Opracowała Małgorzata Ściubisz
Zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia są znanymi powikłaniami zakażenia SARS-CoV-2 oraz zdarzeniami niepożądanymi związanymi ze szczepieniem przeciwko COVID-19 preparatami mRNA (Comirnaty firmy Pfizer/BioNTech lub Spikevax firmy Moderna).
W czasopiśmie „Morbidity and Mortality Weekly Report” opublikowano wyniki badania kohortowego z retrospektywnym zbieraniem danych, w którym porównano ryzyko niekorzystnych zdarzeń ze strony serca po zakażeniu SARS-CoV-2 i po szczepieniu przeciwko COVID-19 preparatami mRNA. W analizie wykorzystano elektroniczne dane medyczne od 40 świadczeniodawców w USA, w sposób usystematyzowany gromadzone przez National Patient-Centered Clinical Research Network (PCORnet).
Populację badania stanowiły osoby w wieku ≥5 lat, u których w okresie od stycznia 2021 roku do stycznia 2022 roku: 1) potwierdzono zakażenia SARS-CoV-2 (dodatni wynik badania RT-PCR lub testu antygenowego) – 814 524 osób, lub 2) wykonano szczepienie przeciwko COVID-19 preparatem mRNA – 6 713 100 osób (71% preparatem Comirnaty lub 29% preparatem Spikevax), w tym 2 548 334 zaszczepionych 1 dawką, 2 483 597 zaszczepionych 2 dawkami oraz 1 681 169 dla których nie określono liczby dawek.
Pomiędzy grupami porównano m.in. ryzyko zapalenia mięśnia sercowego (rozpoznanie w klasyfikacji ICD-10 zgodne z kodami B33.22, I40, I40.0, I40.1, I40.8, I40.9 lub I51.4) i/lub zapalenia osierdzia (rozpoznanie w klasyfikacji ICD-10 zgodne z kodami B33.23, I30, I30.0, I30.1, I30.8, I30.9 lub I31.9). Wystąpienie niekorzystnych następstw ze strony serca oceniono m.in. w zależności od wieku (5–11 lat, 12–17 lat, 18–29 lat, ≥30 lat), płci (mężczyźni, kobiety), okresu narażenia (w ciągu 7, 21 lub 42 dni po zakażeniu lub szczepieniu). Z analizy wyłączono osoby, które ≤30 dni przed zakażeniem otrzymały szczepienie preparatem mRNA, u których zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzono ≤30 dni przed szczepieniem, otrzymały dawkę dodatkową lub przypominającą szczepionki.
Wykazano, że:
1. Ogółem ryzyko zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia było małe, dotyczyło przede wszystkim osób w wieku ≥12 lat, w większym stopniu mężczyzn niż kobiet:
- w zależności od grupy wiekowej i okresu narażenia wyniosło 12,6–114/100 000 po zakażeniu SARS-CoV-2 i 0–35,9/100 000 po szczepieniu mRNA u mężczyzn oraz 8,1–61,7/100 000 po zakażeniu SARS-CoV-2 i 0–10,9/100 000 po szczepieniu mRNA u kobiet.
2. Ryzyko zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia było znacznie większe po zakażeniu SARS-CoV-2 niż po szczepieniu preparatem mRNA (p. także tab.):
- w zależności od grupy wiekowej i okresu narażenia było nawet 32-krotnie większe po zakażeniu niż po szczepieniu u mężczyzn (ryzyko względne [RR]: 31,8 [95% CI: 9,9–102]) i 18-krotnie większe po zakażeniu niż po szczepieniu u kobiet (RR: 17,7 [95% CI: 4–78,4]).
3. Ryzyko zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia po szczepieniu preparatem mRNA było większe po drugiej dawce niż po pierwszej, a różnica ta była bardziej wyraźna u mężczyzn:
- w 7-dniowym okresie narażenia wyniosło 2,2 vs 26,7/100 000 u chłopców oraz 2 vs 2,1/100 000 u dziewcząt w wieku 12–17 lat, natomiast w 21-dniowym okresie narażenia wyniosło 3,3 vs 35,9/100 000 u chłopców oraz 2 vs 5,4/100 000 u dziewcząt w wieku 12–17 lat.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że ryzyko zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia było małe, ale znacznie większe po zakażeniu SARS-CoV-2 niż po szczepieniu przeciwko COVID-19 preparatem mRNA. Dotyczyło przede wszystkim osób w wieku ≥12 lat, w większym stopniu mężczyzn niż kobiet.
| Tabela. Ryzyko zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia po zakażeniu SARS-CoV-2, w porównaniu z ryzykiem po szczepieniu przeciwko COVID-19 preparatem mRNA, w 7-dniowym okresie narażeniaa | |||
|---|---|---|---|
| Punkt końcowy | Ryzyko po zakażeniu SARS-CoV-2 vs ryzyko po szczepieniu mRNAb | ||
| po 1. dawce szczepionki | po 2. dawce szczepionki | ogółem po szczepieniu | |
| mężczyźni | |||
| zapalenie mięśnia sercowego | |||
| 12–17 lat | 23,0 (5,3–99,5) | 2,3 (1,2–4,4) | 3,9 (2,1–7,0) |
| 18–29 lat | 61,8 (8,5–451,8) | 8,5 (3,7–19,1) | 12,0 (6,4–22,5) |
| ≥30 lat | 67,2 (31,4–143,8) | 115,2 (42,6–311,7) | 45,7 (30,2–69,2) |
| zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia | |||
| 12–17 lat | 25,7 (6,0–110,3) | 2,1 (1,1–3,9) | 3,5 (2,0–6,1) |
| 18–29 lat | 31,8 (9,9–102,0) | 7,0 (3,8–12,9) | 7,4 (4,8–11,5) |
| ≥30 lat | 26,6 (18,2–38,7) | 32,3 (21,3–48,8) | 16,0 (12,9–19,8) |
| kobiety | |||
| zapalenie mięśnia sercowego zapalenie mięśnia sercowego | |||
| 12–17 lat | 24,5 (3,1–193,3) | 23,1 (2,9–182,0) | 31,2 (6,7–144,3) |
| 18–29 lat | 23,5 (3,0–182,0) | 7,6 (2,1–27,1) | 6,5 (2,8–15,2) |
| ≥30 lat | 42,6 (21,5–84,4) | 62,9 (27,6–143,6) | 44,0 (27,9–69,3) |
| zapalenie mięśnia sercowego zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia | |||
| 12–17 lat | 12,2 (2,6–56,7) | 11,5 (2,5–53,4) | 15,6 (4,8–50,6) |
| 18–29 lat | 9,4 (3,6–24,8) | 7,6 (3,1–18,7) | 5,9 (3,3–10,6) |
| ≥30 lat | 17,1 (12,0–24,5) | 31,2 (19,6–49,7) | 13,9 (11,0–17,7) |
| a Dane dla USA za okres do 1 stycznia 2021 r. do 31 stycznia 2022 r. (przygotowano na podstawie tab. 2 i 3 w Block J.P. i wsp.: Cardiac complications after SARS-CoV-2 infection and mRNA COVID-19 vaccination – PCORnet, United States, January 2021–January 2022. Morb. Mortal. Wkly Rep. doi.org/10.15585/mmwr.mm7114e1) b RR (95% CI) CI – przedział ufności, COVID-19 – choroba spowodowana przez SARS-CoV-2, MIS – wieloukładowy zespół zapalny, mRNA – matrycowy kwas rybonukleinowy, RR – ryzyko względne, SARS-CoV-2 – koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2 | |||
