U 6-letniego chłopca kilka tygodni temu rozpoznano cukrzycę. Dziecko do tej pory szczepiono zgodnie z obowiązkowym kalendarzem szczepień. Jak najkorzystniej rozszerzyć szczepienia ochronne o szczepionkę przeciwko pneumokokom?
Skróty: PCV – skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom, PCV-13 – 13-walentna skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom, PPSV-23 – 23-walentna polisacharydowa szczepionka przeciwko pneumokokom, PSO – Program Szczepień Ochronnych
Cukrzyca jest wskazaniem do poszerzenia programu szczepień, zwłaszcza o szczepienia przeciwko pneumokokom oraz grypie.
Odpowiadając na pytanie dotyczące szczepienia przeciwko pneumokokom 6-letniego dziecka z rozpoznaną cukrzycą, musimy mieć świadomość, że większość zaleceń dotyczących sposobu uodpornienia przeciwko pneumokokom w grupach ryzyka pochodzi z krajów, w których małe dzieci szczepi się przeciwko pneumokokom rutynowo od wielu lat. Sprawia to, że sytuacja epidemiologiczna w zakresie krążących typów serologicznych różni się od sytuacji w Polsce. Uzasadnione wydaje się zatem opracowanie zaleceń odpowiednich dla polskich warunków.
Wprowadzenie od 2017 roku szczepień przeciwko pneumokokom do obowiązkowego programu szczepień nie zmienia na razie sytuacji epidemiologicznej. Moment wprowadzenia powszechnych szczepień nie jest równoznaczny z wytworzeniem efektu odporności zbiorowiskowej. Biorąc pod uwagę lepszą odpowiedź immunologiczną na szczepionki skoniugowane oraz fakt, że aktualnie w Polsce tylko takie szczepionki są dostępne, 6-letniemu dziecku z grupy ryzyka należy najpierw podać PCV-13 (jako jedyna PCV jest zarejestrowana w każdej grupie wiekowej). W okresie, kiedy dostępna była również szczepionka polisacharydowa, po upływie co najmniej 8 tygodni zalecano dodatkowo doszczepienie jedną dawką PPSV-23 w celu ewentualnego poszerzenia zakresu ochrony (p. pyt. Czy u dzieci >2. roku życia można stosować szczepionki polisacharydowe przeciwko pneumokokom? – przyp. red.). Takie postępowanie jest zgodne z zaleceniami American Academy of Pediatrics (AAP).
Chorym na cukrzycę zaleca się również coroczne szczepienie przeciwko grypie. Chociaż cukrzyca nie stanowi szczególnego wskazania do szczepień przeciwko meningokokom, warto je także zalecić – podobnie jak w populacji zdrowej.
Pozostałe szczepienia można realizować zgodnie z PSO po ustabilizowaniu stanu chorego.
Piśmiennictwo:
1. Kobayashi M., Bennett N.M., Gierke R. i wsp.: Intervals between PCV-13 and PPSV23 vaccines: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2015; 64: 944–9472. Use of 13 valent pneumococcal conjugate vaccine and 23 valent pneumococcal polysaccharide vaccine among children aged 6–18 years with immunocompromising conditions: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2013; 62: 521–524
3. DeStefano F., Mullooly J.P., Okoro C.A. i wsp.: Childhood vaccinations, vaccination timing, and risk of type 1 diabetes mellitus. Pediatrics, 2001; 108: E112
4. Kimberlin D.W., Brady M.T., Jackson M.A. i wsp.: Red Book: Report of the Committee on Infectious Diseases. Wyd. 31., AAP, 2018
