Czy szczepienie przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu zapewniało dobrą ochronę przed zachorowaniem?

04.01.2023
Retrospective, matched case-control analysis of tickborne encephalitis vaccine effectiveness by booster interval, Switzerland 2006–2020
Zens K.D. i wsp.
BMJ Open, 2022; 12 (4): e061228. doi: 10.1136/bmjopen-2022-061228

Opracowała mgr Małgorzata Ściubisz

W badaniu kliniczno-kontrolnym z retrospektywnym zbieraniem danych przeprowadzonym w Szwajcarii oceniono skuteczność rzeczywistą szczepienia przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM), uwzględniając liczbę podanych dawek i czas, jaki upłynął od podania ostatniej dawki przypominającej.

Zachorowania na KZM (rozpoznanie na podstawie objawów klinicznych i wyników badania serologicznego) podlegają w Szwajcarii obowiązkowi zgłoszenia do krajowego systemu nadzoru epidemiologicznego (podobnie jak w Polsce – przyp. red.). Grupę przypadków utworzyło 1868 dorosłych w wieku 18–79 lat, u których w latach 2006–2020 rozpoznano KZM, a grupę kontrolną 4625 zdrowych osób odpowiednio dobranych pod względem wieku i płci (z populacji uczestniczącej w badaniu przekrojowym dotyczącym szczepienia przeciwko KZM). W celu oszacowania skuteczności rzeczywistej szczepienia porównano odsetek zaszczepionych przeciwko KZM w grupie przypadków i kontrolnej. Pełny schemat podstawowego szczepienia przeciwko KZM obejmuje podanie 3 dawek w schemacie 0, 1–3, 5–12 miesięcy, a następnie dawek przypominających co 3–5 lat (w zależności od wieku). Za nieszczepione uznano osoby, które nie otrzymały żadnej dawki szczepionki, za zaszczepione w niepełnym schemacie – które otrzymały 1–2 dawki, a za w pełni zaszczepione – które otrzymały ≥3 dawki. Dane do badania, m.in. o zgłoszonych przypadkach KZM oraz statusie szczepienia, uzyskano z oficjalnych krajowych rejestrów.

Co najmniej 1 dawkę szczepionki przeciwko KZM otrzymało 8,3% osób z grupy przypadków i 45,2% osób z grupy kontrolnej. Ogółem wykazano, że szczepienie przeciwko KZM charakteryzowało się bardzo dużą skutecznością, nawet w niepełnym schemacie. Szczepienie w niepełnym schemacie (1–2 dawki), w porównaniu z brakiem szczepienia, zmniejszało ryzyko KZM o 76,8% (95% CI: 69–82,6). Największą skutecznością charakteryzowało się szczepienie w pełnym schemacie (≥3 dawki), które zmniejszało ryzyko KZM aż o 95% (95% CI: 93,5–96,1). Wykazano również, że skuteczność szczepienia w pełnym schemacie utrzymywała się przez wiele lat od podania ostatniej dawki i wyniosła 91,6% (95% CI: 88,4–94) w okresie pierwszych 5 lat, 95,2% (95% CI: 92,4–97) w okresie 5–10 lat oraz 98,5% (95% CI: 96,8–99,2) w okresie >10 lat. Skuteczność pełnego szczepienia była podobna niezależnie do wieku (18–39 lat, 40–59 lat, 60–79 lat). Niepowodzenie szczepienia w pełnym schemacie oszacowano na 4,2%. Większość zachorowań na KZM u osób zaszczepionych w niepełnym schemacie (1–2 dawki) wystąpiła w ciągu 1–2 miesięcy od podania ostatniej dawki, co sugeruje, że do ekspozycji na wirus KZM mogło dojść przed uzyskaniem odporności poszczepiennej.

Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepienie przeciwko KZM w pełnym schemacie charakteryzowało się bardzo dużą skutecznością w zapobieganiu tej chorobie, a ochrona przed zachorowaniem utrzymywała się przez >10 lat od podania ostatniej dawki.

Zobacz także

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań