Opracowała mgr Małgorzata Ściubisz
Skróty: ASD – zaburzenia ze spektrum autyzmu, CI* – przedział
ufności, MMR – szczepionka skojarzona przeciwko odrze, śwince i różyczce, RR* – ryzyko względne
Metodyka: badanie kohortowe z retrospektywnym zbieraniem danych trwające 15 lat; dane do badania uzyskano z bazy danych medycznych prowadzonej w ramach jednego z prywatnych programów ubezpieczenia zdrowotnego (Optum) w Stanach Zjednoczonych.
Populacja: dzieci urodzone w latach 2001–2007, ubezpieczone w Optum nieprzerwanie od urodzenia do co najmniej 5. roku życia, mające starsze rodzeństwo (różnica wieku: od 6 miesięcy do 17 lat)
Ekspozycja: otrzymanie ≥1 dawki szczepionki MMR w okresie od urodzenia do ukończenia 5. roku życia (grupa szczepiona)
Kontrola: dzieci nieszczepione preparatem MMR (grupa nieszczepiona)
Wyniki: Do badania zakwalifikowano 95 727 dzieci, w tym również takie, których starsze rodzeństwo choruje na ASD, w tym zespół Aspergera. Oceny związku pomiędzy szczepieniem MMR a ryzykiem wystąpienia ASD dokonano w dwóch kohortach: (1) 93 798 dzieci, których starsze rodzeństwo jest zdrowe (bez rozpoznania ASD), (2) 1929 (2,01%) dzieci, których starsze rodzeństwo choruje na ASD (grupa zwiększonego ryzyka). Odsetek zaszczepionych ≥1 dawką MMR był mniejszy w grupie ryzyka, w porównaniu z grupą dzieci ze zdrowym rodzeństwem, odpowiednio: 73 vs 84% w 2. roku życia i 86 vs 92% w 5. roku życia. Spośród wszystkich dzieci zakwalifikowanych do badania ASD rozpoznano u 994 (1,04%). Większy odsetek ASD odnotowano wśród dzieci z grupy ryzyka, w porównaniu z dziećmi, których rodzeństwo było zdrowe (6,9 vs 0,9%).
W porównaniu z grupą dzieci nieszczepionych, w grupie dzieci, które otrzymały ≥1 dawkę MMR, odnotowano podobne ryzyko zachorowania na ASD niezależnie od wieku dziecka, liczby otrzymanych dawek szczepionki i przynależności do grupy ryzyka (tab.).
| Tabela. Ryzyko wystąpienia ASD u dzieci, które otrzymały co najmniej 1 dawkę szczepionki MMR, w porównaniu z dziećmi nieszczepionymi | ||||
|---|---|---|---|---|
| Status szczepienia MMR | Starsze rodzeństwo bez ASD | Starsze rodzeństwo z ASD | ||
| dzieci z ASD (%)a | RR (95% CI)b | dzieci z ASD (%)a | RR (95% CI)b | |
| 2. rok życia | ||||
| 1 dawka | 0,07 | 0,91 (0,67–1,20) | 0,50 | 0,76 (0,49–1,18) |
| nieszczepieni | 0,09 | – | 1,15 | – |
| 3. rok życia | ||||
| 1 dawka | 0,30 | 0,97 (0,78–1,20) | 2,60 | 0,81 (0,54–1,20) |
| nieszczepieni | 0,35 | – | 3,88 | – |
| 4. rok życia | ||||
| 1 dawka | 0,50 | 1,03 (0,81–1,32) | 4,30 | 0,86 (0,58–1,29) |
| nieszczepieni | 0,54 | – | 6,50 | – |
| 5. rok życia | ||||
| 2 dawki | 0,54 | 1,12 (0,78–1,59) | 3,76 | 0,56 (0,31–1,01) |
| 1 dawka | 0,84 | 1,10 (0,76–1,54) | 5,90 | 0,92 (0,58–1,44) |
| nieszczepieni | 0,72 | – | 8,55 | – |
| a obliczone przez autora omówienia b obliczone przez autorów badania z uwzględnieniem poprawki na znane czynniki zakłócające ASD – zaburzenia ze spektrum autyzmu, MMR – szczepionka skojarzona przeciwko odrze, śwince i różyczce | ||||
Komentarz Redakcji
Wyniki tego dużego badania kohortowego wyraźnie wskazują, że szczepienie dzieci MMR nie zwiększa ryzyka ASD, także u tych dzieci, które posiadają starsze rodzeństwo z ASD. To pomocny argument w rozmowie z rodzicami dzieci z grupy ryzyka, bo – jak pokazuje praktyka – dużo bardziej obawiają się oni szczepienia swoich kolejnych dzieci. Wyniki wskazują także na predyspozycje genetyczne jako najistotniejszy czynnik ryzyka ASD, bo częstość tych zaburzeń była od kilku do kilkunastu razy większa u dzieci, u których starszego rodzeństwa rozpoznano ASD. Szczepienie MMR nie zwiększało tego ryzyka.
