Eksperci European Centre for Disease Prevention and Control (CDC) zapewniają, że przypadek błonicy odnotowany u 6-letniego, nieszczepionego chłopca (p. Pierwszy od 30 lat przypadek błonicy w Hiszpanii – chory 6-latek nie był szczepiony) nie stanowi transgranicznego zagrożenia dla zdrowia w Unii Europejskiej (UE). Uwidocznił on jednak istotne kwestie związane z sytuacją epidemiologiczną błonicy w Europie.
Mimo wprowadzenia w drugiej połowie XX wieku powszechnych szczepień przeciwko błonicy, nadal nie wszystkie dzieci są szczepione przeciwko tej chorobie, a ryzyko opóźnienia diagnozy oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia są realnym zagrożeniem.
Najpoważniejszym problemem, z którym muszą zmierzyć się podmioty odpowiedzialne za zdrowie publiczne, jest utrudniony lub całkowity brak dostępu w wielu krajach Unii Europejskiej – w tym w Polsce – do antytoksyny błoniczej (DAT), którą stosuje się w leczeniu błonicy wraz z antybiotykoterapią. Produkcji preparatu zaprzestano z uwagi na niemal całkowitą redukcję zachorowań na błonicę w UE dzięki wprowadzeniu wieloletnich, powszechnych programów szczepień.
ECDC podkreśla, że jeżeli podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych nie będą miały zagwarantowanego natychmiastowego dostępu do DAT, istnieje duże ryzyko, że chorzy na błonicę nie otrzymają leczenia w odpowiednim czasie – podanie DAT w czasie przekraczającym 48 h od momentu wystąpienia pierwszych objawów toksemii może okazać się nieskuteczne. Dlatego niezbędne jest zapewnienie odpowiednich ilości DAT na poziomie krajowym i regionalnym.
Korzystnym rozwiązaniem dla krajów UE może być prowadzenie międzynarodowego rejestru dostępności DAT lub też oszacowanie – na poziomie europejskim – zapotrzebowania i wspólnego zamawiania preparatu do wykorzystania w sytuacjach awaryjnych, takich jak ta, która miała miejsce w ostatnich dniach w Hiszpanii – preparat DTA dla chorego dziecka trzeba było sprowadzać aż z Rosji.
ECDC podaje, że w 2013 roku w 7 krajach UE odnotowano łącznie 31 potwierdzonych laboratoryjnie zachorowań na błonicę, z czego ponad 61% było wywołanych przez Corynebacterium diphtheriae, a pozostałe 39% przez Corynebacterium ulcerans. Najwięcej przypadków zarejestrowano na Łotwie (14), która jest obecnie jedynym krajem UE zgłaszającym rodzime zachorowania. Wszystkie pozostałe określono jako przypadki zawleczone.
W Polsce po wprowadzeniu systematycznych szczepień przeciwko błonicy w 1960 r. w ramach powszechnego Programu Szczepień Ochronnych liczba zachorowań sukcesywnie się zmniejszała. W latach 1992–1996 odnotowano 25 przypadków błonicy, które były związane z podróżami za wschodnią granicę Polski, gdzie panowała epidemia tej choroby, a ostatnie zachorowanie odnotowano w 2000 roku.
