Pośredni korzystny efekt masowych szczepień przeciwko COVID-19?

05.10.2022
Can high COVID-19 vaccination rates in adults help protect unvaccinated children? Evidence from a unique mass vaccination campaign, Schwaz/Austria, March 2021
Winner H. i wsp.
Euro Surveill. 2022; 27 (39). doi: 10.2807/1560-7917.ES.2022.27.39.2101027

Opracowała Małgorzata Ściubisz

W marcu 2021 roku w powiecie Schwaz w Austrii, w związku z falą zakażeń wariantem Beta SARS-CoV-2, rozpoczęto intensywną kampanię masowych szczepień przeciwko COVID-19 wśród dorosłych. W krótkim czasie ze szczepienia skorzystała duża część dorosłej populacji tego regionu, podczas gdy w pozostałych powiatach kraju odsetek zaszczepionych nadal był mały. Stworzyło to naukowcom okazję do przeprowadzenia badania obserwacyjnego z grupą kontrolną, w którym oceniono, czy zaszczepienie dużego odsetka dorosłych przeciwko COVID-19 zapewnia pośrednią ochronę przed tą chorobą nieszczepionym dzieciom.

Przed rozpoczęciem intensywnej kampanii masowych szczepień przeciwko COVID-19 odsetek osób w wieku 16–50 lat zaszczepionych 1 dawką był podobny w poszczególnych powiatach (ok. 5%), podobna była również częstość zakażeń SARS-CoV-2. Po rozpoczęciu kampanii w powiecie Schwaz w ciągu 2 tygodni wyszczepialność 1 dawką zwiększyła się do ponad 60%, podczas gdy w pozostałych powiatach zaledwie do około 30%. W analizowanym okresie (od marca do maja 2021 r.) nie prowadzono szczepień dzieci w wieku <16 lat. Pośredni efekt kampanii masowych szczepień przeciwko COVID-19 oceniono porównując częstość (zapadalność) zakażeń SARS-CoV-2 w populacji dzieci w wieku <16 lat mieszkających w powiecie Schwaz i powiatach kontrolnych: (1) podobnych do Schwaz pod względem liczby mieszkańców, powierzchni geograficznej oraz liczby gmin w obrębie powiatu lub (2) w sąsiednich gminach, które nie brały udziału w tej kampanii szczepień.

W pierwszej analizie uwzględniono 12 993 dzieci w wieku <16 lat i 37 652 dorosłych w wieku 16–50 lat mieszkających w powiecie Schwaz oraz 13 337 dzieci w wieku <16 lat i 19 851 dorosłych w wieku 16–50 lat mieszkających w powiatach kontrolnych. Stwierdzono, że w okresie około 2,5 miesiąca od rozpoczęcia masowych szczepień częstość zakażeń SARS-CoV-2 w powiecie Schwaz w populacji dorosłych objętej szczepieniami była o 57,4% mniejsza niż powiatach kontrolnych (skumulowana dzienna zapadalność: 1755,6 vs 2762,8/100 000; różnica: 1007,2/100 000 [95% CI: 416,1–1627,1]). Zaobserwowano również, że częstość zakażeń była mniejsza wśród nieszczepionych dzieci w wieku <16 lat, co może świadczyć o pośrednim korzystnym efekcie programu szczepień u dorosłych – skumulowana dzienna zapadalność: 1577,8 vs 2253,1/100 000; różnica: 675,3/100 000 [95% CI: 146,9–1232,6]). W drugiej analizie otrzymano podobne wyniki. W powiecie Schwaz częstość zakażeń SARS-CoV-2 w populacji dorosłych objętej szczepieniami była znacznie mniejsza niż w powiatach kontrolnych (różnica: -75,1% [95% CI: od -85,8 do -47,8%]). Podobny efekt stwierdzono również w populacji nieszczepionych dzieci w wieku <16 lat (różnica: -64,5% [95% CI: od -82 do -30,2]).

Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że zaszczepienie przeciwko COVID-19 dużego odsetka dorosłych w krótkim czasie może zapewnić pośrednią ochronę przed tą chorobą w nieszczepionych grupach populacji.

W dyskusji zwrócili jednak uwagę, że analiza ma pewne ograniczenia. Po pierwsze, konstrukcja badania obserwacyjnego jest bardziej narażona na wpływ czynników zakłócających, np. obowiązujące zasady rygoru sanitarnego (jak podają autorzy, większość obostrzeń była identyczna, choć przez pewien czas przy przekraczaniu granic powiatów wymagany był ujemny wynik testu w kierunku SARS-CoV-2, co mogło mieć wpływ na wielkość transmisji zakażeń). Po drugie, niemożliwym było uwzględnienie wpływu indywidualnych zachowań, np. mniej restrykcyjnego przestrzegania obostrzeń przez osoby zaszczepione. Po trzecie, badanie przeprowadzono w okresie dominacji wariantu Alfa, dlatego jego wyników nie można bezpośrednio przekładać na okres dominacji wariantu Omikron, w odniesieniu do którego wykazano, że skuteczność szczepionek w zapobieganiu zakażeniu i łagodniejszym postaciom COVID-19 może być mniejsza. Wyniki tego badania mogą jednak ponownie nabrać dużego znaczenia po wprowadzeniu nowych szczepionek mRNA, skierowanych przeciwko wariantowi Omikron.

Zobacz także

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań