Kontynuacja szczepień u dziecka szczepionego preparatem 6-składnikowym

Data utworzenia:  20.01.2016
Aktualizacja: 23.03.2018
lek. Izabela Tarczoń
Specjalistyczna Poradnia Medyczna „Przylądek Zdrowia” w Krakowie

Obecnie 3-letnie dziecko otrzymało 3 dawki Infanrix hexa (w 10., 13. i 22. mż.). Po urodzeniu nie było szczepione przeciwko WZW typu B. Jak dalej kontynuować szczepienia? Czy trzecią dawkę szczepionki 6-składnikowej należy uznać za przypominającą i szczepionkę przeciwko tężcowi podać w 6. roku życia?

Zgodnie z ChPL po ukończeniu 3. roku życia nie podaje się szczepionek wysoce skojarzonych (typu „6 w 1” i „5 w 1”), zatem kontynuując rozpoczęte szczepienia, należy stosować szczepionki jednoskładnikowe (przeciwko WZW typu B, IPV) lub mniej skojarzone zawierające mniejszą liczbę antygenów (DTPa, DTPa-IPV). W dotychczasowych badaniach z użyciem Infanrix hexa wykazano, że odpowiedź immunologiczna na poszczególne składniki szczepionki jest analogiczna do uzyskiwanej po podaniu szczepionek nieskojarzonych, z wyjątkiem nieco słabszej (choć wystarczającej) odpowiedzi na antygeny Hib.

Zatem u opisanego dziecka kontynuacja szczepień powinna przebiegać w następujący sposób:

  • W zakresie ochrony przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi – należałoby jak najszybciej podać 1 dawkę szczepionki DTPa będącą czwartą, uzupełniającą dawką szczepienia podstawowego (prawidłowo należy ją podać co najmniej 6 miesięcy po trzeciej dawce szczepienia pierwotnego). Ze względu na niedostępność na rynku preparatu DTPa, zgodnie z wytycznymi PTW, w takich przypadkach należy zastosować 4-składnikową szczepionkę DTPa-IPV (Tetraxim), kończąc tym samym schemat szczepienia podstawowego.

Dawki przypominające szczepień przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis powinno się podać w 6. roku życia zgodnie z PSO. Do realizacji szczepień przypominających szczepionką z wyboru jest preparat zawierający DTPa (np. Tetraxim). Ewentualnie można zastosować szczepionki dTpa (ze zmniejszoną dawką antygenu krztuścowego) zarejestrowane ≥3. roku życia (Boostrix i Boostrix Polio [dTpa-IPV]) lub >4. roku życia (pozostałe preparaty dTpa).

  • W zakresie ochrony przeciwko WZW typu B – pomimo podobnej odpowiedzi immunologicznej na antygen HBs (HBsAg) w szczepionkach typu „6 w 1”, zaleca się podanie pojedynczej dawki dowolnej szczepionki przeciwko WZW typu B, ponieważ w opisanym przypadku wykonany schemat szczepień był niezgodny z ChPL. Zalecenie takie opiera się również na wynikach badań klinicznych z użyciem Infanrix hexa, które prowadzono wśród dzieci zaszczepionych po urodzeniu 1 dawką szczepionki przeciwko WZW typu B.
  • W zakresie ochrony przeciwko Hib – ze względu na podanie dziecku po ukończeniu 1. roku życia 2 dawek szczepionki przeciwko Hib, dalsze szczepienia nie są już konieczne.

Powstaje pytanie, czy faktycznie trzeba podawać jeszcze 1 dawkę szczepionki przeciwko WZW typu B? Dziecko otrzymało już 3 dawki szczepienia przeciwko WZW typu B, oczywiście niezgodnie z typowym schematem szczepienia, lecz odstępy pomiędzy dawkami nie były krótsze od dopuszczalnych minimalnych odstępów. Co przemawia zatem za podaniem dodatkowej dawki?

Co wiemy?

  • W przypadku podania szczepionek wysoce skojarzonych typu „6 w 1” (np. Infanrix hexa) zgodnie ze schematami opisanymi w ChPL uzyskujemy ochronne stężenie przeciwciał anty-HBs.
  • W większości badań klinicznych dotyczących Infanrix hexa uczestniczyły dzieci zaszczepione po urodzeniu przeciwko WZW typu B, zatem najczęściej każde z nich w sumie otrzymało 4 dawki szczepionki przeciwko WZW typu B.
  • Zgodnie z ChPL, przy zastosowaniu schematu 3+1 miesiąc po szczepieniu pierwotnym przeprowadzonym zgodnie ze schematem 6, 10, 14 tygodni ochronne stężenie przeciwciał anty-HBs w grupie nieszczepionej po urodzeniu osiągnęło 77,7% dzieci, natomiast w grupie zaszczepionej w 1. dobie życia – 98,5%.
  • Dziecko opisane w pytaniu nie było szczepione po urodzeniu przeciwko WZW typu B.
  • Zapewniające prawidłową ochronę szczepienie przeciwko WZW typu B składające się z 3 dawek podawanych we właściwych odstępach czasu dotyczy na pewno szczepionek monowalentnych, ale czy również zawsze szczepionek skojarzonych?

Czego nie wiemy?

  • Jaka jest odpowiedź immunologiczna po zastosowaniu 3-dawkowego schematu szczepienia szczepionką Infanrix hexa podaną w 10., 13. i 22. miesiącu życia – brak badań klinicznych oceniających skuteczność takiego postępowania.
  • Jak długo utrzymuje się wytworzona po takim szczepieniu odpowiedź poszczepienna?

W związku z powyższym, każde zaproponowane rozwiązanie, wobec nieprawidłowo wykonanych dotychczasowych szczepień, będzie postępowaniem off label. Jednak ponieważ dziecka nie zaszczepiono po urodzeniu przeciwko WZW typu B, a jednocześnie nie ma dowodów na to, że podanie 3 dawek szczepionki wysoce skojarzonej typu „6 w 1” zapewnia uzyskanie długotrwałej ochrony i wygenerowanie pamięci immunologicznej wobec antygenu HBs, wydaje się, że pewniejszym, a jednocześnie bezpiecznym rozwiązaniem u opisywanego pacjenta będzie podanie 1 dodatkowej dawki nieskojarzonej szczepionki przeciwko WZW typu B, jako czwartej dawki tego szczepienia w życiu dziecka. Ma to być przecież szczepienie „na całe życie”.

Piśmiennictwo:

1. Mrukowicz J., Kazubska J., Ściubisz M. i wsp.: Stanowisko Zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologii z dnia 10 marca 2017 roku w sprawie stosowania szczepionki Tetraxim w szczepieniu podstawowym przeciwko krztuścowi u dzieci po 3. roku życia. Med. Prakt. Szczepienia, 2/2017: 31–33
2. Zepp F., Schmitt H.J., Cleerbout J. i wsp.: Review of 8 years of experience with Infanrix hexa (DTPa-HBV-IPV/Hib hexavalent vaccine). Expert Rev. Vaccines, 2009; 8: 663–678
3. Dhillon S.: DTPa-HBV-IPV/Hib vaccine (Infanrix hexa). A review of its use as primary and booster vaccination. Drugs, 2010; 70: 1021–1058
4. McCormack P.L.: DTaP-IPV-Hep B-Hib vaccine (Hexaxim). A review of its use in primary and booster vaccination. Pediatr. Drugs, 2013; 15: 59–70
5. Kroger A.T., Duchin J., Vazquez M.: General best practice guidelines for immunization, Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). www.cdc.gov/vacines/hcp/acip-recs/general-recs/downlands/general-recs.pdf (cyt. 26.09.2017)
6. Pichichero M.E.: Impact of a birth dose of hepatitis B vaccine on the reactogenicity and immunogenicity of diphtheria-tetanus-acellular pertussis-hepatitis B-inactivated poliovirus-Haemophilus influenzae type b combination vaccination. Pediatr. Infect. Dis. J., 2002; 21: 854–859
7. EU Clinical Trials Register: Booster effect and safety of a DTaP-IPV-Hib combined vaccine, with or without Hep B, in healthy subjects 11 to 18 months of age who received a hexavalent or hexavalent/pentavalent combined vaccine during the primary series. www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2012-001042-18/results (cyt. 27.10.2017)
8. EU Clinical Trials Register: Immunogenicity and safety study of a hexavalent DTaP-IPV-HB-Hib combined vaccine in a 3-dose primary series in healthy infants in Europe. www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2012-001055-39/results (cyt. 27.10.2017)
9. Charakterystyka produktów leczniczych: Tetraxim, Infanrix hexa, Hexacima
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań