Opracowała Małgorzata Ściubisz
Kobiety karmiące piersią nie uczestniczyły w opublikowanych dotąd badaniach klinicznych z randomizacją (III fazy) szczepionek przeciwko COVID-19, jednak – biorąc pod uwagę, że w składzie tych preparatów nie ma wirusa zdolnego do replikacji (co oznacza, że nie wywołują zakażenia ani u matki, ani u jej dziecka) oraz uwzględniając wieloletnie doświadczenie w stosowaniu innych szczepionek „nieżywych” – ryzyko niekorzystnych skutków dla dziecka karmionego piersią związane z zaszczepieniem jego matki jest znikome. Na takim stanowisku stoją m.in. amerykańskie Centers for Disease Control and Prevention (p. Stosowanie szczepionek przeciwko COVID-19. Tymczasowe zalecenia Centers for Disease Control and Prevention [stan na 16 lipca 2021 r.]), American College of Obstetricians and Gynecologists (p. Szczepienie przeciwko COVID-19 kobiet w ciąży i karmiących piersią), brytyjski Joint Committee on Vaccination and Immunisation (p. Brytyjski JCVI w sprawie szczepienia przeciwko COVID-19 kobiet w ciąży i karmiących piersią), a także Polskie Towarzystwo Neonatologiczne (p. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego ws. szczepień przeciwko COVID-19) oraz Polskie Towarzystwo Wakcynologii (p. Szczepienie przeciwko COVID-19 kobiet w okresie laktacji). Organizacje te zgodnie zalecają, aby kobiety karmiące piersią kwalifikować do szczepienia przeciwko COVID-19 na takich samych zasadach jak inne zdrowe osoby. Nie ma również potrzeby okresowego przerywania lub opóźniania rozpoczynania karmienia piersią przez kobiety, które otrzymały szczepionkę przeciwko COVID-19.
Do tej pory nie opublikowano jednak wyników analizy, czy nanocząsteczki lipidowe (NLP) stanowiące nośnik mRNA w szczepionkach Comirnaty (Pfizer) lub Spikevax (Moderna), lub wolny mRNA z preparatów wstrzykniętych domięśniowo przedostają się do mleka kobiecego. Postanowił to sprawdzić zespół naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Stanach Zjednoczonych, a wyniki tego małego badania przedstawiono w liście naukowym nadesłanym do redakcji czasopisma „JAMA Pediatrics”.
W badaniu wzięło udział 7 kobiet w wieku 20–40 lat karmiących niemowlęta piersią, które dostarczyły próbki swojego mleka pobrane przed szczepieniem (próbka kontrolna) oraz w okresie do 48 h po szczepieniu preparatem Comirnaty (5 kobiet) lub Spikevax (2 kobiety). Przed dostarczeniem do laboratorium próbki mleka przechowywano w lodzie lub mrożono w warunkach domowych. Obecność szczepionkowego mRNA w próbkach mleka oceniono metodą reakcji łańcuchowej polimerazy z odwrotną transkrypcją w czasie rzeczywistym (rRT-PCR). Analizę przeprowadzono osobno w nadsączu i frakcji tłuszczowej (założono, że zawartość mRNA może się różnic między frakcjami mleka). Ustalono, że próg wykrywalności użytego testu (czułość) wynosił 1,95 x 10-13 g lub 1,5 x 10-12 g odpowiednio dla szczepionki Comirnaty i Spikevax.
Ostatecznie przebadano 13 próbek mleka pobranych od 7 kobiet w ciągu 4–48 h po szczepieniu preparatem Comirnaty (6 próbek) lub Spikevax (7 próbek). W żadnej z nich nie wykryto mRNA zawartego w szczepionkach.
Autorzy badania podkreślili, że są to pierwsze empiryczne dane potwierdzające słuszność aktualnych zaleceń szczepienia przeciwko COVID-19 kobiet karmiących piersią. Kobiety karmiące piersią mogą zdecydować się na szczepienie przeciwko COVID-19 i nie powinny z tego powodu rezygnować z karmienia piersią lub go przerywać. Dodali również, że wszelkie pozostałości mRNA w ilości mniejszej niż próg wykrywalności użytego testu ulegałyby degradacji w układzie pokarmowym niemowlęcia, co dodatkowo zmniejsza teoretyczne narażenie. Słabą stroną badania jest mała liczba uczestniczek oraz warunki przechowywania próbek pobranego pokarmu, które mogły mieć wpływ na stabilność cząsteczek mRNA, dlatego autorzy sugerują przeprowadzenie kolejnych, większych badań.
