Ryzyko hospitalizacji dziecka do 60. miesiąca życia z powodu pozaszpitalnej biegunki rotawirusowej wynosi około 10/1000/rok, a w pierwszych 2 latach życia nawet około 20/1000/rok. W ciągu pierwszych 5 lat życia do szpitala z tego powodu trafia więc 1 na 20 dzieci (ryzyko 5%), a rotawirus (RV) jest odpowiedzialny za 55% hospitalizacji z powodu ostrej biegunki pozaszpitalnej (średnia z 3 lat). Leczenia w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ) z powodu pozaszpitalnej biegunki rotawirusowej w pierwszych 5 latach życia wymaga natomiast co 21. dziecko. Według danych z lat 2005–2009 skumulowane ryzyko hospitalizacji w ciągu pierwszych 4 lat życia oszacowano na 1 na 17 dzieci (6%), a biegunki rotawirusowej wymagającej leczenia w warunkach ambulatoryjnych na 1 na 3 dzieci (33%). Ryzyko jest więc duże, także dlatego, że zakażenie jest powszechne (u wszystkich dzieci do 3.–5. rż. stwierdza się swoiste przeciwciała świadczące o kontakcie z RV). W Polsce w latach 2008–2014 oficjalnie zgłaszano rocznie 20 170–31 501 hospitalizacji z powodu biegunki wywołanej przez RV.
Na podstawie wyników badań epidemiologicznych (w tym polskiego badania wieloośrodkowego z lat 1997–2000) oraz modelu opracowanego przez epidemiologów z amerykańskich Centers for Disease Control and Prevention (CDC) oszacowano, że każdego roku w Polsce w populacji dzieci do ukończenia 5. roku życia występuje 13–172 zgonów bezpośrednio lub pośrednio związanych z zakażeniem RV. Rzeczywista liczba jest najprawdopodobniej bliższa dolnej granicy tego przedziału, podczas gdy oficjalne zgłoszenia mówią o 1–3 zgonów rocznie z powodu biegunki wirusowej (A08). RV jest ponadto główną przyczyną ostrej biegunki szpitalnej u dzieci do 5. roku życia, powodując w Polsce ponad 10 750 takich zachorowań, z których około połowa przedłuża hospitalizację o kilka dni (w sumie 15 054–26 882 dodatkowych dni spędzonych w szpitalu). Na dwoje dzieci przyjmowanych do szpitala z pozaszpitalną biegunką wywołaną przez RV przypada jeden przypadek szpitalnej biegunki o tej etiologii Ryzyko jest największe w 1. roku życia, potem z roku na rok maleje. Śmiertelność związana ze szpitalną biegunką rotawirusową wynosi 1:400 zachorowań, a w 1. roku życia nawet 1:300 (młodsze dzieci, obarczone cięższymi chorobami przewlekłymi), jest więc znacznie większa niż w zakażeniach pozaszpitalnych.
Piśmiennictwo:
1. Diez-Domingo J., Baldo J.M., Patrzałek M. i wsp.: Primary care-based surveillance to estimate the burden of rotavirus gastroenteritis among children aged less than 5 years in six European countries (SPRIK). Eur. J. Pediatr., 2011; 170: 213–2222. Mrukowicz J., Kowalska-Duplaga K., Krobicka B. i wsp.: The epidemiology and disease burden of rotavirus gastroenteritis in Poland: prospective, sentinel surveillance at 6 pediatric hospitals. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2003; 36: 540
3. Rogalska J., Stefanoff P., Goryński P. i wsp.: Estimation of burden of rotavirus infections in children <5 years old in Poland. European Scientific Conference on Applied Infectious Disease Epidemiology (ESCAIDE 2011), Sztokholm (Szwecja), 6–8 listopada 2011 r.
4. Zakład Epidemiologii, Państwowy Zakład Higieny, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Główny Inspektorat Sanitarny. Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce. www.pzh.gov.pl (cyt. 1.09.2015)
5. Soriano-Gabarro M., Mrukowicz J., Vesikari T. i wsp.: Burden of rotavirus disease in European Union countries. Pediatr. Infect. Dis. J., 2006; 25: S7–S11
6. Gil-Prieto R., San Martín M., de Andrés A.L. i wsp.: Hospital-acquired rotavirus infections in Spain over a ten-year period (1998–2007). Hum. Vaccin., 2009; 11: 748–753
7. Kuchar E., Nitsch-Osuch A., Szenborn L. i wsp.: Rotawirusy jako czynnik etiologiczny zakażeń szpitalnych w Polsce – przegląd systematyczny z metaanalizą 11 badań. Przegl. Epidemiol., 2012; 66: 409–415
