Resort zdrowia wydaje „wytyczne” na temat egzekwowania obowiązku szczepienia pracowników podmiotów leczniczych, a minister zdrowia zapewnia, że Kodeks pracy daje wystarczające narzędzia dyrektorom (p. Ministerstwo zdrowia ws. obowiązku szczepienia pracowników ochrony zdrowia). Wiceminister zdrowia wysłuchuje od organizacji pracodawców i związków zawodowych całej litanii argumentów, podważających oficjalną wykładnię. Ale jedyne, co ma do powiedzenia, to: – Nie uchylimy tego rozporządzenia.
Fot. Bartosz Bańka / Agencja Gazeta
We wtorek Biuro Rady Dialogu Społecznego (RDS) zorganizowało posiedzenie zespołu doraźnego, którego jednym z punktów miała być dyskusja na temat wątpliwości partnerów społecznych dotyczących interpretacji przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z 22 grudnia 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. Chodzi oczywiście o obowiązek szczepienia przeciwko COVID-19 dla pracowników sektora ochrony zdrowia.
Maria Ochman, przewodnicząca Krajowego Sekretariatu Ochrony Zdrowia NSZZ Solidarność stwierdziła, że rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień przeciwko COVID-19 pracowników medycznych nakręciło zjawisko handlu fałszywymi certyfikatami poświadczającymi szczepienie. – W mojej ocenie nie ma możliwości realizacji tego obowiązku – dodała.
– Nie ma narzędzi do nakładania kar na niezaszczepionych pracowników. Mogę jedynie ich straszyć, tak jak to robią niektórzy dyrektorzy, że nie dam premii. Skoro takie prawo obowiązuje, chcę być wobec niego lojalna i go stosować, ale nie mam do tego narzędzi – mówiła Krystyna Walendowicz, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Rehabilitacyjnego im. dr. S. Jasińskiego w Zakopanem.
– Apeluję do Ministerstwa Zdrowia: zróbmy coś z tym. To, co w tej chwili podajecie, naraża na śmieszność również mnie jako dyrektora. Dlaczego? Interpretacje, które zawieszacie na stronie, przekazuję pracownikom. Jeżeli wynika z nich, że sanepid będzie nakładał grzywnę na niezaszczepionych pracowników, to wywołuje śmiech – przekonywała Krystyna Walendowicz. Dlaczego wizja grzywien od 5 do 10 tysięcy złotych zamiast refleksji czy obaw budzi śmiech?
Kary za brak szczepienia ma wymierzać w drodze decyzji administracyjnej państwowy powiatowy inspektor sanitarny i państwowy graniczny inspektor sanitarny. Jednak według relacji dyrektor Walendowicz, małopolski sanepid na jej pytanie w tej sprawie oficjalnie odpowiedział, że nie ma takich narzędzi, bo… szczepienia przeciwko COVID-19 nie są wpisane do kalendarz szczepień.
Dyrektorzy podważają również inne rozwiązania, jakie podpowiada ministerstwo – na przykład przesuwanie pracowników na inne stanowisko. Bo – o czym pisaliśmy już wielokrotnie – rozporządzenie nakłada obowiązek szczepień na wszystkich pracowników podmiotów leczniczych, również na pracowników administracji.
Wypowiedzi przedstawicieli resortu zdrowia ocierały się momentami o groteskę. Dariusz Poznański, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia stwierdził, że nieprawdą jest, iż inspektorzy sanitarni nie mogą nakładać kar, bo ich uprawnienia wynikają z ustawy z rozdziału dotyczącego przepisów karnych. Jednak w sanepidzie nie ma aż tak daleko posuniętej pewności – dopiero na wtorkowe przedpołudnie zaplanowano spotkanie Głównego Inspektora Sanitarnego z przedstawicielami sanepidów powiatowych, na których miano poszukiwać odpowiedzi na fundamentalną wątpliwość – o podstawę prawną dotyczącą nakładania kar.
Dariusz Poznański tłumaczył też przedstawicielom RDS, że rozporządzenie nie ma na celu tego, by dyrektorzy zwalniali niezaszczepionych pracowników, chodzi bowiem nie o karanie, tylko o ograniczanie ryzyka zakażeń. Miał stwierdzić, że to można uzyskać przez testowanie. Problem polega na tym, że w rozporządzeniu o testach nie ma ani słowa. Jest bezwzględny nakaz szczepień – nawet fakt bycia ozdrowieńcem jest honorowany przez krótszy okres czasu, niż w zakłada Unijny Certyfikat COVID. Ze szczepienia przeciwko COVID-19 są zwolnieni tylko ci, którzy mają udokumentowane przeciwwskazania medyczne.
Damian Jakubik, dyrektor Departamentu Prawnego Ministerstwa Zdrowia tłumaczył, że dyrektorzy nie mają obowiązku zwalniania pracownika, który się nie zaszczepił, ale mają obowiązek tak zorganizować pracę, by zapewnić bezpieczeństwo pracownikom i pacjentom. Jeśli z tego się nie wywiążą, narażą szpital na odpowiedzialność cywilną wobec pacjentów, którzy zakażą się koronawirusem i udowodnią, że doszło do tego w szpitalu.
Wyjaśnienia urzędników ministerstwa nikogo jednak nie przekonały. Krystyna Ptok, przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych stwierdziła wręcz, że związek wnioskuje o uchylenie rozporządzenia po tym, co zostało powiedziane na posiedzeniu. Bo zarówno związkowcy, jak i przedstawiciele pracodawców podkreślali, że ministerstwo nie potrafiło wskazać podstawy prawnej, na jakiej dyrektor ma mieć możliwość weryfikowania oświadczeń (kolejna podpowiedź resortu), składanych przez pracowników – o wykonaniu szczepienia, przechorowania COVID-19 lub ujemnego wyniku testu. Muszą uwierzyć na słowo, a jednocześnie ponoszą odpowiedzialność za stworzenie bezpiecznych warunków pracy.
Wiceminister Piotr Bromber miał stwierdzić: – Mając do wyboru, że to rozporządzenie jest, albo że zostaje uchylone, wybieramy tę pierwszą opcję. Choć jeszcze raz przeanalizujemy państwa głosy – podsumował. Wiceszef resortu zdrowia mówił również, że jest zaskoczony tym, że w łonie RDS nie ma zgody w sprawie obowiązku szczepień pracowników medycznych. Warto przypomnieć, że gdy w Sejmie ważyły się losy tzw. lex Hoc, strona społeczna Rady Dialogu Społecznego jednogłośnie zaapelowała do rządu o wprowadzenie powszechnego obowiązku szczepień – ostatnią rzeczą, jaką można zarzucić jej członkom jest niechęć czy brak przekonania do szczepienia przeciwko COVID-19.
Obowiązek szczepienia przeciwko COVID-19 pracowników ochrony zdrowia i studentów kierunków medycznych wchodzi w życie 1 marca 2022 roku.
