Co zniechęca/zachęca do szczepień przeciwko grypie?

Data utworzenia:  10.12.2013
Aktualizacja: 11.12.2013
CBOS

Główne powody, dla których Polacy nie szczepią się przeciw grypie, to przekonanie o niskiej skuteczności szczepionek (28%) oraz o małym prawdopodobieństwie zachorowania (24%). Stosunkowo duża grupa nieszczepiących się nie jest w stanie podać przyczyn, dla których się nie szczepi, gdyż się nad tym nie zastanawiała (21%) - wynika z badania przeprowadzonego przez Centrum Badania Opinii Społecznej w dniach 7–14 listopada na liczącej 990 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.

Najczęściej wymienianym powodem nieszczepienia się przeciwko grypie jest przekonanie, że ta forma uodparniania jest niezbyt skuteczna (28%). Na tę właśnie przyczynę wskazuje większość badanych (56%), którym zdarzyło się zachorować na grypę pomimo zaszczepienia. Tego rodzaju argumentacją częściej posługują się badani lepiej wykształceni: spośród niedecydujących się na tę formę profilaktyki zaledwie 17% ankietowanych z wykształceniem podstawowym i aż 36% absolwentów wyższych uczelni nie szczepi się, gdyż kwestionuje skuteczność szczepień.

Kolejnym, nieznacznie tylko rzadziej podawanym powodem nieszczepienia się jest przekonanie o małym prawdopodobieństwie zachorowania (24%). Częstość posługiwania się tego rodzaju argumentacją jest względnie niezależna od poziomu wykształcenia, można natomiast zaobserwować, że na tę przyczynę ponadprzeciętnie często wskazują mieszkańcy wsi (30%) i najmniejszych miast, do 20 tys. mieszkańców (26%), a także – co zrozumiałe – badani dobrze oceniający swój stan zdrowia (28%).

Obawa przed powikłaniami po szczepionce to następny ważny powód, wymieniany przez niemal co piątego ankietowanego (19%), który nie zdecydował się na szczepienie przeciwko grypie. To uzasadnienie podawane jest stosunkowo często przez mieszkańców największych, ponadpółmilionowych miast (30%), a także przez badanych lepiej wykształconych (24% ankietowanych z wykształceniem średnim i 25% ankietowanych z wykształceniem wyższym).

Pozostałe powody, dla których Polacy nie szczepią się przeciwko grypie, wymienianie były znacznie rzadziej. Blisko co dziesiąty badany (9%) nie szczepi się z przyczyn całkiem prozaicznych – bo nie lubi zastrzyków i igieł. Stosunkowo niewielu ankietowanych (6%) nie decyduje się na szczepienie przeciwko grypie ze względu na przeciwwskazania wynikające z ich stanu zdrowia. Również rzadko padały takie argumenty jak brak pieniędzy, zbyt wysoka cena szczepionki (5%), brak czasu (5%) oraz przekonanie, że grypa nie jest groźną chorobą (5%). Sporadycznie wymieniane były inne powody rezygnacji z tej formy uodparniania (łącznie 4%), na przykład: brak zaufania do szczepionek, przekonanie, że szczepienie leży głównie w interesie koncernów farmaceutycznych, oraz ogólniki typu: "nigdy się nie szczepiłem i nie mam zamiaru się szczepić".

Zwraca uwagę fakt, że stosunkowo duża grupa badanych (21%) nie potrafi wskazać powodów, dla których się nie szczepi. Częściej takiej odpowiedzi udzielali badani gorzej wykształceni (30% badanych z wykształceniem podstawowym, 23% z zasadniczym zawodowym, 20% ze średnim i 9% z wykształceniem wyższym).

Stosunkowo niewielką grupę ankietowanych, którzy zdecydowali się w tym sezonie jesienno-zimowym zaszczepić przeciwko grypie (łącznie 13%), zapytano, co ich skłoniło do podjęcia takiej decyzji.

Polacy szczepią się przeciwko grypie przede wszystkim dlatego, że uważają, iż jest to poważna choroba, i obawiają się jej powikłań (38%) oraz ze względu na swój stan zdrowia (36%). Ponad jedna czwarta badanych (27%) decydujących się na tę formę profilaktyki szczepi się ze względu na swój wiek. Dodać należy, że większość ankietowanych powyżej 65 roku (59%) i znaczna część respondentów (40%) w wieku 55–64 lata wskazała właśnie na ten powód.

Niemała grupa badanych (24%) szczepi się dlatego, że przebywa na co dzień z dużą grupą ludzi i jest przez to bardziej narażona na zetknięcie się z wirusem grypy i zarażenie się. Istotną rolę w tym kontekście odrywa także rekomendacja lekarza – co piąty badany decyduje się na tę formę uodparniania, gdyż tak polecił mu lekarz (20%). Trochę rzadziej ankietowani szczepią się, ponieważ inne osoby z ich rodziny to robią (12%), a także dlatego, że w przeszłości ciężko przechodzili grypę i teraz wolą jej unikać (12%).

Dla mniej niż co dziesiątego (8%) motywację do zaszczepienia się stanowi fakt, że przebywa on z osobami, dla których grypa mogłaby być niebezpieczna – z dziećmi, osobami starszymi, przewlekle chorymi, kobietami w ciąży – i taka sama liczba ankietowanych wybiera tę formę profilaktyki, gdyż ma dostęp do darmowych szczepień (8%). Sporadycznie (6%) badani szczepią się dlatego, że jest to zalecane w ich pracy. Bardzo rzadko podawane były inne powody (łącznie 5%), wśród których przeważały ogólniki, na przykład: "od lat się szczepię", "żeby nie zachorować".

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań