Czy należy powtórzyć szczepienie przeciwko rotawirusom, jeśli dziecko zwymiotuje, „uleje” lub wypluje dawkę szczepionki?

Data utworzenia:  13.11.2015
Aktualizacja: 09.08.2021
dr n. med. Jacek Mrukowicz
Redaktor Naczelny „Medycyny Praktycznej – Szczepienia”
Polski Instytut Evidence Based Medicine w Krakowie

Nie przeprowadzono badań, które pozwoliłyby jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy skuteczność kliniczna szczepienia u dzieci, które wypluły lub zwymiotowały dawkę szczepionki wkrótce po jej podaniu (tzn. w ciągu kilku–kilkunastu minut) jest gorsza. W badaniach klinicznych dotyczących oceny skuteczności i bezpieczeństwa szczepionek przeciwko RV dzieciom, które wypluły lub zwymiotowały dawkę szczepionki, nie podawano jej ponownie.1-4 Nie analizowano jednak skuteczności klinicznej szczepienia zależnie do tego parametru. Niektóre dane wskazują, że immunogenność może być w takich przypadkach mniejsza, jednak nie oznacza to automatycznie, że skuteczność kliniczna całego schematu szczepienia nie zapewni podobnego poziomu ochrony przed zachorowaniem, a zwłaszcza przed hospitalizacją z tego powodu.

Nie ma jednak wyraźnych przeciwwskazań do powtórzenia zwróconej dawki na tej samej wizycie i dla pewności można tak zrobić, co jest łatwiejsze, gdy stosuje się szczepionkę bezpłatną w ramach PSO.5,6 Możliwość taką dopuszczają zarówno wytyczne brytyjskiego JCIV, jak i australijskie, a także ChPL obu produktów.6-8 Jeśli problem się znów powtórzy, nie należy już kolejny raz powtarzać dawki.

Należy się starać do minimum ograniczyć ryzyko wyplucia lub zwymiotowania podanej p.o. dawki szczepionki. W tym celu zaleca się, aby szczepienie przeciwko RV wykonać na początku wizyty, jeszcze zanim dziecko otrzyma szczepionki we wstrzyknięciach, które wiążą się z reakcją bólową skutkującą niepokojem i płaczem (duże stężenie sacharozy i słodki smak szczepionek przeciwko RV wywołują dodatkowo efekt przeciwbólowy u szczepionych niemowląt).9 Szczepionkę przeciwko RV należy podać na błonę śluzową policzka, co również ogranicza ryzyko wyplucia dawki lub wypchnięcia jej językiem. Nie wolno jednak wprowadzać aplikatora zbyt głęboko, aby nie podrażnić gardła i nie pobudzić odruchu wymiotnego.

Piśmiennictwo:

1. Vesikari T., Van Damme P., Giaquinto C. i wsp.: ESPID/ESPGHAN evidence-based recommendations for rotavirus vaccination in Europe. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2008; 46 (supl. 2): S38–S48 (p. Med. Prakt. Pediatr. WS 2/2009 – przyp. red.)
2. Vesikari T., Van Damme P., Giaquinto C. i wsp.: ESPID consensus recommendations for rotavirus vaccination in Europe. J. Pediatr. Infect. Dis., 2015; 34: 635–643
3. European Centre for Disease Prevention and Control: ECDC Expert opinion on rotavirus vaccination in infancy. Sztokholm, ECDC, 2017 (www.ecdc.europa.eu)
4. Cortese M.M., Parashar U.D.: Prevention of rotavirus gastroenteritis among infants and children. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2009; 58 (No. RR-02): 1–25
5. Charakterystyka Produktów Leczniczych: Rotarix, Rotateq
6. Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dn. 22 grudnia 2020 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2021. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, poz. 117
7. Rotavirus. (W:) Australian Technical Advisory Group on Immunisation (ATAGI). Australian Immunisation Handbook, Australian Government Department of Health, Canberra, 2018. https://immunisationhandbook.health.gov.au/vaccine-preventable-diseases/rotavirus (dostęp: 21.06.2021)
8. Rotavirus. (W:) Ramsay M. (red.): Immunisation against infectious disease (Green Book). https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/457263/Green_Book_Chapter_27b_v3_0.pdf (dostęp: 21.06.2021)
9. Taddio A., McMurtry C.M., Shah V. i wsp.: Reducing pain during vaccine injections: clinical practice guideline. CMAJ, 2015; 187: 975–982 (p. www.mp.pl/szczepienia/artykuly/wytyczne/134687 – przyp. red.)
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
  • Szczepienia przed wyjazdem na Karaiby (Wyspy Karaibskie)
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Południowej
  • Szczepienia obowiązkowe dla podróżnych
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej
  • Szczepienie przeciwko gruźlicy

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań