Pytanie 1. Jakie są zasady wzywania na szczepienia obowiązkowe? Po jakim czasie od terminu szczepienia, na które dziecko się nie zgłosiło, należy uruchomić procedurę wezwania na szczepienie? Czy określono sposób wzywania na szczepienia (np. list polecony za potwierdzeniem odbioru)?
Pytanie 2. W kwartalnych sprawozdaniach o obowiązkowych szczepieniach ochronnych jest rubryka „Liczba osób uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych, których imienny wykaz dołączono do sprawozdania”. W nawiązaniu do stanowiska GIS z czerwca 2014 roku w sprawie osób uchylających się od szczepień – czy za taką osobę można uznać rodzica/opiekuna prawnego, który nie zgłosił się z dzieckiem na szczepienie po jednokrotnym wezwaniu, czy dopiero po kilkukrotnych wezwaniach?
W związku z nadesłanymi pytaniami dotyczącymi realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych, tj. zasad wzywania przez lekarzy na szczepienia obowiązkowe oraz kryteriów uznania osób prawnie zobowiązanych do poddania się szczepieniu ochronnemu (lub do poddania dziecka szczepieniu obowiązkowemu) za uchylające się od tego obowiązku, informuję, że na stronie internetowej Departamentu Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u Ludzi GIS (www.gis.gov.pl/dep/), w zakładce „Szczepienia Ochronne – Stanowiska i komentarze” znajdują się ogólnodostępne 2 szczegółowe stanowiska Głównego Inspektora Sanitarnego odpowiadające na ww. pytania:
- Stanowisko Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczące zagadnienia właściwego sposobu dokumentowania przez lekarza udzielenia pacjentowi lub jego opiekunowi informacji o szczepieniach obowiązkowych i zalecanych.*
- Stanowisko Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczące zagadnienia kryterium uznawania osób zobowiązanych do wykonania obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym za osoby uchylające się od jego wykonania.
Główny Inspektor Sanitarny w stanowiskach tych przedstawił cały, istniejący stan prawny dotyczący tych zagadnień. Główny Inspektor Sanitarny w stanowiska tych nie określił właściwej formy prawnej wezwania na szczepienia, ale z uwagi na skutki prawne, które takie zawiadomienie rodzi, w stanowisku tym odniósł się do zagadnienia uznania wezwania za skuteczne. Przepisy nie przyznają bowiem Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu prawa do szczegółowego określania procedury wezwania na szczepienie.
Jednocześnie Główny Inspektor Sanitarny szczegółowo i w sposób jednoznaczny zinterpretował kryteria uznania osoby zobowiązanej do poddania się lub do poddania swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym za osobę uchylającą się od spełnienia tego obowiązku. Za osoby uchylające się od obowiązku szczepień, tj. które spełniały jednocześnie 4 kryteria, uznał osoby:
- które zostały powiadomione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej o konieczności poddania się (lub poddania dzieci) obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu w określonym terminie,
- które następnie nie zgłosiły się do lekarza w celu przeprowadzenia badania kwalifikacyjnego do szczepienia i do samego szczepienia,
- które nie przedstawiły zaświadczenia o wcześniejszym poddaniu się (poddaniu dzieci) szczepieniu w ramach szczepień zalecanych,
- u których (u których dzieci) nie stwierdzono przeciwwskazań zdrowotnych do szczepień lub wskazań do ich czasowego odroczenia.
* Przez powiadomienie o obowiązku poddania się szczepieniom
ochronnym należy rozumieć przekazanie informacji o obowiązku
szczepień w taki sposób, aby osoba, na której ciąży
ten obowiązek, mogła się z nią zapoznać oraz aby można
było udowodnić wykonanie tej czynności. Zarówno ustne, jak i pisemne (poprzez wysłanie listu) poinformowanie pacjenta
przez lekarza wydaje się być wystarczające, przy jednoczesnym
odnotowaniu wykonania tej czynności przez lekarza w dokumentacji medycznej.
Z praktycznego punktu widzenia uzasadnione jest, aby lekarz,
informując o obowiązku szczepienia w formie ustnej,
odnotował ten fakt w dokumentacji medycznej oraz uzyskał
podpis tej osoby. Natomiast przy wysyłaniu listu warto skorzystać z formy listu poleconego, którego potwierdzenie wysłania
dołącza się do dokumentacji medycznej.
