Jaka jest skuteczność kliniczna nowego dwudawkowego schematu podstawowego szczepionek przeciwko HPV?

Obok standardowego schematu 3-dawkowego, dla obu szczepionek przeciwko HPV zarejestrowano niedawno nowy, 2-dawkowy schemat (p. pyt. Czym się różnią dostępne w Polsce szczepionki przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka?). W odróżnieniu od lepiej przebadanego schematu 3-dawkowego skuteczność kliniczna tego uproszczonego schematu wobec zmian przedrakowych typu CIN na razie nie jest znana.

W przypadku szczepionki 2-walentnej na podstawie oceny stężenia swoistych przeciwciał w ciągu 48 miesięcy po szczepieniu przypuszcza się, że może być wystarczająca. Nie ustalono jednak jakie stężenie przeciwciał koreluje z ochroną przed zmianami przedrakowymi wywołanymi przez HPV, stąd trudność w jednoznacznej interpretacji tych wyników. W podgrupie młodych dorosłych kobiet uczestniczących w badaniu na Kostaryce, które z różnych powodów nie otrzymały wszystkich zalecanych 3 dawek (422 zaszczepionych i 380 z grupy kontrolnej) zaobserwowano ponadto, że efektywność dwóch dawek szczepionki dwuwalentnej wobec zakażenia przetrwałego (>12 miesięcy) była podobna, jak pełnego schematu trzydawkowego.

Jeszcze większe wątpliwości dotyczą skuteczności 2-dawkowego schematu w przypadku szczepionki 4-walentnej, gdyż – oprócz zastrzeżeń omówionych powyżej ocena stężenia swoistych przeciwciał w 36. miesiącu po szczepieniu objęła tylko 86 dziewcząt (z 254 zaszczepionych), a stężenie swoistych przeciwciał przeciwko HPV-18 (w 7., 18., 24. i 36. mies.) i HPV-6 (w 24. i 36. mies.) było znamiennie mniejsze niż u rówieśniczek szczepionych standardowo trzema dawkami. W związku z tym autorzy tego badania podkreślili we wnioskach, że konieczne jest zgromadzenie większej liczby danych dotyczących trwałości ochrony, zanim będzie można zalecić w praktyce schemat 2-dawkowy. Nie opublikowano również wyników dotyczących skuteczności klinicznej tego schematu, a wyniki wstępnej oceny efektywności (skuteczności rzeczywistej) w Australii mogą rozczarowywać (p. Kolejne badanie wskazuje na korzyści programu szczepień przeciwko HPV).

Schemat 2-dawkowy zarejestrowano jako alternatywę schematu 3-dawkowego przede wszystkim z myślą o uproszczeniu powszechnych programów szczepień dziewcząt. W szczepieniach indywidualnych, gdy rodzice płacą za szczepionkę, powinni mieć możliwość decyzji czy wybierają droższy, ale pewniejszy schemat 3-dawkowy, czy też tańszy i prostszy, ale na razie obarczony większą niepewnością co do skuteczności klinicznej schemat 2-dawkowy.