Wątpliwości związane z podaniem czwartej dawki szczepionki przeciwko KZM

25.01.2023
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

W Charakterystyce Produktu Leczniczego (ChPL) FSME-Immun Junior jest zapis: „brak danych dotyczących stosowania dawek uzupełniających u dzieci w wieku <6 lat”. Czy w związku z tym u dziecka, u którego szczepienie przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM) rozpoczęto zaraz po ukończeniu 1. roku życia, należy się wstrzymać z podaniem czwartej dawki, zalecanej 3 lata po zakończeniu schematu podstawowego, skoro przypada ona w wieku 4,5–5 lat, czy można ją podać?

Rzeczywiście zapis w ChPL może być mylący. Zacznę od najważniejszej informacji, że schemat szczepienia dzieci opisano jednoznacznie i nie budzi on wątpliwości: pierwszą dawkę przypominającą należy podać 3 lata po trzeciej dawce schematu podstawowego, a kolejne należy podawać co 5 lat od ostatniej dawki przypominającej. Natomiast cytowany w pytaniu zapis dotyczy uzupełniania zaległego szczepienia, a nie podania czwartej dawki (przypominającej) osobie, która zakończyła schemat podstawowy. Przyznaję jednak, że sposób zapisu tej informacji w ChPL jest dość niefortunny i może budzić wątpliwości – dawkę nazwano „uzupełniającą” (a de facto jest to dawka „zaległa”), a zapis umieszczono pod zaleceniami dotyczącymi podawania dawki przypominającej. Prawdą jest, że badania, w których potwierdzono odpowiedź anamnestyczną u osób, u których odstępy pomiędzy dawkami szczepionki były dłuższe niż zalecane, przeprowadzono w grupie wiekowej ≥6 lat. Jednak „brak danych” nie oznacza, że u 4-latka z zaległymi szczepieniami schemat należy zaczynać od początku. Szczepienia wykorzystują naturalne mechanizmy odpornościowe, które, pozwolę sobie na żart, działają niezależnie od ChPL. Zatem należy postępować zgodnie z ogólnymi zasadami szczepień i po prostu uzupełnić brakującą dawkę (lub dawki). Szczepionki przeciwko KZM charakteryzują się bardzo dobrą immunogennością i skutecznością (p. Czy szczepienie przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu zapewniało dobrą ochronę przed zachorowaniem? – przyp. red.).

Jeśli natomiast lekarz ma wątpliwości, kiedy podać dawkę przypominającą dziecku, które rozpoczęło szczepienie podstawowe tuż po ukończeniu 1. roku życia, to zaleca się ją podać po upływie 3 lat, tak jak zapisano w ChPL, choć w ramach krajowych programów szczepień stosuje się też inne schematy. Na przykład w Austrii przeciwko KZM rutynowo szczepi się małe dzieci w schemacie: 13., 14. i 20. miesiąc życia, a dawkę przypominającą podaje się w 5. roku życia. Można się wzorować na tym sprawdzonym schemacie.

Piśmiennictwo:

1. Kuchar E., Zajkowska J., Flisiak R. i wsp.: Epidemiologia, diagnostyka i profilaktyka kleszczowego zapalenia mózgu w Polsce i wybranych krajach europejskich – stanowisko polskiej grupy ekspertów [Epidemiology, diagnosis, and prevention of tick-borne encephalitis in Poland and selected European countries – a position statement of the Polish group of experts]. Med. Pracy, 2021; 72 (2): 193–210
2. Stefanoff P., Siennicka J., Kaba J. i wsp.: Identification of new endemic tick-borne encephalitis foci in Poland – a pilot seroprevalence study in selected regions. Int. J. Med. Microbiol., 2008; 298 (supl. 1): 102–107
3. WHO Vaccines against tick-borne encephalitis: WHO position paper. www.who.int/wer/2011/wer8624.pdf?ua=1
4. Routine immunisation schedule for babies and toddlers/pre-school children. www.wien.gv.at/english/health/vaccination/plan/babies.html
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Wizyta adaptacyjna dziecka w gabinecie stomatologicznym
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Celiakia u dzieci
  • Zakażenia grzybicze u dzieci
  • Niedoczynność tarczycy u dzieci
  • Krztusiec (koklusz) u dziecka
  • Cukrzyca u dzieci
  • Wady zgryzu u dzieci
  • Zaburzenia somatyzacyjne u dzieci i młodzieży

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań