Jakie ryzyko wiąże się z nowymi wariantami SARS-CoV-2 w podróżach międzynarodowych?

04.08.2021
dr n. med. Weronika Rymer, Polski Instytut Evidence Based Medicine, Kraków
dr n. med. Agnieszka Wroczyńska, dr n. med. Anna Kuna
Klinika Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych, Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, Gdański Uniwersytet Medyczny

Od Redakcji: W artykule przedstawiono stan wiedzy na 20 lipca 2021 r. Aktualne informacje są publikowane na bieżąco w serwisie internetowym mp.pl/covid19.

Jak cytować: Kuna A., Wroczyńska A., Rymer W., Szymczak R.K., Kot J.: Medycyna podróży podczas pandemii COVID-19 – aktualne zagadnienia. Med. Prakt., 2021; 7-8: 100–118

Skróty: CDC (Centers for Disease Control and Prevention) – (amerykańskie) Centra ds. Kontroli i Prewencji Chorób, COVID-19 (coronavirus disease) – choroba spowodowana przez SARS-CoV-2, ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) – Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, GIS – Główny Inspektorat Sanitarny, IHR (International Health Regulations) – Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne, MKSz – Międzynarodowa Książeczka Szczepień, MSZ – Ministerstwo Spraw Zagranicznych, RP – Rzeczpospolita Polska, RT-PCR (reverse transcription-polymerase chain reaction) – reakcja odwrotnej transkrypcji i reakcja łańcuchowa polimerazy, SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) – koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2, SpO2 – wysycenie tlenem hemoglobiny krwi tętniczej mierzone za pomocą pulsoksymetru, UCC – Unijny Certyfikat COVID, UE – Unia Europejska, VOC (variants of concern) – warianty wzbudzające obawę, VOI (variants of interest) – warianty wzbudzające zainteresowanie, WHO (World Health Organization) – Światowa Organizacja Zdrowia

Jakie ryzyko – zarówno dla zdrowia osób podróżujących, jak i w kontekście zdrowia publicznego – wiąże się z nowymi wariantami SARS-CoV-2 w podróżach międzynarodowych?

Nowo wykrywane warianty wirusa mogą się różnić od wariantu pierwotnego zdolnością transmisji, a także obrazem klinicznym i ryzykiem ciężkiego przebiegu zakażenia oraz efektywnością stosowanych środków profilaktycznych. WHO wyróżnia 3 kategorie wariantów SARS-CoV-2 (tab.):

  1. warianty wzbudzające zainteresowanie (VOI) – warianty posiadające markery genetyczne powiązane z potencjalnie zwiększonym ryzykiem, na przykład mutacje zmieniające sposób wnikania do komórek, zmniejszające możliwość neutralizacji przez przeciwciała powstałe w efekcie zakażenia lub szczepienia, potencjalnie zwiększające transmisyjność lub ciężkość choroby, zmniejszające skuteczność leczenia lub dostępnych metod diagnostycznych
  2. warianty wzbudzające obawę (VOC) – warianty o potwierdzonej zwiększonej zaraźliwości, większym ryzyku ciężkiego przebiegu zakażenia lub zmniejszonej podatności na neutralizację przez przeciwciała powstałe w efekcie infekcji lub szczepienia, ograniczające wartość dostępnych metod diagnostycznych, związane z lekoopornością na ≥1 grupę leków lub z mniejszą skutecznością szczepień
  3. warianty o znacznych konsekwencjach – do tej kategorii będą zaliczone warianty, w których przypadku zostanie udowodnione, że środki profilaktyczne, metody diagnostyki i leczenia zakażenia mają znacznie mniejszą skuteczność w porównaniu z wariantami, które pojawiły się wcześniej, co może się wiązać m.in. ze znacznie zwiększonym ryzykiem ciężkiego przebiegu zakażenia i hospitalizacji oraz małą skutecznością szczepień. Jak dotąd nie zakwalifikowano do tej grupy żadnego wariantu.

Tabela. Warianty SARS-CoV-2 wzbudzające obawę (VOC) i warianty wzbudzające zainteresowanie (VOI) wg WHO
Oznaczenie wg WHO Linia genetyczna wg PANGO Pierwszy zidentyfikowany przypadek (czas i lokalizacja) Uwagi
warianty wzbudzające obawę (VOC)
Alpha B.1.1.7 wrzesień 2020, Wielka Brytania zwiększone transmisyjność (o ok. 50% w porównaniu z wariantami krążącymi wcześniej) i śmiertelność
Beta B.1.351 maj 2020, Republika Południowej Afryki zwiększone transmisyjność oraz zdolność do unikania odpowiedzi immunologicznej związanej z wcześniejszym zakażeniem innym wariantem lub po szczepieniu
Gamma P.1 listopad 2020, Brazylia
Delta B.1.617.2 grudzień 2020, Indie
warianty wzbudzające zainteresowanie (VOI)
Eta B.1.525 grudzień 2020, wiele krajów prawdopodobnie zmniejszone działanie przeciwciał neutralizujących u ozdrowieńców i osób zaszczepionych
Iota B.1.526 listopad 2020, USA
Kappa B.1.617.1 październik 2020, Indie prawdopodobnie zwiększona transmisyjność i zmniejszone działanie przeciwciał neutralizujących u ozdrowieńców i osób zaszczepionych
Lambda C.37 grudzień 2020, Peru
na podstawie: Rymer W. i wsp.: COVID-19 (choroba spowodowana przez SARS-CoV-2). W: Gajewski P., red.: Interna Szczeklika 2021. Kraków, Medycyna Praktyczna, 2021: 2455, zmodyfikowane
strona 1 z 2
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
  • Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
  • SARS (zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej)
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!