Po stwierdzeniu u dwójki nieszczepionych dzieci mieszkających w południowo-wschodniej części Ukrainy ostrego porażenia wiotkiego (acute flaccid paralysis – AFP) wywołanego przez wirus polio typu 1 pochodzenia szczepionkowego (p. Dwa przypadki poliomyelitis na zachodzie Ukrainy) Ministerstwo Zdrowia Ukrainy wyraziło uzasadnione obawy związane z epidemią poliomyelitis.
Obecna sytuacja epidemiologiczna polio na Ukrainie zmobilizowała ukraińskich ekspertów ds. zdrowia do wdrożenia ogólnokrajowego programu szczepień wychwytujących przeciwko poliomyelitis, którym zostaną objęte wszystkie dzieci do 10. roku życia. Planowane działania mające na celu zapobiegnięcie epidemii mogą jednak napotkać wiele przeszkód.
Olga i Anatolij Makarenko, rodzice trójki dzieci (1 rok oraz 5 i 7 lat) postanowili, że nie zaszczepią żadnego ze swoich dzieci. Mimo że znają potencjalne skutki choroby i wiedzą o zagrożeniu epidemią, nie zmienią zdania. Twierdzą, że szczepienia są dużo bardziej niebezpieczne dla zdrowia niż choroby przeciwko którym są skierowane.
Niestety nie są oni osamotnieni w swoich poglądach. Pogłoski o rzekomej szkodliwości szczepień są w społeczeństwie ukraińskim silnie rozpowszechnione. W rezultacie odsetek zaszczepionych dzieci jest na Ukrainie najmniejszym w Europie oraz jednym z najmniejszych na świecie. Zgodnie z informacjami podanymi przez ukraińskie Ministerstwo Zdrowia, przeciwko poliomyelitis zaszczepionych jest na Ukrainie niecałe 50% dzieci.
„Przeciwnicy szczepień swoje tezy opierają na nieprawdziwych informacjach. Są przeświadczeni, że odporność dziecka należy budować w sposób naturalny – przez kontakt z czynnikiem zakaźnym i przebycie choroby. Nie zdaja sobie sprawy z tego jak niebezpieczne mogą być choroby, którym w prosty sposób można zapobiec poprzez szczepienia ochronne” – powiedziała dr Tatiana Pietrowskaja, kierownik jednej z ukraińskich przychodni.
Duże ryzyko epidemii poliomyelitis, zwłaszcza wśród ogromnej liczby nieszczepionych na Ukrainie dzieci, wywołało dyskusję wśród lokalnych i międzynarodowych ekspertów, którzy wzywają do podjęcia natychmiastowych działań zapobiegawczych.
„Sytuacja jest na prawdę bardzo niepokojąca” – powiedział dr Dorit Nitzan, szef ukraińskiego biura Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). „Mamy do czynienia z epidemią polio i każdy kolejny dzień, który mija bez szczepienia dzieci przeciwko tej chorobie zwiększa ryzyko wystąpienia kolejnych zachorowań” – apeluje.
O zagrożeniu epidemią poliomyelitis, z Petro Poroszenko, prezydentem Ukrainy, rozmawiał w zeszłym tygodniu także Bill Gates, który wraz z żoną Melindą aktywnie działa na rzecz zdrowia w ramach prowadzonej fundacji „Bill & Melinda Gates Foundation”.
Mimo że na Ukrainie szkoły wymagają, aby uczniowie byli szczepieni, w rzeczywistości wielu rodziców płaci łapówki w zamian za wystawianie fałszywych dokumentów potwierdzających poddanie dzieci szczepieniom. W związku z tym dokładna liczba nieszczepionych dzieci na Ukrainie nie jest znana.
Szczepienia wychwytujące przeciwko poliomyelitis mają objąć około 5 milionów dzieci. Łącznie planowane jest podanie prawie 11 milionów dawek szczepionki. Niepowodzenie tych działań może zwiększyć ryzyko rozprzestrzenienia się wirusa polio do innych krajów Europy, gdzie odsetek zaszczepionych dzieci również jest mały.
Zgodnie z informacjami jakie podał Główny Inspektor Sanitarny, w Polsce odsetek zaszczepionych przeciwko poliomyelitis w populacji dzieci osiąga poziom uodpornienia – powyżej 95%, a u dzieci powyżej 2. roku życia mieści się w przedziale 99,3 – 99,9%. Należy jednak mieć na względzie, że obwód zakarpacki, w którym wystąpiły zachorowania graniczy z czterema krajami, w tym również Polską (p. Komunikat GIS dotyczący sytuacji epidemiologicznej w związku z przypadkami wystąpienia poliomyelitis na Ukrainie).
