Skróty: SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) – koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2, MERS (middle east respiratory syndrome) – bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej, COVID-19 (coronavirus disease) – choroba spowodowana przez SARS-CoV-2, RBD (receptor binding protein) – domena wiążąca receptor
Pamięć immunologiczna to podstawa trwałej odporności ochronnej powstała w czasie zakażenia lub w efekcie szczepienia. W jej skład wchodzą komórki pamięci należące do różnych rodzajów limfocytów: B odpowiedzialne za odporność humoralną, T odpowiedzialne za odpowiedź komórkową (CD8+ tj. limfocyty cytotoksyczne) i limfocyty T CD4+ (limfocyty pomocnicze) niezbędne w regulacji obu typów odpowiedzi adaptacyjnej. Jak dotąd wiedza na temat czasu trwania pamięci immunologicznej oraz relacji pomiędzy ww. komórkami i ich kinetyka jest ograniczona. Również czas trwania pamięci immunologicznej po zakażeniu SARS-CoV-2 nadal nie został jednoznacznie określony.
Po zakażeniu SARS-CoV-2 organizm człowieka reaguje aktywacją układu immunologicznego. Dochodzi do powstania swoistych przeciwciał, a także limfocytów CD4+ i CD8+. Wcześniejsze badania przeprowadzone u osób z COVID-19 i rekonwalescentów wskazują, że odpowiedź swoistych limfocytów T (zarówno CD4+, jak i CD8+) jest istotna w kontroli zakażenia SARS-CoV-2 i wyleczeniu. Natomiast nieskuteczne działanie wrodzonej odpowiedzi immunologicznej ściśle się wiążę z brakiem kontroli zakażenia SARS-CoV-2 i dużą śmiertelnością. We wcześniejszych badaniach stwierdzono również, że powstające w czasie pierwotnego zakażenia przeciwciała neutralizujące nie mają wpływu na przebieg choroby. W badaniach na zwierzętach wykazano jednak, że chronią przed reinfekcją, a podanie ich przed zakażeniem (modelowanie sytuacji jak przed wtórną infekcją) skutecznie ogranicza ryzyko zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych oraz choroby objawowej. Zrozumienie mechanizmów pamięci immunologicznej wobec SARS-CoV-2 wymaga oceny zarówno limfocytów B, jak i limfocytów T CD8+ i CD4+. Ma to istotne znaczenie w kontekście prowadzonych szczepień i przyszłego przebiegu epidemii COVID-19.
