W Wielkiej Brytanii od wielu lat obowiązuje powszechny program szczepień ochronnych przeciwko grypie, skierowany do osób >65. roku życia oraz młodszych, z grupy zwiększonego ryzyka powikłań grypy. Mimo to od 4. tygodnia br. obserwowany jest wzrost zapadalności na grypę, często w populacjach z dużym odsetkiem zaszczepionych. Co więcej, obecny sezon grypowy w Wielkiej Brytanii charakteryzuje się pojawianiem się ognisk epidemicznych w placówkach opieki długoterminowej (czytaj także: Jak zapobiegać ogniskom epidemicznym grypy w placówkach opieki długoterminowej?), dużą liczbą hospitalizacji i większą umieralnością z dowolnej przyczyny w grupie wiekowej >65 lat. Podobnie jak w innych krajach europejskich, dominuje szczep A/H3N2 (p. Większa zapadalność na chorobę grypopodobną w pierwszym tygodniu lutego).
W czasopiśmie „Eurosurveillance” opublikowano wyniki badania kliniczno-kontrolnego nad skutecznością rzeczywistą (efektywności) aktualnej szczepionki przeciwko grypie sezonowej, w którym wykorzystano wstępne dane z brytyjskiego systemu nadzoru epidemiologicznego nad grypą z okresu od 1 października 2014 r. do 16 stycznia 2015 r. Do badania zakwalifikowano pacjentów zgłaszających się do placówek podstawowej opieki zdrowotnej z powodu choroby grypopodobnej, u których pobrano próbki z górnych dróg oddechowych i przeprowadzono badanie RT-PCR w kierunku grypy (1341 osób). Dodatkowo zebrano informacje o statusie szczepienia przeciwko grypie szczepionką przeznaczoną na obecny sezon epidemiczny.
Grypę potwierdzono laboratoryjnie u 312 pacjentów (23%). Szczepienie przeciwko grypie (głównie szczepionką inaktywowaną) otrzymało 65 (21%) pacjentów, pozostałe 247 osób nie poddało się szczepieniu. U 296 (95%) chorych wykryto zakażenie wirusem typu A. W tej grupie podtyp wirusa określono u 285 chorych – u 271 (95%) potwierdzono zakażenie wirusem A/H3N2. Ujemny wynik badania RT-PCR uzyskano u 1 029 pacjentów. W tej grupie szczepieniu poddało się 177 osób (17%), a pozostałe 852 (83%) osoby nie były szczepione (83%).
Skuteczność rzeczywistą szczepionki w zapobieganiu grypie wywołanej przez wirusy typu A lub B wyniosła 3,4% (95% CI: -44,8–35,5). W przypadku zachorowań o etiologii A/H3N2 efektywność oceniono na -2,3% (95% CI: -56,2–33,0).
Wyniki przeprowadzonego badania są zbieżne z wynikami amerykańskich badań nad skutecznością rzeczywistą tegorocznej szczepionki przeciwko grypie (p. Wstępne dane wskazują na małą skuteczność tegorocznej szczepionki przeciwko grypie). W analizach antygenowych wykonanych dodatkowo w ramach badania stwierdzono obecność wirusów A/H3N2 odmiennych od szczepu uwzględnionego w szczepionce, co również jest zgodne z wcześniejszymi obserwacjami (p. CDC: W tym sezonie epidemicznym może być więcej zachorowań na grypę o cięższym przebiegu). Większość takich wirusów była podobna do szczepu A/Switzerland/9715293/2013, którego antygen, zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, ma być obecny w tegorocznej szczepionce przeciwko grypie przeznaczonej dla krajów półkuli południowej.
Jak zaznaczają autorzy badania, wyniki te powinny stanowić mocne podparcie dla Światowej Organizacji Zdrowia, która już końcem lutego br. będzie obradować nad składem szczepionki na sezon grypowy 2015/2016.
