Czy można stosować ibuprofen w razie gorączki po szczepieniu przeciwko meningokokom grupy B?

Zgodnie z ChPL preparatu Bexsero nie należy podawać jednocześnie z lekami zawierającymi ibuprofen, ponieważ jak dotąd nie przebadano reakcji immunologicznej po zastosowaniu leków z tej grupy. Czy są jakieś nowe doniesienia na ten temat? Czy w obniżaniu gorączki po szczepieniu można stosować wyłącznie paracetamol?

W badaniach klinicznych obejmujących niemowlęta i dzieci do 2. roku życia gorączka była bardzo częstym działaniem niepożądanym po podaniu szczepionki przeciwko meningokokom grupy B. Wysoka gorączka występowała częściej, gdy szczepionkę tę podawano w skojarzeniu z innymi szczepionkami rutynowo stosowanymi u niemowląt. Najwyższą gorączkę zwykle obserwuje się około 6 godzin po szczepieniu. W większości przypadków ustępuje ona w ciągu 48 godzin. Przed wprowadzeniem szczepionki przeciwko meningokokom grupy B nie zalecano rutynowego podawania paracetamolu przed szczepieniem lub bezpośrednio po nim, uważając, że może to zmniejszyć odpowiedź immunologiczną na szczepienie. Prymula i wsp. wykazali, że niemowlęta szczepione szczepionką 6-składnikową i przeciwko pneumokokom, którym podawano profilaktycznie paracetamol, osiągnęły mniejsze stężenie swoistych przeciwciał. Nie wiadomo jednak, czy opisane osłabienie odpowiedzi immunologicznej ma jakiekolwiek znaczenie kliniczne. W badaniach wykazano natomiast, że immunogenność preparatu Bexsero oraz innych rutynowo stosowanych szczepionek u niemowląt podawanych na tej samej wizycie nie zmniejszyła się po zastosowaniu paracetamolu. Ponieważ paracetamol skutecznie obniżał gorączkę i zmniejszał nasilenie innych niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP), zalecono, aby lek ten stosować profilaktycznie u niemowląt szczepionych przeciwko meningokokom grupy B, najlepiej w 3 dawkach: jak najszybciej po szczepieniu, po upływie 4–6 godzin oraz po kolejnych 4–6 godzinach. Jeżeli gorączka będzie się nadal utrzymywała, ale dziecko będzie w dobrym stanie ogólnym, można mu podawać kolejne dawki paracetamolu co 4–6 godzin przez pierwsze 2 doby po szczepieniu. Rodzicom należy zalecić, aby się skontaktowali z lekarzem, jeśli dziecko będzie wyglądało na chore lub jeśli gorączka wystąpi w innym czasie niż opisano powyżej. Z przeprowadzonych badań klinicznych wynika, że ibuprofen w dawce 5 mg/kg jest mniej skuteczny w obniżaniu gorączki po szczepieniu niż paracetamol, dlatego nie jest rutynowo zalecany. Po szczegóły odsyłam do pracy Das i wsp. Mimo że nie ma nowych doniesień, w razie potrzeby gorączkującemu niemowlęciu można podać ibuprofen. Warto też wspomnieć, że WHO zaleca stosowanie obu leków przeciwgorączkowych u dzieci, a gorączka po szczepieniu może także wynikać z innych przyczyn czasowo zbiegających się ze szczepieniem (np. u dziecka, u którego w momencie szczepienia rozwijała się infekcja dróg oddechowych).

Podsumowując, fakt, że nie przeprowadzono badań oceniających wpływ ibuprofenu na odpowiedź na szczepionkę Bexsero nie jest bezwzględnym przeciwskazaniem do jego stosowania u gorączkującego dziecka. Jak dotąd nie oceniono także wpływu leków przeciwgorączkowych na starsze szczepionki (np. DTPw), co nie przeszkadza nam ich zalecać w razie takiej potrzeby. Decydujące znaczenie ma dobro pacjenta. Jeżeli szczepione dziecko źle się czuje i wymaga złagodzenia dolegliwości, to należy mu podać paracetamol, a w razie potrzeby także ibuprofen.