Skróty: MMR – szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce
Czy podanie MMR przed ukończeniem 6. miesiąca życia jest niebezpieczne dla dziecka czy tylko wiąże się z ryzykiem nieskuteczności szczepienia?
Pierwszą dawkę MMR należy podawać dzieciom, które ukończyły 12 miesięcy, ponieważ gwarantuje to optymalną skuteczność.
Oba preparaty szczepionek przeciwko odrze, śwince i różyczce dostępne w Polsce są zarejestrowane do stosowania u dzieci w wieku od 9 miesięcy. W badaniach klinicznych prowadzonych u niemowląt w wieku ≥9 miesięcy wykazano, że profil bezpieczeństwa MMR był w tej grupie podobny jak u starszych dzieci. W związku z tym, w uzasadnionych przypadkach (np. planowana podróż w rejony endemiczne lub profilaktyka poekspozycyjna) dzieciom w tym wieku można podać MMR.
Dostępne dane wskazują także, że w szczególnych sytuacjach (głównie profilaktyka poekspozycyjna) szczepienie MMR można przeprowadzić również u dzieci od ukończenia 6. miesiąca życia, ponieważ jest ono bezpieczne. Takie postępowanie zalecają amerykańskie wytyczne (ACIP). W badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych, dotyczącym oceny bezpieczeństwa MMR podawanej w czasie epidemii odry niemowlętom w wieku 6–9 miesięcy, wykazano, że profil bezpieczeństwa takiego postępowania jest duży, a częstość i charakter odczynów poszczepiennych są porównywalne z obserwowanymi w starszych grupach wiekowych. Należy jednak pamiętać, że szczepienie MMR dzieci w wieku 6–9 miesięcy jest w Polsce postępowaniem off-label.
W razie potrzeby zastosowania MMR u niemowląt, rodziców należy poinformować o bilansie korzyści i ryzyka uzasadniającym takie postępowanie, a także uprzedzić, że szczepienie w tej grupie wiekowej może być mniej skuteczne niż u starszych dzieci. Odpowiedź poszczepienna w tym wieku może być osłabiona przez utrzymujące się nadal we krwi dziecka przeciwciała matczyne, przekazane w życiu płodowym, a także niedojrzałość układu immunologicznego. W związku z tym dzieci, które otrzymały pierwszą dawkę MMR przed ukończeniem 1. roku życia, należy zaszczepić powtórnie w wieku 12–15 miesięcy (nie wcześniej niż 4 tyg. po pierwszej dawce). Łącznie powinny one otrzymać 3 dawki MMR.
Największe stężenie przeciwciał matczynych we krwi dziecka stwierdza się w pierwszych 6 miesiącach życia. Duża ilość tych przeciwciał szybko neutralizuje wirusy szczepionkowe, nie pozwalając na ich replikację oraz wytworzenie odpowiedzi immunologicznej przez dziecko. Teoretycznie należy zatem założyć, że skuteczność MMR u dzieci w pierwszym półroczu życia byłaby suboptymalna. Nie ma jednak badań nad skutecznością i bezpieczeństwem takiego postępowania, dlatego nie zaleca się szczepień w grupie wiekowej 0–6 miesięcy. W profilaktyce poekspozycyjnej w tej grupie wiekowej zaleca się stosowanie immunoglobulin. Rodzicom należy odradzać podróż z niemowlęciem w rejony endemiczne odry.
Piśmiennictwo:
1. McLean H.Q., Fiebelkorn A.P., Temte J.L. i wsp.: Prevention of measles, rubella, congenital rubella syndrome, and mumps, 2013: summary recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2013; 62: 1–342. CDC updates measles vaccination guidance for infants traveling to U.S. outbreak areas. www.aappublications.org/news/2019/05/22/measles052219
3. Adverse events after MMR or MMRV vaccine in infants under nine months old. Pediatr. Infect. Dis. J., 2016; 35: e253–257
4. Gans H.A., Arvin A.M., Galinus J. i wsp.: Deficiency of the humoral immune response to measles vaccine in infants immunized at age 6 months. JAMA, 1998; 280: 527–532
5. Johnson C.E., Nalin D.R., Chui L.W. i wsp.: Measles vaccine immunogenicity in 6- versus 15-month-old infants born to mothers in the measles vaccine era. Pediatrics, 1994; 93: 939–944
6. Charakterystyki produktów leczniczych: M-M-RVAXPRO, Priorix, Priorix tetra
