Obie szczepionki (Silgard, Cervarix) są bezpieczne, dobrze tolerowane i wykazują niewiele działań niepożądanych. Dość często po szczepieniu występuje ból w miejscu wstrzyknięcia, zaczerwienienie, świąd i obrzęk. Odczyny miejscowe (zwłaszcza ból) występują nieco częściej po szczepionce Cervarix niż Silgard. Z objawów ogólnych najczęściej stwierdzano zmęczenie, ból głowy i mięśni, choć w większości badań klinicznych nie występowały one istotnie częściej niż w grupie kontrolnej. W ChPL (w ulotkach producentów) pośród rzadziej zgłaszanych objawów niepożądanych po szczepieniu wymieniono: zaburzenia ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha), odczyny ze strony skóry (rumień, świąd, pokrzywkę), zawroty głowy i miejscowe zaburzenia czucia. Obserwowane objawy niepożądane są jednak krótkotrwałe i ustępują w ciągu 2–3 dni po szczepieniu.
Nie stwierdzono zgonu związanego przyczynowo ze szczepionką, ani nie wykazano związku szczepionki z innymi ciężkimi lub poważnymi powikłaniami. Nagłośniony w polskich mediach zgon brytyjskiej nastolatki po szczepieniu przeciwko HPV (szczepionką Cervarix) był spowodowany niewykrytą wcześniej, poważną chorobą (zaawansowany nowotwór złośliwy serca i płuc niewiadomego pochodzenia), a związek ze szczepieniem był przypadkowy. Analiza wyników badania PATRICIA, w którym młode kobiety zaszczepiono szczepionką Cervarix (grupa eksperymentalna) lub przeciwko WZW typu A (szczepionką niezawierającą adiuwantu [grupa kontrolna]), wykazała, że w ciągu ponad 2 lat po szczepieniu nie wystąpiła jakakolwiek znamienna różnica w ryzyku poronienia lub niekorzystnego przebiegu ciąży w obu badanych grupach. W opublikowanych do tej pory badaniach klinicznych obu szczepionek nie stwierdzono również, aby w ciągu kilku lat po szczepieniu zwiększały one ryzyko zachorowania na choroby autoimmunizacyjne. Najnowsze badania nie potwierdziły również pogłosek o związku szczepienia szczepionką Cervarix z zespołem przewlekłego zmęczenia, a szczepionką Silgard ze zdarzeniami zakrzepowo-zatorowymi czy objawami ze strony układu nerwowego.
Systemowa reakcja anafilaktyczna na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą występującą w szczepionce stanowi przeciwwskazanie do szczepienia. Osoby, u których po szczepieniu wystąpiły objawy systemowej reakcji anafilaktycznej, nie powinny otrzymać kolejnych dawek.
Piśmiennictwo:
1. Calugar A.: Quadrivalent human papillomavirus vaccine (HPV4): post-licensure safety update, vaccine adverse event reporting system (VAERS), United States. Advisory Committee on Immunization Practices2. Einstein M.H., Baron M., Levin M.J. i wsp.: Comparison of the immunogenicity and safety of Cervarix and Gardasil human papillomavirus (HPV) cervical cancer vaccines in healthy women aged 18–45 years. Human Vaccines, 2009; 5: 1–15
3. Wacholder S., Chen B.E., Wilcox A. i wsp.: Risk of miscarriages with bivalent vaccine against human papillomavirus (HPV) types 16 and 18: pooled analysis of two randomized controlled trials. BMJ, 2010; 340: c712. doi:10.1136/bmj.c712
4. Paavonen J., Naud P., Salmeron J. i wsp.: Efficacy of human papillomavirus (HPV)-16/18 AS04-adjuvanted vaccine against cervical infection and precancer caused by oncogenic HPV types (PATRICIA): final analysis of a double-blind, randomised study in young women. Lancet, 2009; 374: 301–314 (p. Med. Prakt. Pediatr. 5/2009, s. 81–86 – przyp. red.)
5. The Future II Study Group: Effect of prophylactic human papillomavirus L1 virus-like-particle vaccine on risk of cervical intraepithelial neoplasia grade 2, grade 3, and adenocarcinoma in situ: a combined analysis of four randomised clinical trials. Lancet, 2007; 369: 1861–1868
6. Donegan K., Beau-Lejdstrom R., King B. i wsp.: Bivalent human papillomavirus vaccine and the risk of fatigue syndromes in girls in the UK. Vaccine, 2013; 31: 4961–4967
7. Arnheim-Dahlström L., Pasternak B. Svanström H. i wsp.: Autoimmune, neurological, and venous thromboembolic adverse events after immunisation of adolescent girls with quadrivalent human papillomavirus vaccine in Denmark and Sweden: cohort study. BMJ, 2013; 347: f5906 doi: 10.1136/bmj.f5906
