Problematyka izolacji i kwarantanny w dobie epidemii COVID-19 okiem lekarza i prawnika. Cz. 2. Kwarantanna

22.05.2020
dr n. med., mgr prawa Marta Rorat1-3, dr n. prawn. Marcin Śliwka4
1 Zakład Prawa Medycznego, Katedra Medycyny Sądowej, Uniwersytet Medyczny im. Piastow Śląskich we Wrocławiu, 2 I Oddział Zakaźny Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu, 3 Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych, Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu, 4 Centrum Zarządzania Ryzykiem Medycznym MedRisk

Jak cytować: Rorat M., Śliwka M.: Problematyka izolacji i kwarantanny w dobie epidemii COVID-19 okiem lekarza i prawnika. Med. Prakt., 2020; 5: 163–169

Skróty: COVID-19 (coronavirus disease) – choroba spowodowana przez SARS-CoV-2, SARS-CoV-2 – koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2, u.z.z.z. – ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r.

Czytaj także: Problematyka izolacji i kwarantanny w dobie epidemii COVID-19 okiem lekarza i prawnika. Cz. 1. Obowiązkowa izolacja i hospitalizacja

Kwarantanna

Z obserwacji autorów wynika, że pojęcie izolacji jest niejednokrotnie utożsamiane z pojęciem kwarantanny. Co więcej, nierzadko zdarza się, że kwarantanna nakładana jest przez właściwego inspektora sanitarnego automatycznie na osoby, u których wykonano wymaz w kierunku SARS-CoV-2, niezależnie od tego, czy lekarz zlecający zadecydował o izolacji oraz jaki był cel badania. Oczywiście takie procedury znacząco upraszczają postępowanie, w przeciwnym razie decyzja o kwarantannie albo izolacji musiałaby się wiązać z koniecznością weryfikacji zgłoszenia podejrzenia zakażenia lub choroby. Jeszcze bardziej kuriozalny jest fakt nakładania kwarantanny bez udowodnionego kontaktu z osobą zakażoną na osoby zdrowe, u których wykonano wymaz – przede wszystkim dotyczy to personelu podmiotów leczniczych. Pracownik, który wbrew nałożonej kwarantannie (nawet niezasadnie) sprawuje opiekę nad pacjentami, naraża siebie i podmiot leczniczy na odpowiedzialność prawną.
Zgodnie z art. 2 pkt 12 u.z.z.z. kwarantanna to odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, mające na celu zapobieżenie szerzeniu się choroby. Kwarantanna, tak jak izolacja, może zostać nałożona na podstawie decyzji administracyjnej państwowego powiatowego inspektora sanitarnego/inspektora granicznego lub lekarza niezależnie od woli osoby narażonej na zakażenie, o czym lekarz niezwłocznie zawiadamia państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego dla szpitala lub miejsca odbywania kwarantanny. Przepisy nie określają wprost ani formy nałożenia kwarantanny, ani formy informowania inspektora sanitarnego. Do 31 marca br. miejsce kwarantanny stanowił odrębny obiekt budowlany czasowego pobytu osób chorych lub podejrzanych o zachorowanie. Definicja ta została jednak usunięta z art. 2 u.z.z.z., przez co ustawodawca dopuścił możliwość stosowania kwarantanny domowej.
Zgodnie z art. 34 ust. 1 obowiązkową kwarantannę można stosować wobec tej samej osoby więcej niż raz, do czasu stwierdzenia braku zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego. Według cytowanego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 roku w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego okres obowiązkowej kwarantanny w przypadku COVID-19 wynosi 14 dni, licząc od ostatniego dnia styczności. Przepisy nie wskazują na możliwość skrócenia okresu kwarantanny (co praktykuje się niejednokrotnie w przypadku pracowników medycznych), choć może ona zostać zniesiona, jeśli się okaże, że została nałożona bezzasadnie lub wykaże się brak zagrożenia. Artykuł 34 ust. 2 u.z.z.z. dopuszcza możliwość stosowania kwarantanny przez okres nie dłuższy niż 21 dni, jeżeli tak postanowią organy inspekcji sanitarnej. Praktyka pokazuje, że wobec długiego oczekiwania na kontrolne badanie sanitarno-epidemiologiczne należy się liczyć z dłuższym niż wskazany w rozporządzeniu okresem kwarantanny.
W aktualnej sytuacji prawnej kuriozalny jest fakt bardzo restrykcyjnego postępowania wobec osób poddawanych kwarantannie – nadzór inspekcji sanitarnej, dozór policji, wysokie kary za nieprzestrzeganie kwarantanny – przy słabej kontroli nad osobami z potwierdzonym laboratoryjnie zakażeniem, które stanowią dużo większe zagrożenie epidemiologiczne. Ustawodawca zdaje się nie dostrzegać tego paradoksu. Jedyną zauważalną zmianą jest zaostrzenie przepisów prawa karnego w zakresie art. 161 k.k., który odnosi się do przestępstwa narażenia na zarażenie, przez zwiększenie wymiaru kary oraz wprowadzenie nowego typu przestępstwa – narażenia na zarażenie wielu osób.

strona 1 z 2

Czytaj następny:

Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
  • Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!