Opracowała Małgorzata Ściubisz
W czasopiśmie „Morbidity and MortalityWeekly Report” opublikowano wyniki badania kliniczno-kontrolnego typu test-negative design, w którym oceniono skuteczność rzeczywistą szczepionki mRNA (Comirnaty lub Spikevax) w zapobieganiu zachorowaniom na COVID-19 wymagającą porady na szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR) lub hospitalizacji.
Badaniem objęto okres od grudnia 2021 roku do czerwca 2022 roku, czyli okres dominacji wariantu Omikron, w tym od grudnia do marca 2022 roku podwariantu BA1., od marca do czerwca podwariantu BA.2. Populację stanowiły osoby w wieku ≥18 lat, które z powodu objawów klinicznych COVID-19 zgłosiły się na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) lub były hospitalizowane w jednym z placówek medycznych w 10 stanach USA. U pacjentów wykonano badanie molekularne w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 nie wcześniej niż 14 dni przed i nie później niż 72 godziny po konsultacji na SOR lub przyjęciu do szpitala. W ocenie skuteczności szczepienia uwzględniono liczbę podanych dawek oraz czas, jaki upłynął od podania ostatniej dawki. Przedstawiono również wstępne dane skuteczności drugiej dawki przypominającej szczepienia przeciwko COVID-19 u osób w wieku ≥50 lat (zalecenie to wprowadzono w USA pod koniec marca 2022 r.).
W okresie dominacji podwariantu BA.1 Omikron z powodu objawów COVID-19 porady na SOR udzielono 124 033 osobom, a zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzono u 40 801 (32,9%) z nich. Ogółem odsetek zaszczepionych 2 dawkami szczepionki mRNA wyniósł 32,3%, natomiast 3 dawkami – 26,3%. Hospitalizacji z powodu objawów COVID-19 wymagało 35 399 osób, a zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzono u 10 534 (29,8%) z nich. Ogółem odsetek zaszczepionych 2 dawkami wyniósł 28,5%, 3 dawkami – 29,9%. Natomiast w okresie dominacji podwariantu BA.2 Omikron z powodu objawów COVID-19 porady na SOR udzielono 90 454 osobom, a zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzono u 10 177 (11,3%) z nich. Ogółem odsetek zaszczepionych 2 dawkami szczepionki mRNA wyniósł 25%, 3 dawkami – 39,6%, a 4,5% osób otrzymało 4 dawki. Hospitalizacji z powodu objawów COVID-19 wymagały 23 383 osoby.
Ogółem wykazano, że skuteczność szczepionki mRNA była większa w zapobieganiu cięższym postaciom COVID-19 wymagającym hospitalizacji niż wymagającym konsultacji na SOR. Zaobserwowano również, że skuteczność 2 dawek zmniejszała się po upływie ≥4 miesięcy od szczepienia, ale podanie trzeciej dawki znacznie poprawiało ochronę przed COVID-19. Podobne zjawisko stwierdzono również po podaniu 3 dawki. Natomiast w podgrupie osób w wieku ≥50 lat wykazano, że podanie czwartej dawki znacznie zwiększa skuteczność szczepienia.
1. Skuteczność szczepienia w zapobieganiu chorobie wymagającej konsultacji na SOR
a) w okresie dominacji wariantu BA.1 Omikron wyniosła:
- 47% (95% CI: 44–50) u osób zaszczepionych 2 dawkami do 5 miesięcy wcześniej,
- 39% (95% CI: 37–41) u osób zaszczepionych 2 dawkami ≥5 miesięcy wcześniej,
- 84% (95% CI: 83–85) u osób zaszczepionych 3 dawkami do 4 miesięcy wcześniej,
- 73% (95% CI: 68–77) u osób zaszczepionych 3 dawkami ≥4 miesiące wcześniej,
- 51% (95% CI: 38–60) u osób zaszczepionych 2 dawkami do 5 miesięcy wcześniej,
- 12% (95% CI: 7–17) u osób zaszczepionych 2 dawkami ≥5 miesięcy wcześniej,
- 56% (95% CI: 51–61) u osób zaszczepionych 3 dawkami do 4 miesięcy wcześniej,
- 26% (95% CI: 21–30) u osób zaszczepionych 3 dawkami ≥4 miesiące wcześniej,
- 66% (95% CI: 60–71) u osób w wieku ≥50 lat zaszczepionych 4 dawkami ≥7 dni wcześniej (zakres: 17–42 dni).
2. Skuteczność szczepienia w zapobieganiu chorobie wymagającej hospitalizacji
a) w okresie dominacji wariantu BA.1 Omikron wyniosła:
- 68% (95% CI: 63–73) u osób zaszczepionych 2 dawkami do 5 miesięcy wcześniej,
- 61% (95% CI: 58–63) u osób zaszczepionych 2 dawkami ≥5 miesięcy wcześniej,
- 92% (95% CI: 91–93) u osób zaszczepionych 3 dawkami do 4 miesięcy wcześniej,
- 85% (95% CI: 81–89) u osób zaszczepionych 3 dawkami ≥4 miesiące wcześniej,
- 57% (95% CI: 19–77) u osób zaszczepionych 2 dawkami do 5 miesięcy wcześniej,
- 24% (95% CI: 12–35) u osób zaszczepionych 2 dawkami ≥5 miesięcy wcześniej,
- 69% (95% CI: 58–76) u osób zaszczepionych 3 dawkami do 4 miesięcy wcześniej,
- 52% (95% CI: 44–59) u osób zaszczepionych 3 dawkami ≥4 miesiące wcześniej,
- 80% (95% CI: 71–85) u osób w wieku ≥50 lat zaszczepionych 4 dawkami ≥7 dni wcześniej (zakres: 17–41 dni).
