Opracowała Małgorzata Ściubisz
W badaniu kohortowym z prospektywnym zbieraniem danych przeprowadzonym w USA oceniono ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 z przełamania (pomimo szczepienia) u osób zakażonych HIV, a także podjęto próbę ustalenia czynników ryzyka nieskuteczności szczepienia w tej grupie pacjentów.
Zgodnie z zaleceniami amerykańskich Centers for Disease Control and Prevention – aktualnymi w czasie realizacji niniejszego badania – u osób zakażonych HIV w stabilnym stanie szczepienie przeciwko COVID-19 należy realizować jak w populacji ogólnej. W przypadku szczepionek mRNA pełny schemat obejmował podanie 2 dawek szczepienia podstawowego, natomiast w przypadku preparatu wektorowego Jcovden (Janssen/Johnson&Johnson) pełny schemat szczepienia składał się z 1 dawki. Tylko w przypadku osób z zaawansowanym lub nieleczonym zakażeniem HIV zalecano, aby ≥28 dni po zakończeniu schematu podstawowego podać dawkę dodatkową. Analizą objęto okres od czerwca do grudnia 2021 roku, czyli okres krążenia w USA przede wszystkim wariantów Alfa i Delta SARS-CoV-2.
Populację badania stanowiły osoby korzystające ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez wybrane uniwersyteckie placówki medyczne lub należące do wybranych organizacji ubezpieczeniowych. Ostatecznie do badania zakwalifikowano 113 994 osoby (92% mężczyzn) w wieku ≥18 lat (70% w wieku 55 lat), które do 30 czerwca 2021 roku otrzymały pełne szczepienie przeciwko COVID-19 (większość preparatem mRNA Comirnaty lub Spikevax [93%], pozostałe preparatem wektorowym Jcovden [7%]). Przed wykonaniem szczepienia na COVID-19 chorowało około 6% osób. Ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 z przełamania potwierdzonego laboratoryjnie oszacowano porównując jego częstość w grupie 33 029 osób zakażonych HIV (grupa ekspozycji) oraz 80 965 osób niezakażonych (grupa kontrolna). U 25% zakażonych HIV przed szczepieniem przeciwko COVID-19 rozpoznano AIDS. Mediana liczby limfocytów CD4 w momencie rozpoczęcia leczenia antyretrowirusowego wnosiła 368/µl, natomiast w momencie zakończenia szczepienia – 636/µl. U 90,5% zakażonych liczba kopii RNA HIV wyniosła <50/ml.
Jakie jest ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 z przełamania u osób zakażonych HIV?
Wskaźnik zapadalności na zakażenie SARS-CoV-2 z przełamania był nieco większy u osób zakażonych HIV niż niezakażonych i wyniósł odpowiednio 55 vs 43/1000 osobolat. Stwierdzono również, że wskaźnik ten był większy u osób szczepionych preparatem wektorowym (70/1000 osobolat) niż mRNA Comirnaty (54/1000 osobolat) lub Spikevax (34/1000 osobolat).
Po upływie 9 miesięcy od zakończenia pełnego schematu szczepienia przeciwko COVID-19 skumulowana częstość zakażenia SARS-CoV-2 z przełamania nie była duża (3,8%), nieco większa u osób zakażonych HIV niż niezakażonych, odpowiednio 4,4 vs 3,5% (różnica ryzyka [RD]: 0,9% [95% CI: 0,6–1,2]). Większą skumulowaną częstość zakażenia z przełamania obserwowano u osób zakażonych HIV z mniejszą liczbą limfocytów CD4, choć różnica nie była statystycznie istotna.
Jaki były czynniki ryzyka zakażenia SARS-CoV-2 z przełamania?
Ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 z przełamania zwiększało samo zakażenie HIV (skorygowany hazard względny [aHR]: 1,28 [95% CI: 1,19–1,37]). Natomiast nie zaobserwowano, aby na ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 z przełamania u osób zakażonych HIV miała wpływ liczba kopii RNA HIV – było ono podobne u osób z liczbą kopii <50/ml i ≥50/ml (aHR: 1,03 [95% CI: 0,84–1,28). Większe ryzyko zakażenia z przełamania dotyczyło osób, u których liczba limfocytów CD4 wynosiła <200/µl osób, które otrzymały tylko 1 dawkę szczepionki wektorowej Jcovden (aHR: 1,14 [95% CI: 0,89–1,46]). Jednak podanie dodatkowej dawki szczepionki zmniejszało to ryzyko.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że u osób zaszczepionych przeciwko COVID-19 w pełnym schemacie zakażenia SARS-CoV-2 z przełamania zdarzały się rzadko, choć generalnie były nieco częstsze u osób zakażonych HIV niż niezakażonych. Wśród osób zakażonych HIV zakażenia mimo wykonanego szczepienia częściej dotyczyły osób z mniejszą liczbą limfocytów CD4 (<200/µl). Autorzy zwrócili również uwagę, że zgodnie z aktualnymi zaleceniami CDC dawkę przypominającą zaleca się wszystkim osobom w wieku ≥12 lat, a drugą dawkę przypominającą osobom w wieku ≥50 lat i tym z wybranymi niedoborami odporności. Wyniki badania sugerują, że wszystkie osoby zakażone HIV mogą odnieść korzyść z podania dawek przypominających, choć wymaga to potwierdzenia w kolejnych badaniach. Autorzy zastrzegali również, że wyników tego badania nie można bezpośrednio przekładać na kolejne fale zakażeń SARS-CoV-2.
