W 2019 roku Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH) odnotował 48,6 tysięcy odmów obowiązkowych szczepień – o ponad 8 tysięcy więcej niż rok wcześniej.
W ciągu ostatnich pięciu lat liczba uchyleń od obowiązku szczepień zwiększyła się 3-krotnie: od 16,6 tysięcy w 2015 roku do 48,6 tys. w 2019 roku, a w ciągu dekady kilkunastokrotnie: w 2010 roku odmów było jedynie 3437.
Zwiększenie liczby odmów obowiązkowych szczepień o ponad 8 tysięcy między rokiem 2018 a 2019 nie jest, ani w liczbach bezwzględnych, ani procentowo, rekordowy (między rokiem 2017 a 2018 różnica wyniosła ponad 10 tysięcy), ale niewątpliwie znaczący. Zwłaszcza, że w 2019 roku odnotowano zwiększenie liczby zachorowań na odrę, co w istotny sposób wzmocniło – a przynajmniej powinno wzmocnić – działania ze strony osób odpowiedzialnych za przeprowadzanie szczepień ochronnych na rzecz realizacji ich obowiązku.
Tymczasem liczba przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień w przeliczeniu na tysiąc osób w wieku 0–19 lat stale się zwiększa: w 2015 roku wskaźnik wynosił 2,3/1000, a w 2019 roku już 6,6/1000.
Aktualnie w związku z pandemią SARS-CoV-2 realizacja obowiązkowych szczepień ochronnych może być utrudniona. Główny Inspektor Sanitarny (GIS) wydał zalecenie odroczenia realizacji obowiązkowych szczepień do 18 kwietnia br., jednocześnie zaznaczając, że szczepienie może być wykonane w sytuacji zaistnienia uzasadnionych przesłanek medycznych, a indywidualną decyzję w tej sprawie powinien podjąć lekarz opiekujący się dzieckiem (p. Doprecyzowano zalecenia dotyczące realizacji szczepień ochronnych w czasie pandemii COVID-19). Warto jednak przypomnieć, że zarówno Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), jak i amerykańskie Centers for Disease Control and Prevention (CDC) wskazują, że realizacja rutynowych szczepień ochronnych jest kluczowym elementem opieki zdrowotnej w czasie pandemii. Priorytetowo należy traktować zwłaszcza szczepienia podawane w pierwszych 2 latach życia dziecka (p. Zalecenia WHO dotyczące realizacji szczepień ochronnych w czasie pandemii COVID-19, Zalecenia CDC dotyczące rutynowych szczepień ochronnych w czasie pandemii COVID-19).
