Opracowała Małgorzata Ściubisz
Dane z badań obserwacyjnych wskazują, że pacjenci z niewydolnością serca obciążeni są większym ryzykiem ciężkich powikłań COVID-19, w tym zgonu z jej powodu. Aktualnie dostępne szczepionki przeciwko COVID-19 mają udowodnioną skuteczność w zapobieganiu COVID-19 o ciężkim przebiegu w populacji ogólnej. Jednak obawy o zdarzenia niepożądane ze strony serca mogą być przyczyną rezygnacji ze szczepienia, zwłaszcza u pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi w wywiadzie.
W badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych przeprowadzonym w USA oceniono wpływ szczepienia przeciwko COVID-19 na wskaźniki hospitalizacji oraz umieralności niezależnie od przyczyny u pacjentów z niewydolnością serca.
Ostatecznie do badania zakwalifikowano 7094 pacjentów (52% mężczyzn) w wieku śr. 73 lat z niewydolnością serca i innymi przewlekłymi chorobami współistniejącymi (nadciśnienie tętnicze [58,3%], cukrzyca typu 2 [32%], choroby układu oddechowego [18%], choroby nerek [25%], otyłość [10%], choroby naczyń mózgowych [14%]), którzy w okresie od 1 stycznia 2021 roku do 24 stycznia 2022 roku korzystali ze świadczeń udzielanych przez placówki medyczne należące do jednej z instytucji ubezpieczeniowych. Z badania wyłączono pacjentów z mechanicznym wspomaganiem krążenia lub ortopowym przeczepieniem serca lub innych narządów miąższowych w wywiadzie. Za zaszczepione w pełnym schemacie podstawowym uznawano osoby, które otrzymały 2 dawki preparatu mRNA lub 1 dawkę preparatu wektorowego Janssen/Johnson&Johnson (J&J), za zaszczepione dawką przypominającą osoby, które jako drugą (w przypadku osób zaszczepionych podstawowo preparatem J/J&J) lub trzecią dawkę otrzymały preparat mRNA, natomiast za zaszczepione w niepełnym schemacie uznawano tych pacjentów, którzy otrzymali 1 dawkę preparatu mRNA. Dane uzyskano z elektronicznej dokumentacji medycznej. Okres obserwacji w badaniu wynosił średnio 9 miesięcy. Pełne szczepienie podstawowe przeciwko COVID-19 otrzymało 31% pacjentów, dawkę przypominającą 15%, a szczepienie w niepełnym schemacie – 9%. Pozostali pacjenci (45%) nie byli szczepieni przeciwko COVID-19.
W badaniu wykazano, że:
- pacjenci z niewydolnością serca, którzy otrzymali dawkę przypominającą przeciwko COVID-19 lub szczepienie podstawowe, obciążeni są mniejszym ryzykiem zgonu z przyczyn ogólnych niż pacjenci nieszczepieni, odpowiednio o 64% (skorygowany hazard względny [aHR]: 0,36 [95% CI: 0,30–0,43) i 67% (aHR: 0,33 [95% CI: 0,23–0,48]),
- pacjenci z niewydolnością serca, którzy otrzymali dawkę przypominającą przeciwko COVID-19 lub szczepienie podstawowe, obciążeni są również mniejszym ryzykiem hospitalizacji i hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii (OIT) niezależnie od przyczyny niż pacjenci nieszczepieni, odpowiednio o 32% (iloraz współczynników zapadalności [IRR]: 0,68 [95% CI: 0,65–0,71]) i o 37% (IRR: 0,63 [95% CI: 0,58–0,68]),
- wśród pacjentów z niewydolnością serca, którzy zachorowali na COVID-19, szczepienie przeciwko COVID-19 wiązało się z mniejszym ryzykiem hospitalizacji (aHR: 0,83 [95% CI: 0,78–0,89]) i hospitalizacji na OIT (aHR: 0,57 [95% CI: 0,37– 0,86]) niezależnie od przyczyny oraz mniejszym ryzykiem zgonu (aHR: 0,35 [95% CI: 0,12–0,97]).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że u pacjentów z niewydolnością serca szczepienie przeciwko COVID-19 związane było ze znacznym zmniejszeniem wskaźników hospitalizacji niezależnie od przyczyny, w tym hospitalizacji na OIT, a także umieralności ogólnej. Największe korzyści przynosiło szczepienie dawką przypominającą, nieco mniejsze w pełnym schemacie podstawowym.
