Przypadki porażenia wiotkiego wywołanego przez wirus polio pochodzenia szczepionkowego

Aktualnie na świecie transmisję dzikiego wirusa polio typu 1 (WPV-1) nadal stwierdza się w dwóch krajach – Afganistanie i Pakistanie. Dwa pozostałe typy dzikiego wirusa udało się eradykować – WPV-2 w 2015 roku i WPV-3 w 2019 roku. Porażenie wiotkie może również wywołać zmutowany wirus pochodzenia szczepionkowego (vaccine-derived poliovirus – VDPV). Powstawanie VDPV wynika z przedłużonej replikacji lub transmisji wirusa szczepionkowego w regionach, gdzie stosuje się doustną „żywą” szczepionkę przeciwko polio (OPV; w Polsce preparatu tego nie stosuje się od kwietnia 2016 r. – p. Światowa rewolucja w powszechnych szczepieniach przeciwko poliomyelitis?), a odsetek populacji zaszczepionej przeciwko poliomyelitis jest niezadowalający.

W 2021 roku na całym świecie odnotowano łącznie 13 przypadków porażenia wiotkiego wywołanego przez krążący VDPV typu 1 oraz 431 przypadków wywołanych przez krążący VDPV typu 2 (VDPV-2), głównie w Nigerii (274 przypadki). W październiku br. przypadek porażenia wiotkiego wywołanego przez VDPV-2 potwierdzono w graniczącym z Polską obwodzie zakarpackim na Ukrainie. Zachorowanie dotyczyło 12-letniej dziewczynki, nieszczepionej przeciwko polio. Wcześniej we wrześniu br. przypadek porażenia wiotkiego wywołanego przez VDPV-2 wykryto także u 17-miesięcznej dziewczynki z obwodu rówieńskiego, a zakażenie tym samym typem wirusa pochodzenia szczepionkowego potwierdzono w próbkach pobranych od 6 jej rodzeństwa.

Z danych udostępnionych przez ukraińskie Ministerstwo Zdrowia wynika, że odsetek dzieci w 1. roku życia, które otrzymały 3 dawki szczepionki przeciwko poliomyelitis w obwodzie zakarpackim, wynosi 49,6%, a w skali kraju jest niewiele większy (59,7%).

Poprzednio 2 przypadki porażenia wiotkiego wywołanego przez krążące VDPV potwierdzono na Ukrainie w 2015 roku. European Centre for Disease Prevention and Control wydało wówczas komunikat, że Polska oraz Cypr zostały uznane przez European Regional Certification Commission for Poliomyelitis Eradication za kraje pośredniego ryzyka rozprzestrzeniania się zakażenia wirusem polio w wyniku zawleczenia z innych krajów.

W poniedziałek Główny Inspektor Sanitarny (GIS) w Polsce wydał komunikat (p. www.gov.pl//web/gis/komunikat-dla-podroznych-dot-szczepien-przeciwko-poliomyelitis), w którym przypomniał, że osoby podróżujące do regionów, w których potwierdzono występowanie wirusa polio powinny być w pełni zaszczepione przeciwko poliomyelitis. Podczas pobytu w krajach występowania poliomyeitis należy zachować podstawowe zasady higieny obowiązujące w życiu codziennym i podczas wyjazdów zagranicznych (np. częste mycie rąk, dezynfekcja rąk preparatami zawierającymi >60% alkoholu etylowego, picie wody butelkowanej, picie wody przegotowanej, unikanie picia wody o nieznanym pochodzeniu).

Aktualne informacje dotyczące regionów występowania zachorowań wywołanych przez WPV oraz krążące VDPV dostępne są na stronie internetowej Światowej Inicjatywy na rzecz Eradykacji Polio (p. https://polioeradication.org/polio-today/polio-now/).