W trakcie epidemii krztuśca w amerykańskim stanie Kalifornia w 2010 roku zarejestrowano ponad 9 tysięcy zachorowań oraz 10 zgonów. Zwiększoną zapadalności na krztusiec uzasadniano m. in. zanikaniem ochrony poszczepiennej, większą czujnością w wykrywaniu zachorowań, zmianami w genotypie krążących w populacji szczepów pałeczki krztuśca. Dodatkową przyczyną mogła być również rezygnacja rodziców ze szczepień dzieci przeciwko krztuścowi, wynikająca np. z przekonań religijnych – niezaszczepienie dziecka nie było zatem uzasadnione obecnością przeciwwskazań do szczepienia. Wpływ tego zjawiska oceniono w badaniu opublikowanym w czasopiśmie „Pediatrics”. Na podstawie danych California Department of Public Health autorzy przeanalizowali przypadki rezygnacji ze szczepień dzieci uczęszczających do przedszkoli w latach 2005–2010 oraz wszystkie potwierdzone zachorowania lub podejrzenia zachorowań na krztusiec zgłoszone od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 roku. Porównano rozmieszczenie geograficzne społeczności o dużym odsetku niezaszczepionych dzieci z rozmieszczeniem zarejestrowanych przypadków krztuśca. Średnia częstość rezygnacji ze szczepień z przyczyn nieuzasadnionych medycznie zwiększyła się z 1,6% w roku szkolnym 2005/2006 do 2,4% w roku szkolnym 2009/2010. Zidentyfikowano 2 obszary o dużej liczbie zachorowań na krztusiec oraz 39 skupisk społeczności o dużym odsetku niezaszczepionych dzieci. Społeczności te ponad 2-krotnie częściej zamieszkiwały obszary o dużej zapadalności na krztusiec (iloraz szans [OR]: 2,47; 95% CI: 2,22–2,75). W dodatkowej analizie uwzględniającej czynniki demograficznie również wykazano statystycznie istotną zależność (OR: 1,73; 95% CI: 1,53–1,96). Zapadalność na krztusiec była istotnie większa na obszarach o dużej częstości rezygnacji ze szczepień niż poza tymi obszarami (incidence rate ratio [IRR]: 1,2; 95 CI: 1,10–1,30), także po uwzględnieniu czynników zakłócających (IRR: 1,12; 95% CI: 1,02–1,23).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że rezygnacja ze szczepień dzieci z przyczyn innych niż wskazania medyczne mogła być jedną z wielu przyczyn epidemii krztuśca w Kalifornii. W dyskusji autorzy przypomnieli, że profilaktyka chorób zakaźnych o dużej podstawowej liczbie odtwarzania (zobacz Szczepienia a odporność zbiorowiskowa), do których należy np. krztusiec i odra, wymaga zaszczepienia co najmniej 95% populacji. Dzięki temu możliwe jest wytworzenie odporności zbiorowiskowej i ochrona osób, u których szczepienie jest przeciwwskazane ze względu na zbyt młody wiek lub choroby współistniejące. Tworzenie skupisk społeczności o dużej liczbie nieszczepionych lub niekompletnie szczepionych osób wiąże się z ryzykiem pojawienia się ogniska epidemicznego.
