenia, były głębsze u chorych z ciężkim przebiegiem COVID-19 w porównaniu z chorymi z przebiegiem łagodniejszym.
Odnotowano następujące powikłania COVID-19:
zapalenie płuc (u 91,1% chorych), zespół ostrej
niewydolności oddechowej (3,4%), rzadko wstrząs
septyczny (1,1%), ostre uszkodzenie nerek (0,5%),
rabdomiolizę (0,2%) i zespół rozsianego krzepnięcia
wewnątrznaczyniowego (0,1%).1
