Opracowali: mgr Małgorzata Ściubisz, dr n. med. Jacek Mrukowicz
W czasopiśmie „Morbidity and Mortality Weekly Report” opublikowano wyniki badania kohortowego z retrospektywnym zbieraniem danych, którym objęto bardzo dużą populację osób w USA w celu oceny, czy szczepienie przeciwko COVID-19 miało wpływ na umieralność ogólną (tzn. bez względu na przyczynę zgonu) i czy nie zwiększa ryzyka zgonu.
Wyjściową populację stanowiło około 11 000 000 osób w wieku ≥12 lat, które w okresie od grudnia 2020 roku do lipca 2021 roku korzystały ze świadczeń zdrowotnych w placówkach uczestniczących w projekcie Vaccine Safety Datalink (VSD), nadzorowanym przez amerykańskie Centers for Disease Control and Prevention, którego celem jest gromadzenie danych na temat bezpieczeństwa szczepień. Ostatecznie w badaniu uwzględniono:
- 6 400 000 osób zaszczepionych przeciwko COVID-19, w tym 3 452 126 preparatem Comirnaty (Pfizer/BioNTech), 2 604<066 preparatem Spikevax (Moderna) i 342 169 preparatem Ad26.CoV-2.S (Janssen/Johnson&Johnson);
- 4 600 000 osób nieszczepionych przeciwko COVID-19 (grupa kontrolna).
Wśród osób szczepionych preparatem Comirnaty nastolatki w wieku 12–17 lat stanowiły 9,2% (w okresie objętym badaniem preparat Comirnaty był jedyną szczepionką przeciwko COVID-19 dopuszczoną do stosowania u osób w wieku <18 lat w Stanach Zjednoczonych – przyp. red.).
W celu oceny umieralności ogólnej porównano standaryzowane ze względu na wiek i płeć współczynniki umieralności (liczba zgonów/100 osobolat) w grupie szczepionej przeciwko COVID-19 i nieszczepionej (kontrolnej). Spośród zgonów wykluczono te, które wystąpiły w okresie do 30 dni po rozpoznaniu COVID-19 lub potwierdzeniu zakażenia SARS-CoV-2 metodą RT-PCR (aby wyeliminować ochronny wpływ szczepienia na ryzyko zgonu z powodu COVID-19, co mogłoby zafałszować wynik oszacowania umieralności ogólnej). Dodatkowo, aby zapewnić podobieństwo badanych grup pod względem zachowań zdrowotnych, w grupie nieszczepionej uwzględniono tylko te osoby, które w ciągu ostatnich 2 lat przynajmniej raz skorzystały ze szczepienia przeciwko grypie sezonowej.
Wykazano, że szczepienie przeciwko COVID-19 nie wiązało się ze zwiększeniem umieralności ogólnej. Stwierdzono, że w porównaniu z osobami nieszczepionymi współczynnik umieralności ogólnej:
- u osób szczepionych preparatem Comirnaty był mniejszy o 59% po pierwszej dawce (skorygowane ryzyko względne – aRR: 0,41 [95% CI: 0,38–0,44]) oraz o 66% mniejszy po drugiej dawce (aRR: 0,34 [95% CI: 0,33–0,36]);
- u osób szczepionych preparatem Spikevax był o 66% mniejszy po pierwszej dawce (aRR: 0,34 [95% CI: 0,32–0,37]) oraz o 69% mniejszy po drugiej dawce (aRR: 0,31 [95% CI: 0,30–0,33]);
- u osób szczepionych preparatem wektorowym Ad26.CoV-2.S był mniejszy o 46% (aRR: 0,54 [95% CI: 0,49–0,59]).
Podobne wyniki uzyskano w analizie w zależności od wieku (również wśród nastolatków w wieku 12–17 lat), płci oraz grupy etnicznej.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepienie przeciwko COVID-19 (dowolną z 3 szczepionek: Comirnaty, Spikevax lub Ad26.CoV-2.S) nie zwiększa ogólnego ryzyka zgonu. Otrzymane wyniki potwierdzają bezpieczeństwo zarejestrowanych szczepionek przeciwko COVID-19. Zaobserwowana mniejsza umieralność ogólna u osób szczepionych przeciwko COVID-19 sugeruje istotny korzystny efekt zdrowotny, który autorzy planują ocenić w kolejnych badaniach.
