Co wiadomo o odpowiedzi immunologicznej na szczepienia u dzieci chorych na nieswoiste zapalenia jelit?

Data utworzenia:  17.02.2021
Aktualizacja: 18.12.2020
Immune response to vaccination in children and young people with infl ammatory bowel disease : a systematic review and meta-analysis
Dembiński Ł. i wsp.
J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2020; 71 (4): 423–432

W przeglądzie systematycznym piśmiennictwa z metaanalizą oceniono odpowiedź immunologiczną na szczepienie u dzieci i młodzieży chorych na nieswoiste zapalenie jelit (IBD).

Przeszukano elektroniczne bazy publikacji medycznych PubMed, Embase oraz Cochrane Library za okres do lutego 2020 roku. Ostatecznie do przeglądu jakościowego zakwalifikowano 20 publikacji, w tym 9 badań z grupą kontrolną, które uwzględniono w metaanalizie. Badania przeprowadzono w latach 2007–2020 w Ameryce Północnej (Stany Zjednoczone, Kanada) i Europie (Polska, Niemcy, Wielka Brytania, Turcja). Oceniano odpowiedź immunologiczną na szczepienie (stężenie swoistych przeciwciał powyżej określonego progu) przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu B (6 badań), grypie (4 badania) i WZW typu A (3 badania). Pozostałe szczepienia (przeciwko HPV, krztuścowi i ospie wietrznej) oceniano w pojedynczych publikacjach. W badaniach uczestniczyły dzieci i młodzież w wieku 9–19 lat, u których rozpoznano chorobę Crohna, wrzodziejące zapalenie okrężnicy lub inne nieokreślone zapalenie jelit.

Ogółem odsetek dzieci i młodzieży chorych na IBD ze stężeniem swoistych przeciwciał powyżej określonego progu po szczepieniu różnymi preparatami był nieznacznie mniejszy od odsetka wśród ich zdrowych rówieśników i wynosił odpowiednio 39–100% vs 53–100%. Zadowalającą odpowiedź immunologiczną na szczepienie nieco rzadziej obserwowano też u dzieci i młodzieży chorych na IBD przyjmujących leki immunosupresyjne, w porównaniu z pacjentami, którzy takich leków nie przyjmowali (29–100% vs 42–100%). Wśród czynników wpływających na słabszą odpowiedź immunologiczną na szczepienie autorzy badań wymienili przyjmowanie leków immunosupresyjnych lub GKS, częstsze przyjmowanie infliksymabu, leczenie biologiczne lub skojarzone oraz sam fakt obecności choroby.

W 8 badaniach (w tym 4 dotyczących szczepienia przeciwko grypie) porównano odpowiedź immunologiczną na szczepienie u dzieci i młodzieży chorych na IBD oraz ich zdrowych rówieśników. U dzieci i młodzieży chorych na IBD rzadziej obserwowano zadowalającą odpowiedź immunologiczną na antygeny wirusa grypy typu B (iloraz szans – OR: 0,45 [95% CI: 0,29–0,70]) oraz po szczepieniu przeciwko WZW typu B (OR: 0,32 [95% CI: 0,12–0,86]). Metaanaliza tych badań wykazała trend w kierunku nieco słabszej odpowiedzi immunologicznej na szczepienie u dzieci i młodzieży chorych na IBD, choć wynik ten był nieistotny statystycznie (OR: 0,73 [95% CI: 0,45– 1,17]).

W 6 badaniach (w tym 4 dotyczących szczepienia przeciwko grypie) porównano odpowiedź immunologiczną na szczepienia u dzieci i młodzieży chorych na IBD przyjmujących leki immunosupresyjne i nieprzyjmujących takich leków. Zaobserwowano, że pacjenci przyjmujący leki immunosupresyjne rzadziej wytwarzali optymalną odpowiedź immunologiczną na antygeny wirusa grypy typu B (OR: 0,34 [95% CI: 0,13–0,95]). Metaanaliza tych badań wykazała trend w kierunku nieco słabszej odpowiedzi immunologicznej na szczepienie u dzieci przyjmujących leki immunosupresyjne, choć także w tym przypadku wynik był nieistotny statystycznie (OR: 0,65 [95% CI: 0,41–1,03]). Tolerancja i bezpieczeństwo szczepień u dzieci z IBD była podobna jak u ich zdrowych rówieśników. Nie zaobserwowano również, aby szczepienie miało wpływ na aktywność IBD.

Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że odpowiedź immunologiczna na szczepienie u dzieci i młodzieży z IBD może być nieznacznie słabsza niż u ich zdrowych rówieśników. Podobny trend obserwowano także u dzieci i młodzieży z IBD przyjmujących leki immunosupresyjne, w porównaniu z pacjentami, którzy takich leków nie przyjmowali. Autorzy zwrócili uwagę na konieczność przeprowadzenia większej liczby dobrze zaplanowanych badań.

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań