Opracowała lek. Iwona Rywczak
W badaniu kliniczno-kontrolnym przeprowadzonym we Francji oceniono związek pomiędzy historią przebytych szczepień a występowaniem nagłych nieoczekiwanych zgonów niemowląt (sudden unexpected death of infancy – SUDI). W badaniu wykorzystano dane z krajowego rejestru SUDI (Observatoire des Morts Inattendues du Nourrisson [OMIN]) założonego w 2015 roku. Do grupy przypadków zakwalifikowano 91 dzieci w 1. roku życia zmarłych z powodu SUDI, zarejestrowanych w bazie OMIN w okresie od maja 2015 roku do kwietnia 2017 roku. Grupę kontrolną utworzyło 182 niemowląt przyjętych do szpitalnego oddziału ratunkowego lub oddziału pediatrycznego szpitala uniwersyteckiego w Nantes pomiędzy kwietniem a czerwcem 2017 roku. Mediana wieku dzieci uczestniczących w badaniu wyniosła 131 dni. Z badania wykluczono dzieci w wieku <2 miesięcy, ponieważ francuski program szczepień obowiązujący w 2017 roku nie przewidywał szczepień dzieci przed ukończeniem 2. miesiąca życia. Dane o przebytych szczepieniach pozyskiwano z książeczki zdrowia dziecka. W 1. roku życia program szczepień uwzględnia szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (preparatem bezkomórkowym), wirusowi zapalenia wątroby typu B (HBV), polio (preparatem inaktywowanym), Haemophilus influenzae typu b (Hib) i przeciwko pneumokokom (skoniugowaną szczepionką 13-walentną [PCV-13]). Stosowane są preparaty wysoce skojarzone typu DTaP-IPV-Hib i DTaP-IPV-Hib-HBV Zgromadzono również dane o znanych czynnikach wpływających na ryzyko SUDI, takich jak palenie papierosów przez matkę w czasie ciąży, ekspozycję niemowlęcia na dym tytoniowy, karmienie piersią, stosowanie smoczka, pozycja, w której dziecko było układane do snu oraz środowisko snu (obecność kocyka lub poduszki w łóżeczku dziecka, spanie z dzieckiem w jednym łóżku, układanie dziecka do snu w osobnym pokoju).
Grupa przypadków charakteryzowała się większym odsetkiem wcześniaków (22 vs 9%) i dzieci z urodzeniową masą ciała <2500 g (24 vs 9%), częstszym paleniem papierosów przez matkę w okresie ciąży (44 vs 10%) i po porodzie (32 vs 20%). Nie odnotowano różnic pomiędzy grupami w odniesieniu do karmienia piersią i stosowania smoczka. Niewłaściwą pozycję w czasie snu stwierdzono u 38% dzieci z grupy przypadków i 25% dzieci z grupy kontrolnej. W grupie kontrolnej częściej stosowano się do zaleceń dotyczących środowiska snu w zakresie braku kocyka (85 vs 66%) lub poduszki (93 vs 80%) w łóżeczku dziecka.
Dzieci z grupy kontrolnej były częściej szczepione szczepionkami przewidzianymi w programie szczepień niż dzieci z grupy przypadków (88 vs 78%). Podobnie wyniki uzyskano analizując oddzielnie szczepienie DTaP-IPV-Hib (91 vs 80%) i PCV-13 (89 vs 78%). Czasowa realizacja szczepień była również częstsza w grupie kontrolnej niż w grupie przypadków (73 vs 65%).
Przeprowadzona analiza wykazała, że brak szczepień uwzględnionych w programie szczepień niemowląt znamiennie zwiększał ryzyko SUDI (iloraz szans [OR]: 2,05 [95% CI: 1,06–3,98]). Podobny wynik uzyskano po uwzględnieniu czynników zakłócających (aOR: 2,01 [95% CI: 1,01–3,98]). W analizach przeprowadzonych osobno dla poszczególnych szczepień stwierdzono zwiększenie ryzyka SUDI zarówno przy braku szczepienia DTaP-IPV-Hib (aOR: 2,53 [995% CI: 1,20–5,34), jak i przy braku szczepienia przeciwko pneumokokom (aOR: 2,2 [95% CI: 1,10–4,42]).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że dzieci nieszczepione szczepionkami przewidzianymi w programie szczepień były narażone na większe ryzyko SUDI niż dzieci zaszczepione. Obserwacje te są zgodne z wynikami wcześniej opublikowanych badań wykazujących brak związku między szczepieniami a zwiększonym ryzykiem SUDI. Wyniki tego badania mogą być pomocne w rozmowie z rodzicami wykazującymi niezdecydowane postawy wobec szczepień.
