Czym były podyktowane i na czym polegały zmiany w szczepieniu przeciwko gruźlicy u dzieci w Polsce w ostatnich latach?

Data utworzenia:  13.08.2014
Aktualizacja: 16.12.2014
dr n. med. Ilona Małecka
Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu

Zmiany w strategii zapobiegania zachorowaniom na gruźlicę za pomocą szczepionki BCG wprowadzone w 2006 roku polegały na: zaniechaniu pomiaru wielkości blizny po szczepieniu w 12. miesiącu życia dziecka, rezygnacji z rewakcynacji oraz zaniechaniu wykonywania testów tuberkulinowych w ramach Programu Szczepień Ochronnych. Wynikało to z danych niepotwierdzających dodatkowych korzyści z rewakcynacji w zapobieganiu gruźlicy lub reaktywacji zakażeń latentnych. Wykazano natomiast, że jedna dawka BCG (podana po urodzeniu) znamiennie zmniejsza ryzyko zachorowania na gruźlicę o ciężkim przebiegu u dzieci (postać rozsiana, gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zgon w przebiegu gruźlicy). Małe dzieci stanowią grupę ryzyka zachorowania właśnie na gruźlicę o ciężkim przebiegu. Podanie jednej dawki szczepionki BCG w ciągu pierwszych 12 godzin po urodzeniu jest zgodne z zaleceniami WHO dla krajów o średniej endemiczności, tj. 25/100 000 (w Polsce zapadalność na gruźlicę kształtuje się na poziomie 24–25/100 000).

Piśmiennictwo:

1. American Academy of Pediatrics. Tuberculosis. W: Red Book. 2009 Report of the Committee of Infectious Diseases. Wyd. 28, APP, Elk Grove Village, Il, 2009: 680–701
2. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31.10.2013 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2014. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia z 31.10.2013 r., poz. 43. http://dziennikmz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2013/43/akt.pdf (p. Med. Prakt. Szczepienia 1/2014, s. 51–54 i www.mp.pl/szczepienia – przyp. red.)
3. Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 26.10.2011 r. w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciwko chorobom zakaźnym w Polsce w 2011 r.
4. Falzon D., Ait-Belgini F.: What is tuberculosis surveillance in the European Union telling us? Clin. Infect. Dis., 2007; 44: 1261–1267
5. Smith K.C., Starke J.R.: Bacille Calmette-Guerin vaccine. W: Plotkin S. (red.): Vaccines. Saunders-Elsevier, 2005
6. Rodrigues L.C., Diwan V.K., Wheeler J.G.: Protective effect of BCG against tuberculous meningitis: meta-analysis of the published literature. Int. J. Epidemiol., 1993; 22: 1154–1158
7. Colditz G.A., Brewer T.F., Berkey C.S. I wsp.: Efficacy of BCG vaccine in the prevention of tuberculosis. JAMA, 1994; 271: 698–702
8. Colditz G.A., Berkey C.S., Mosteller F. i wsp.: The efficacy of Bacillus Calmette-Guerin vaccination of newborns and infants in the prevention of tuberculosis: meta-analyses of the published literature. Pediatrics, 1995; 96: 29–35
9. Hart P.D., Sutherland I.: BCG and vole bacillus vaccines in the prevention of tuberculosis in adolescence and early adult life. BMJ, 1977; 2: 293–295
10. Barreto M.L., Cunha S.S., Pereira S.M. i wsp.: Neonatal BCG protects children and young adults against all forms of tuberculosis in Brazil. Int. J. Tuber. Lung. Dis., 2005; 19: 1171–1173
11. Rodrigues L.C., Pereira S.M., Cunha S.S. I wsp.: Effect of BCG revaccination on incidence of tuberculosis in school-aged children in Brazil: the BCG-REVAC cluster-randomised trial. Lancet, 2005; 366: 1290–1295
12. Leung C.C., Tam C.M., Chan S.L. I wsp.: Efficacy of the BCG revaccination programme in a kohort given BCG vaccination at birth in Hong Kong. Int. J. Tuberc. Lung. Dis., 2001; 5: 717–723
13. Chee C.B.E., Lyn J.: The Singapore tuberculosis elimination programme: the first five years. Bull. World Health Organ., 2003; 81: 217–221
14. Rahman M., Sekimoto M., Hira K. i wsp.: Is Bacillus Calmette-Guerin revaccination necessary for Japanese children? Prev. Med., 2002; 35: 70–77
15. Tala-Heikkila M.M., Tuominen J.E., Tala E.O.: Bacillus Calmette-Guerin revaccination questionable with low tuberculosis incidence. Am. J. Respir. Crit. Care Med., 1998; 157: 1324–1327
16. Pathania V.S., Trnka L., Krejbich F. i wsp.: A cost-benefit analysis of BCG revaccination in the Czech Republic. Vaccine, 1999; 17: 1926–1935
17. WHO position paper: BCG vaccine. Wekly Epidemiol. Rec., 2004; 79: 27–38
18. Ziółkowski J.: Gruźlica dziecięca. Wydawnictwo Medyczne Borgis, 2010: 212–217
19. Aagaard C., Hoang T., Dietrich J. i wsp.: A multistage tuberculosis vaccine that confers efficient protection before and after exposure. Nat. Med., 2011: 1–7
20. Kampkorst M., Abubakar I. i wsp.: Tuberculosis contact investigation in low prewelence countries: a European consensus. Eur. Resp. J., 2010; 36: 925–949
21. Ziółkowski J., Bielecka T., Komorowska-Piotrowska A. i wsp.: Gruźlica dziecięca – rekomendacje. Standardy Medyczne Pediatria, 2011; 8: 536–544

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań