W czasopiśmie „New England Journal of Medicine” opublikowano wyniki wieloośrodkowego badania z randomizacją oceniającego skuteczność 4-walentnej inaktywowanej szczepionki przeciwko grypie (QIV), zawierającej antygeny 2 linii wirusów grypy B. Do badania zakwalifikowano zdrowe dzieci w wieku 3–8 lat z 15 ośrodków z Bangladeszu, Dominikany, Hondurasu, Libanu, Panamy, Filipin, Tajlandii i Turcji. Dzieci losowo przydzielono do dwóch grup, jedną grupę (2584 dzieci) zaszczepiono QIV, a drugą (2584 dzieci) szczepionką przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (HepA). Zachorowania na grypę potwierdzano metodą real-time PCR (rtPCR) oraz hodowli wirusa.
W grupie zaszczepionej QIV na grypę zachorowało 62 (2,4%) dzieci, a w grupie HepA 148 (5,7%) dzieci. U odpowiednio 16 i 61 dzieci odnotowano zachorowania o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu, zdefiniowane jako wystąpienie gorączki >39 st. C, ostrego zapalenia ucha środkowego rozpoznanego przez lekarza, zapalenia dolnych dróg oddechowych lub ciężkich powikłań pozapłucnych (zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia mięśni, zapalenia mózgu lub drgawek).
Skuteczność QIV w zapobieganiu grypie potwierdzonej rtPCR wyniosła 59,3% (95% CI: 45,2–69,7), a w populacji wyodrębnionej zgodnie z protokołem badania (per-protocol) – 55,4% (95% CI: 39,1–67,3). Natomiast skuteczność szczepionki w zapobieganiu grypie potwierdzonej rt-PCR, o umiarkowanym/ciężkim przebiegu wyniosła odpowiednio 74,2 (97,5% CI: 51,5–86,2) i 73,1% (97,5% CI: 47,1–86,3). W porównaniu z grupą HepA, zastosowanie QIV wiązało się z mniejszym ryzykiem wystąpienia gorączki >39 st. C (ryzyko względne [RR]: 0,29 [95% CI: 0,16–0,56]) i zapalenia dolnych dróg oddechowych (RR: 0,20 [95% CI: 0,04–0,92]). W analizie immunogenności QIV stwierdzono, że 1 miesiąc po szczepieniu >95% dzieci wytworzyło ochronne miano przeciwciał przeciwko wszystkim 4 szczepom, natomiast 6 miesięcy po szczepieniu wskaźniki seroprotekcji mieściły się w zakresie od 84,4 do 96,2% w zależności od szczepu. W grupie QIV zaobserwowano częstsze występowanie bólu w miejscu podania szczepionki.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że 4-walentna szczepionka przeciwko grypie jest skuteczna w zapobieganiu zachorowaniom na grypę u dzieci. Skuteczność ta była większa w odniesieniu do zachorowań o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu, które wymagają zwykle porad lekarskich lub hospitalizacji.
W sezonie epidemicznym 2013/2014 w Stanach Zjednoczonych dostępne są oba typy szczepionek inaktywowanych – zarówno preparaty 4-walentne, jak i 3-walentne (TIV). W komentarzu redakcyjnym zwrócono uwagę, że w omawianym badaniu ocena korzyści QIV wynikających z obecności antygenów drugiej linii B nie była możliwa, ponieważ odnotowano tylko 2 zachorowania na grypę wywołaną przez szczep linii Yamagata. Szczepionka była jednak immunogenna – u większości zaszczepionych dzieci stwierdzono odpowiednie (≥1:40 w teście hamowania hemaglutynacji) miano przeciwciał przeciwko szczepom linii Yamagata i Victoria. W badaniu wykazano również skuteczność QIV w zapobieganiu grypie o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu, co jest istotną korzyścią szczepienia. Stosowanie QIV w trakcie kolejnych sezonów epidemicznych pokaże, jakie znaczenie ma obecność w szczepionce dodatkowego antygenu linii B.
