Czy szczepienie Verorab w schemacie 0, 3, 7, 14, 28 jest wystarczające do uzyskania odporności, jeżeli nie podano piątej dawki? Czy podanie piątej dawki jest konieczne? Jeśli tak, o ile można ją opóźnić?
Szczepionki należy stosować zgodnie z zaleceniami ich producentów. W ChPL Verorab opisano klasyczny 5-dawkowy schemat stosowania (nazywany „Essen”), to jest: 0, 3, 7, 14, 28 dni. Co prawda od pewnego czasu amerykańskie CDC zalecają schemat 4-dawkowy (0, 3, 7, 14 dni), rezerwując klasyczny schemat 5-dawkowy dla osób z upośledzoną odpornością, jednak w Polsce nadal obowiązuje schemat 5-dawkowy. Zarówno schemat 4-dawkowy, jak i 5-dawkowy zapewniają uzyskanie odporności poszczepiennej, która chroni przed zachorowaniem na wściekliznę w trakcie obecnego narażenia. Przeprowadzona profilaktyka poekspozycyjna wścieklizny jest jednocześnie szczepieniem preekspozycyjnym wobec ewentualnego późniejszego narażenia. Jeśli w przyszłości dojdzie do ponownej ekspozycji na wściekliznę, to zamiast 5 dawek oraz ewentualnie swoistej immunoglobuliny należy podać tylko 2 dawki szczepionki. W przypadku szczepień przedekspozycyjnych (3 dawki 0, 7, 28 dni plus dawka uzupełniająca po 12 miesiącach) dawki przypominające szczepionki podaje się co 5 lat, co wskazuje, że odporność poszczepienna utrzymuje się co najmniej przez 5 lat. W razie wątpliwości można określić stężenia swoistych przeciwciał przeciwko wściekliźnie. Badania takie wykonuje na przykład Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach.
Aby uzyskać lepszą ochronę poszczepienną, zgodnie z PSO na 2016 rok proponuję jak najszybciej podać piątą dawkę szczepionki. Kilkudniowe opóźnienie nie ma w praktyce żadnego znaczenia.
Piśmiennictwo:
1. Charakterystyka Produktu Leczniczego Verorab2. Rupprecht C.E., Shlim D.E.: Rabies. W: Brunette G.W.: Yellow Book 2016. CDC Health Information for International Travel. Chapter 3. Atlanta, CDC, 2015 (wwwnc.cdc. gov/travel/yellowbook/2014/chapter-3-infectious-diseases-related-to-travel/rabies)
3. Rupprecht C.E., Briggs D., Brown C.M. i wsp.: Use of a reduced (4-dose) vaccine schedule for postexposure prophylaxis to prevent human rabies: recommendations of the advisory committee on immunization practices. MMWR Recomm. Rep., 2010; 59: 1–9
4. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2016. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia z dnia 19.10.2015, poz. 63
5. WHO rabies recommendations. www.who.int/rabies/en/WHO_guide_rabies_pre_post_exp_treat_humans.pdf
