Opracowała lek. Iwona Rywczak
Pacjenci z upośledzeniem odporności są narażeni na większe ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19. Dotychczas przeprowadzone badania sugerują, że immunogenność i skuteczność rzeczywista szczepionek przeciwko COVID-19 może być mniejsza w tej populacji. Kolejnych danych na ten temat dostarczają wyniki badania kliniczno-kontrolnego typu test-negative design opublikowanego w czasopiśmie „Morbidity and Mortality Weekly Report”, oceniającego skuteczność rzeczywistą (efektywność) szczepionek mRNA przeciwko COVID-19 podanych w 2 dawkach w zapobieganiu hospitalizacji z powodu laboratoryjnie potwierdzonego COVID-19 u dorosłych immunokompetentnych oraz z różnymi postaciami zaburzeń odporności.
Populację badania stanowiły osoby w wieku ≥18 lat, hospitalizowane z powodu objawów klinicznych COVID-19 w 187 szpitalach w 9 amerykańskich stanach w okresie od 17 stycznia do 5 września 2021 roku, u których wykonano badanie w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 nie wcześniej niż 14 dni przed przyjęciem do szpitala i nie później niż 72 godziny po przyjęciu. Na podstawie kodów ICD wpisanych w rozpoznaniu przy wypisie ze szpitala wśród uczestników badania zidentyfikowano pacjentów z upośledzeniem odporności: z nowotworami litymi, nowotworami układu krwiotwórczego, chorobami reumatycznymi lub zapalnymi (m.in. chorobami układowymi tkanki łącznej, łuszczycą, stwardnieniem rozsianym), pierwotnymi niedoborami odporności, innymi wtórnymi niedoborami odporności (w przebiegu zespołu nerczycowego, niewydolności wątroby) oraz biorców przeszczepu narządu i komórek hematopoetycznych.
W analizowanym okresie hospitalizowano 69 116 osób immunokompetentnych (29 456 [43%] kompletnie zaszczepionych) i 20 101 osób z niedoborem odporności (10 564 [53%] kompletnie zaszczepionych). W grupie osób immunokompetentnych zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzono u 9853 (24,8%) nieszczepionych osób i 1108 (3,8%) w pełni zaszczepionych. W grupie pacjentów z upośledzeniem odporności zakażenie wykryto u 1127 (11,8%) osób nieszczepionych i 410 (3,9%) w pełni zaszczepionych.
U osób immunokompetentnych skuteczność rzeczywista 2 dawek szczepionki mRNA przeciwko COVID-19 w zapobieganiu hospitalizacji z powodu COVID-19 wyniosła:
- 90% (95% CI: 89–91) w całej ocenianej populacji,
- 93% (95% CI: 92–94) w grupie wiekowej 18–64 lat,
- 87% (95% CI: 86–88) w grupie wiekowej≥65 lat.
Skuteczność rzeczywista 2 dawek szczepionki mRNA w zapobieganiu hospitalizacji z powodu COVID-19 u osób z upośledzeniem odporności była mniejsza niż u osób immunokompetentnych i wyniosła:
- 77% (95% CI: 74–80) w całej ocenianej populacji,
- 80% (95% CI: 74–84) w grupie wiekowej 18–64 lat,
- 75% (95% CI: 70–79) w grupie wiekowej ≥65 lat.
Skuteczność szczepienia 2 dawkami szczepionek mRNA była mniejsza u osób z niedoborem odporności zarówno w okresie przed dominacją wariantu Delta (76 vs 91%), jak i w okresie jego dominacji (79 vs 90%).
U pacjentów immunoniekompetentnych skuteczność rzeczywistą 2 dawek preparatu Moderna w zapobieganiu hospitalizacji z powodu COVID-19 oszacowano na 81% (95% CI: 76–85), a 2 dawek preparatu Comirnaty na 71% (95% CI: 65–76). Skuteczność szczepionek mRNA różniła się w zależności od choroby podstawowej powodującej niedobór odporności i wyniosła:
- 59% (95% CI: 38–73) u biorców przeszczepu narządu lub komórek hematopoetycznych,
- 73% (95% CI: 66–80) w grupie osób z pierwotnym niedoborem odporności, niewydolnością wątroby, zespołem nerczycowym,
- 74% (95% CI: 62–83) u chorych na nowotwory układu krwiotwórczego,
- 79% (95%: 73–84) u chorych na nowotwory lite,
- 81% (95% CI: 75–86) u osób z chorobami reumatycznymi i zapalnymi.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że u osób z upośledzeniem odporności skuteczność rzeczywista szczepionek mRNA podanych w 2 dawkach w zapobieganiu hospitalizacji z powodu COVID-19 była mniejsza niż u osób immunokompetentnych i różniła się w zależności od choroby powodującej niedobór odporności. Pacjenci z niedoborem odporności odnoszą korzyści ze szczepienia przeciwko COVID-19 mRNA, jednak ochrona przed COVID-19 o cięższym przebiegu jest słabsza niż u osób bez zaburzeń odporności. Osoby z upośledzeniem odporności powinny otrzymać 3 dawki szczepionki mRNA zgodnie z zaleceniami Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
